Η θλίψη είναι ένα πολύ δυνατό συναίσθημα λύπης όταν υπάρχει μία απώλεια. Η θλίψη και η απώλεια είναι δύσκολα κομμάτια της ζωής μας και αποτελούν επίσης μέρος της εμπειρίας του καρκίνου. Καλό θα ήταν σε αυτό το σημείο να διευκρινίσουμε ότι όταν αναφερόμαστε στην απώλεια δεν μιλάμε μόνο για την απώλεια ενός αγαπημένου μας προσώπου αλλά και για την απώλεια άλλων πραγμάτων όπως του παλιού ρυθμού της ζωής μας. Καταλαβαίνοντας λοιπόν τα συναισθήματα που μας βγαίνουν από τη θλίψη και την απώλεια και βρίσκοντας την υποστήριξη που χρειαζόμαστε, μπορεί να καταφέρουμε να διαχειριστούμε τις αλλαγές που παρατηρούμε στη ζωή μας και να αισθανθούμε πιο αισιόδοξοι για τη νίκη μας.
 

Τι εννοούμε όταν λέμε θλίψη, απώλεια;

Η απώλεια είναι όταν δεν μπορείς να είσαι ή να έχεις κοντά σου κάποιον ή κάτι που είναι σημαντικό για σένα. Ακόμα και αν αυτό δεν είναι κάτι ευχάριστο, δεν παύει να είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής. Και η θλίψη που συνοδεύει την απώλεια είναι ουσιαστικά ο πόνος του αποχωρισμού από αυτούς ή αυτά που αγαπάμε.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η θλίψη και η απώλεια αφορούν μόνο τις περιπτώσεις όπου κάποιο πρόσωπο φεύγει από τη ζωή μας. Αλλά η θλίψη μπορεί να μας περιβάλλει και για άλλες απώλειες. Για παράδειγμα μπορεί να νιώσατε θλιμμένοι όταν χάσατε ένα αγαπημένο σας αντικείμενο, όταν μία φιλία τελείωσε, ή εάν δεν μπορέσατε να υλοποιήσετε έναν σημαντικό σας στόχο.

Μερικές απώλειες είναι πιο δύσκολο να τις αντέξουμε από ότι άλλες. Όταν μία απώλεια είναι εξαιρετικά σημαντική, τότε έχουμε κάτι περισσότερο από στεναχώρια μέσα μας. Είναι μία διαδικασία που διαρκεί για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορεί να περιλαμβάνει ποικιλία συναισθημάτων και σκέψεων.

Ακόμα και όταν αυτά τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις είναι πολύ επίπονα, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η θλίψη είναι ένα υγιές και φυσιολογικό σύμπτωμα της απώλειας.
 

Νιώθουν όλοι όσοι βιώνουν την εμπειρία του καρκίνου θλίψη ή απώλεια;

Η θλίψη και η απώλεια είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής και μπορεί να έρθει στον καθένα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ο καθένας βιώνει την θλίψη και την απώλεια με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Μία σημαντική απώλεια για έναν άνθρωπο μπορεί να είναι λιγότερο σημαντική για κάποιον άλλον.

Για παράδειγμα, η απώλεια μαλλιών από τις χημειοθεραπείες μπορεί να είναι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο αλλά όχι και τόσο για κάποιον άλλον. Οι απώλειες βέβαια μπορεί να αποφέρουν και μερικά ωφέλη. Για μερικούς νικητές, το ώφελος μπορεί να είναι πολύ μεγάλο: «Η εμπειρία μου από τον καρκίνο μου έχει μάθει πάρα πολλά για τη ζωή», αλλά για άλλους όχι: «Ο καρκίνος μου στέρησε πολλά από όσα αγαπώ στη ζωή μου».

