Τριχόπτωση - Αλωπεκία
Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα έχουν δράση όχι μόνο στα καρκινικά κύτταρα αλλά και στα υγιή.
Η αλωπεκία είναι μια συχνή παρενέργεια της χημειοθεραπείας, ειδικά μετά από χορήγηση ορισμένων φαρμάκων (cytoxan, adriamycin, vincristine), αλλά και της ακτινοθερπείας στο κεφάλι, που φαίνεται να αποτελεί μια αρκετά τραυματική εμπειρία για τους ασθενείς μετά την διάγνωση.
Η πιθανότητα εμφάνισης αλωπεκίας αυξάνεται σε συνδυαστική θεραπεία (συγχορήγηση περισσότερων φαρμάκων). Οι τρίχες πέφτουν συνήθως κατά συστάδες, κυρίως κατά το πλύσιμο ή το βούρτσισμα. Η αλωπεκία μπορεί να μην είναι πλήρης.
Τα μαλλιά πιθανώς να γίνουν απλώς λεπτά ή να αραιώσουν. Μπορεί η απώλεια να είναι απότομη ή σταδιακή. Συνήθως παρατηρείται κατά τον πρώτο κύκλο της χημειοθεραπείας (περί την 3η εβδομάδα), αλλά μπορεί να εμφανιστεί και έως τον δεύτερο κύκλο.
Ενδεχομένως να εκδηλωθούν επίσης - ερεθισμός του δέρματος της κεφαλής, δερματίτιδα ή ουλές (που απαιτούν την συμβουλή ιατρού). Σχεδόν πάντα τα μαλλιά επανέρχονται, είτε σε 3 - 6 εβδομάδες είτε ενώ ο ασθενής βρίσκεται υπό χημειοθεραπεία.
Τα νέα μαλλιά μπορεί να διαφέρουν στην υφή, το χρώμα ή το σχήμα τους (κατσαρά - ίσια). Ο γιατρός μπορεί να σας ενημερώσει από πριν, αν η τριχόπτωση είναι πιθανή παρενέργεια της θερεπείας σας.
Παρόλο που οι ασθενείς ενημερώνονται, ότι αυτή η απώλεια των μαλλιών είναι αναστρέψιμη μετά το τέλος των θεραπειών, πολλές φορές αρνούνται την χημειοθεραπεία για να μην χάσουν τα μαλλιά τους.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που φαίνεται να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και να καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο επουλώνουν οι ασθενείς το τραύμα της αλωπεκίας. Οι παράγοντες αυτοί είναι το φύλο, η ηλικία, το μορφωτικό-οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο των ασθενών.
Η απώλεια των μαλλιών (αλωπεκία) δημιουργεί σημαντικό ψυχολογικό πρόβλημα στον ασθενή, καθώς αποτελεί την εμφανέστερη παρενέργεια της αντικαρκινικής θεραπείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κατάσταση αυτή είναι αναστρέψιμη.
Είναι σκόπιμο, το πρόβλημα της αλωπεκίας να συζητείται με τον ιατρό παρουσία συγγενών ή φίλων του ασθενούς. Συχνά, ο ασθενής είναι τόσο ταραγμένος, που δεν μπορεί να συγκρατήσει τις πληροφορίες. Σύμφωνα με μελέτη που έγινε το 2004 στην παθολογική - ογκολογική κλινική του Μεταξά, διαπιστώθηκαν τα παρακάτω:
- Η αλωπεκία καταπονεί ως επί το πλείστον ψυχικά τις γυναίκες. Η απώλεια μαλλιών για τις γυναίκες, ισοδυναμεί με απώλεια της θηλυκότητα και της σεξουαλικότητας.
- Οι άνδρες φαίνεται να αντιδρούν πιο ψύχραιμα από ότι οι γυναίκες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν παραμένει ένα τραύμα και για αυτούς.
- Το πρόβλημα γιγαντώνεται στα μικρά παιδιά. Είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στο στίγμα της αιφνίδιας απώλειας μαλλιών.
- Όλοι οι ασθενείς που βιώνουν την αλωπεκία διαφοροποιούν ποιοτικά και ποσοτικά τις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις τους, προσπαθώντας να προσαρμοστούν πρώτοι οι ίδιοι, στην αλλαγή σωματικού ειδώλου.
Η συμβολή των γιατρών, νοσηλευτών, ψυχολόγων και άλλων φορέων υγείας κρίνεται πολύτιμη, στην προσπάθεια που κάνει ο ασθενής. Προσπάθεια που έχει να κάνει με την αποδοχή της νέας εικόνας του εαυτού του που του επιβάλει η αλωπεκία. Η ψυχολογική παρέμβαση που καλούνται οι λειτουργοί υγείας να προσφέρουν πρέπει να είναι συμβουλευτική και υποστηρικτική.
Τι μπορείτε να κάνετε
- Αν γνωρίζετε ότι η τριχόπτωση είναι πιθανή, μπορεί να θέλετε να αγοράσετε μια περούκα, πριν ξεκινήσει η θεραπεία, έτσι ώστε να την ταιριάξετε με το χρώμα και την υφή των μαλλιών σας.
- Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν να φορούν τουρμπάνια ή μαντίλια.
- Αλλοι κόβουν τα μαλλιά τους κοντά, πριν ξεκινήσουν να πέφτουν, έτσι ώστε η διαδικασία της τριχόπτωσης να μην προκαλεί εντύπωση.
- Να περιποιείστε τα μαλλιά σας με ήπια σαμπουάν και μαλακές βούρτσες.
- Να αποφεύγετε τις υψηλές θερμοκρασίες, όταν τα στεγνώνετε.
- Χρησιμοποιήστε αντηλιακό για την προστασία του κρανίου σας από τον ήλιο.