Όταν ο έλεγχος του καρκίνου δεν είναι πλέον δυνατός (σύμφωνα με τις υπάρχουσες ιατρικές γνώσεις), η πραγματοποίηση ιατρικών εξετάσεων και η εφαρμογή της αντικαρκινικής θεραπείας διακόπτεται. Δεν σταματάει, όμως, η φροντίδα του ασθενούς, αλλά αυτή επικεντρώνεται στην διαφύλαξη της ποιότητας της ζωής του.

Στον ασθενή χορηγούνται φάρμακα και εφαρμόζονται θεραπευτικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση του πόνου, της ναυτίας, της δυσκοιλιότητας, της δύσπνοιας και άλλων συμπτωμάτων.

Κάθε ασθενής έχει διαφορετικές ανάγκες για ενημέρωση και υποστήριξη. Οι ανησυχίες του ασθενούς και της οικογένειάς του σχετικά με το τέλος της ζωής, πρέπει να συζητούνται - με τους επαγγελματίες υγείας - την στιγμή που προκύπτουν.
 

Πόσο αναμένεται να ζήσει ο ασθενής;
 
Ο ασθενής και η οικογένειά του συχνά θέλουν να γνωρίζουν πόσο χρόνο αναμένεται αυτός να ζήσει. Πρόκειται για μία δύσκολη ερώτηση. Η εξέλιξη της νόσου επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως είναι η εντόπιση του όγκου και η παρουσία άλλων παθολογικών καταστάσεων.

Παρόλο που ο ιατρός πιθανώς να μπορεί να κάνει μία εκτίμηση βάσει των όσων γνωρίζει για τον ασθενή, συχνά διστάζει να την εκφράσει. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος υπερ- ή υπο- εκτίμησης της αναμενόμενης επιβίωσης.

Επίσης, μπορεί να φοβάται ότι θα προσφέρει ψευδείς ελπίδες ή θα καταστρέψει την όποια ελπίδα υπάρχει. Όταν η φροντίδα του ασθενούς γίνεται στο σπίτι, σε ποιές περιπτώσεις απαιτείται η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας; Τα άτομα, που φροντίζουν τον ασθενή στο σπίτι, πρέπει να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια στις εξής περιπτώσεις:

• Ο ασθενής πονάει και δεν ανακουφίζεται με την καθορισμένη δόση αναλγητικών.
• Ο ασθενής εμφανίζει δύσπνοια και δείχνει αναστατωμένος.
• Ο ασθενής αδυνατεί να ουρήσει ή να αφοδεύσει.
• Ο ασθενής εμφανίζει έντονη δυσθυμία και εκφράζει σκέψεις αυτοκτονίας.
• Το άτομο, που φροντίζει τον ασθενή, αντιμετωπίζει δυσκολίες στην χορήγηση των φαρμάκων.
  

• Παρέα με τον ασθενή (συζήτηση, παρακολούθηση ταινιών).
• Δυνατότητα του ασθενούς να εκφράσει τα συναισθήματα και τους φόβους του.
• Παρακολούθηση των αναμνήσεων του ασθενούς.
• Συμμετοχή του ασθενούς στην λήψη αποφάσεων που τον αφορούν.
• Εκπλήρωση των επιθυμιών του ασθενούς.
• Σεβασμός των στιγμών, που ο ασθενής επιθυμεί να είναι μόνος.
  