Επίσης η θλίψη βιώνεται με μοναδικό τρόπο από τον καθέναν μας. Η θλίψη είναι διαφορετική για τον καθένα, ως προς τη διάρκειά της, την έντασή της και τη σημασία της. Το πώς, το πότε και το γιατί κάποιος νιώθει θλίψη εξαρτάται από πολλά πράγματα. Αυτά μπορούν να συμπεριλαμβάνουν την ηλικία, το στάδιο το οποίο βρίσκεστε στη ζωή σας, τις προηγούμενες απώλειες που έχετε βιώσει και το ποσό στήριξη είχατε. Ακόμα και δύο άνθρωποι μέσα στην ίδια οικογένεια μπορεί να αντιδράσουν και να το χειριστούν διαφορετικά.
 

Ποιές είναι οι απώλειες που βιώνουν όσοι έχουν καρκίνο;

Οι απώλειες που βιώνουν όσοι έχουν καρκίνο είναι διαφόρων ειδών. Μερικές από αυτές μπορεί να είναι εμφανείς και άλλες όχι. Η απώλεια μπορεί να είναι παροδική, μόνιμη, να προκαλλέσει αλλαγές στη ζωή σας ή να σας επηρεάσει ελάχιστα. Παρακάτω υπάρχουν μερικά παραδείγματα. Όσο και εάν υπάρχουν πολλών ειδών απώλειες δεν σημαίνει ότι αυτές δεν είναι αλληλοεπηρεαζόμενες.

• Σωματικές απώλειες: Ένα σημείο του σώματός σας ή σωματική σας λειτουργία. Η σωματική σας ενέργεια. Η ικανότητα ή η δεξιότητα να αποδώσετε σε ορισμένες δραστηριότητες. Γονιμότητα. Άνεση με το σώμα σας.
• Συναισθηματικές απώλειες: Η αίσθηση ασφάλειας (για την υγεία σας, για το μέλλον σας). Η αυτοεκτίμησή σας. Η αυτοπεποίθηση σας. Οι στόχοι σας, οι ελπίδες σας, τα όνειρά σας. Η πίστη σας. Οι συνήθειές σας (αλλαγές στην καθημερινότητά σας).
• Κοινωνικές απώλειες: Οι σχέσεις σας με φίλους, οικογενειακά μέλη ή συναδέλφους σας. Οι σεξουαλικές σας σχέσεις. Η δυνατότητα σας να τεκνοποιήσετε. Η απώλεια ορισμένων ρόλων σας (π.χ. μπορεί να μην γίνεται πλέον να είστε ο εισοδηματίας για την οικογένεια σας).
• Οικονομικές απώλειες: Ευκαιρία για δουλειά. Οικονομική ασφάλεια. Ασφάλεια ζωής. Ικανότητα εργασίας και απόδοσης.
  

• Υπάρχουν έντονα συναισθήματα όπως: Εξάντληση. Λύπη, απόγνωση. Θυμός, ενόχληση. Ενοχή. Φόβος. Άγχος.
• Φυσικές αντιδράσεις όπως: Κλάμα. Έλλειψη σωματικής ενέργειας. Αλλαγές στη διατροφή ή τον ύπνο σας. Γενικότερη αδιαθεσία/ατονία.
• Αλλαγές στη συμπεριφορά όπως: Μείωση στην παραγωγικότητα. Υπερκινητικότητα. Αυξημένη ανάγκη για επιβεβαίωση. Αλλαγές στις σεξουαλικές συνήθειες. Αναζήτηση προσοχής. Επιθετική συμπεριφορά (π.χ. απαιτητικός).
• Αλλαγές στον τρόπο σκέψης όπως: Αποφυγή ή άρνηση της απώλειας. Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μειωμένη δυνατότητα συγκέντρωσης/αυτοσυγκέντρωσης. Συνεχής σκέψη της απώλειας. Εξιδανίκευση του παρελθόντος.
  

• Τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις συνδέονται με άλλες απώλειες που έχω βιώσει;
• Δέχομαι τη στήριξη που μου προσφέρουν οι άνθρωποι γύρω μου;
• Μπορώ να εκφράσω δύσκολα συναισθήματα όπως τον θυμό ή την λύπη;
• Μπορώ να ευχαριστηθώ πράγματα που μου αρέσουν;
• Γίνονται λιγότερο έντονα τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις μου με τον καιρό;
  

• Από τα αισθήτηρια όργανά σας, όπως η γεύση, η οσμή.
• Τις επαναληπτικές σας εξετάσεις.
• Ακούγοντας για κάποιον συνάνθρωπό σας ότι διαγνώστηκε με καρκίνο.
• Ημερομηνίες (όπως η ημερομηνία που διαγνωστήκατε, ή που ολοκληρώσατε τη θεραπεία σας).
• Οι απώλειες που μπορεί να νιώθετε για τη ζωή σας ή την καθημερινότητά σας μετά την εμπειρία του καρκίνου.
  

• Να εκφράσετε τα συναισθήματά σας.
• Να αναγνωρίσετε ποιές είναι αυτές οι απώλειες αλλά και ποιές είναι σημαντικές για εσάς.
• Να συνδέσετε τα συναισθήματά σας με προηγούμενες απώλειες που έχετε βιώσει.
• Να καταλάβετε εάν τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις σας είναι φυσιολογικά ή υπερβολικά.
• Να βρείτε εναλλακτικούς τρόπους να ανταπεξέλθετε.
• Να προσαρμοστείτε στα νέα δεδομένα.
• Να αισθανθείτε πιο δυνατοί, πιο ικανοί.
  

• Δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να ελευθερώσει τα συναισθήματά του. Μην ξεχνάτε ότι έχετε το δικαίωμα να εκφράζετε τα συναισθήματά σας για την απώλειά σας χωρίς να σας κρίνουν.
• Ανακαλύψτε τρόπους που θα σας βοηθήσουν να ελευθερώσετε τα συναισθήματά σας (π.χ. γράψτε τα συναισθήματά σας σε ένα ημερολόγιο, εκφράστε αυτό που νιώθετε μέσα από ένα μουσικό όργανο, κάντε μία δραστηριότητα που σας αρέσει και που θα σας βοηθήσει να αισθάνεστε πιο άνετα, πιο ελεύθερα).
• Βρείτε μία ομάδα υποστήριξης. Οι ομάδες υποστήριξης σας προσφέρουν ένα ασφαλές περιβάλλον για να μοιραστείτε τις εμπειρίες σας με άλλους νικητές και να μάθετε νέους τρόπους να χειριστείτε δύσκολες περιστάσεις, ή να μιλήσετε για τα συναισθήματά σας. Εάν αισθάνεστε άβολα να συζητάτε για συγκεκριμένα θέματα με την οικογενειά σας ή τους φίλους σας, μια ομάδα υποστήριξης μπορεί να σας προσφέρει την άνεση και το μέρος για να μιλήσετε ελεύθερα για ό,τι είναι σημαντικό για εσάς.
• Σκεφτείτε να το συζητήσετε με έναν εξειδικευμένο ψυχολόγο. Ρωτήστε ένα μέλος από την ιατρική ομάδα που σας επιβλέπει να σας συστήσει σε έναν εξειδικευμένο ψυχολόγο. Ή ρωτήστε στην ιστοσελίδα μας και η ομάδα εθελοντών θα σας ενημερώσει για το πού μπορείτε να απευθυνθείτε.
• Φροντίστε τον εαυτό σας. Η θλίψη μπορεί να προκαλέσει έντονο άγχος, νευρικότητα, ατονία, και αυτά να σας κάνουν πιο επιρρεπή σε ατυχήματα. Βοηθήστε το σώμα σας να ξεπεράσει αυτά τα συναισθήματα (π.χ. να βρίσκετε πάντα λίγο χρόνο για τον εαυτό σας, να κάνετε πράγματα που σας ευχαριστούν, να προσέχετε τη διατροφή σας).
• Να είστε υπομονετικοί με τον εαυτό σας. Η θλίψη όπως προαναφέραμε είναι ένα συναίσθημα που χρειάζεται χρόνο για να ξεπεραστεί. Χρειάζεται υπομονή, αποδοχή των συναισθημάτων σας και ελπίδα.
  

BeStrong.org.gr - 17.03.14