• Λήθαργος (αύξηση των περιόδων ύπνου ή και μη ανταπόκριση σε ερεθίσματα). Οφείλεται σε διαταραχές του μεταβολισμού του ασθενούς. Οι επισκέψεις και το σύνολο των ενεργειών - που αφορούν τον ασθενή - είναι σκόπιμο να γίνονται τις ώρες, που αυτός βρίσκεται σε εγρήγορση. Οι περισσότεροι ασθενείς ακούν ακόμα και όταν δεν μπορούν να μιλήσουν. Συνεπώς, οι συζητήσεις πρέπει να γίνονται με την πρόβλεψη ότι ο ασθενής ακούει, αν και δεν ανταποκρίνεται.
• Σύγχυση. Περιλαμβάνει σύγχυση σχετικά με τον χρόνο, τον τόπο και τα πρόσωπα, οπτικές ψευδαισθήσεις και αδυναμία του ασθενούς να παραμείνει ήρεμος στο κρεβάτι (πετάει τα κλινοσκεπάσματα κ.α.). Οφείλεται - εν μέρει - σε διαταραχές του μεταβολισμού. Με ευγένεια πρέπει να επαναλαμβάνονται στον ασθενή ο χρόνος, η ημερομηνία και τα ονόματα των ατόμων, που τον φροντίζουν. Η ηπιότητα στην επικοινωνία με τον ασθενή συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη ενός βαθμού ψυχικής ηρεμίας.
• Απόσυρση. Οφείλεται στα μειωμένα επίπεδα οξυγόνου στον εγκέφαλο και την μείωση της αιματικής κυκλοφορίας. Ο ασθενής μπορεί να ακούει, αλλά να μην έχει την δυνατότητα να ανταποκριθεί. Συνεπώς, οι συγγενείς και οι φίλοι του πρέπει να του απευθύνουν τον λόγο και να τον διαβεβαιώνουν ότι είναι κοντά του.
• Μείωση των αναγκών σε τροφή και υγρά - ανορεξία. Οφείλεται σε αδυναμία αξιοποίησης των θρεπτικών ουσιών και των υγρών από τον οργανισμό. Ο ασθενής πρέπει να έχει την δυνατότητα να επιλέξει εάν και πότε θα φάει ή θα πιει. Το νερό, χυμοί φρούτων ή παγάκια ανακουφίζουν τον ασθενή. Η ξηρότητα της στοματικής κοιλότητας και των χειλέων πρέπει να προλαμβάνεται.
• Απώλεια ελέγχου ούρων και κοπράνων. Οφείλεται στην χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους. Ο ασθενής πρέπει να διατηρείται καθαρός και στεγνός. Ειδικές πάνες για ενήλικες συνιστώνται για αυτόν τον σκοπό.
• Σκοτεινόχροα ούρα ή μειωμένη ποσότητα ούρων. Οφείλεται σε διαταραχή της λειτουργίας των νεφρών ή και σε μειωμένη πρόσληψη υγρών. Πιθανώς να απαιτηθεί η τοποθέτηση ουροκαθετήρα.  
  
• Ψυχρά άνω και κάτω άκρα. Οι ασθενείς μπορεί να μην αντιλαμβάνονται την ψυχρότητα των άκρων τους. Συνιστάται το σκέπασμα του ασθενούς με κουβέρτες.
• Διαταραχές της αναπνοής (ήχοι κατά την είσοδο και έξοδο του αέρα, μειωμένος αριθμός αναπνοών / λεπτό, εναλλαγές αυξημένου και μειωμένου αναπνευστικού ρυθμού, κ.α.). Οφείλονται σε μειωμένη πρόσληψη υγρών, συγκέντρωση βλαπτικών μεταβολικών προϊόντων στον οργανισμό ή και στην μείωση της αιματικής κυκλοφορίας. Η αναπνοή μπορεί να είναι ευκολότερη εάν ο ασθενής γυρίσει στο πλάι και τοποθετηθούν μαξιλάρια κάτω από το κεφάλι και την πλάτη του. Σε ορισμένους ασθενείς συνιστάται η χορήγηση οξυγόνου.
• Ανεπαρκής έλεγχος του πόνου. Οφείλεται στην επέκταση της νόσου. Εάν οι δόσεις των αναλγητικών δεν προσφέρουν ανακούφιση στον ασθενή, πρέπει να ζητείται ιατρική συμβουλή.
• Ακούσιοι μυϊκοί σπασμοί (μυοκλονίες).
• Μεταβολές του καρδιακού ρυθμού.
• Απόντα αντανακλαστικά στα άνω και κάτω άκρα.
  

• Απουσία αναπνοής ή σφυγμού.
• Οι οφθαλμοί δεν κινούνται και τα βλέφαρα δεν ανοιγοκλείνουν. Οι κόρες είναι διεσταλμένες.
• Το σαγόνι είναι χαλαρό και το στόμα ελαφρώς ανοικτό.
• Υπάρχει απώλεια ούρων και κοπράνων.
• Ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται σε ερεθίσματα.
  

BeStrong.org.gr - 26.03.14