Ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη σε ασθενείς τελικού σταδίου
Είναι γνωστό ότι η καρκινική νόσος έχει ποικίλες επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική προσαρμογή του ατόμου που νοσεί αλλά και της οικογένειάς του.
Φαίνεται ότι υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ της ποιοτικής συναισθηματικής υποστήριξης του ασθενή και της ψυχολογικής προσαρμογής του σε οποιοδήποτε στάδιο της νόσου αλλά και της λειτουργικότητάς του.
Όμως, το άτομο που βρίσκεται στο τελικό στάδιο της νόσου έχει ακόμη πιο εξειδικευμένες ανάγκες.
Παρόλο που φαίνεται ότι δεν υπάρχουν και πολλά να κάνουμε σε αυτή την περίπτωση, μάλλον τελικά δεν καταφέρνουμε να συναντήσουμε επιτυχώς τις ανάγκες των ασθενών του τελικού σταδίου.
Ο ασθενής μπορεί να βιώνει έντονη δυσφορία, όσον αφορά τον πόνο, ιδιαίτερα όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες να τον διαχειριστεί. Σε άλλες περιπτώσεις χορηγούνται οπιοειδή φάρμακα για την ανακούφιση με επίπτωση στη διαύγεια του ασθενή. Σε πιο δύσκολες καταστάσεις οι ασθενείς μπορεί να βρίσκονται σε λήθαργο ή και σε κώμα.
Κυριότερα όμως, οι ασθενείς τελικού σταδίου βιώνουν αποξένωση και απομόνωση, καθώς οδηγούνται σε μία εμπειρία που δεν μπορούν να τη «μοιραστούν». Ο καρκίνος τελικού σταδίου φέρνει αντιμέτωπο το άτομο με υπαρξιακές αναζητήσεις, φιλοσοφικά και θρησκευτικά ερωτήματα.
Το άτομο συχνά κάνει απολογισμό της ζωής του, επιζητά να «κλείσει» εκκρεμότητες, αναρωτιέται για το σκοπό της ζωής του ή το λόγο που «περνά αυτή τη δοκιμασία».
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να παρέχεται σε αυτούς ποιοτική συναισθηματική υποστήριξη τόσο σε λεκτικό όσο και σε μη λεκτικό επίπεδο, όσον αφορά τη φροντίδα, την περιποίηση, την παρηγορητική και την ενεργητική ακρόαση των ανησυχιών τους.
Πως μπορούν τα οικεία πρόσωπα να βοηθήσουν;
- Είναι θεμιτό να είστε διαθέσιμοι για τον ασθενή.
- Είναι σημαντικό να σεβόσαστε τις επιθυμίες και την προσωπικότητα του ασθενή.
- Δεν είναι καλό να παίρνονται αποφάσεις, να γίνονται συζητήσεις, να αναφέροσαστε στο τρίτο πρόσωπο για εκείνον, παρουσία του.
- Σεβασμός στην αξιοπρέπεια του ατόμου μέχρι την τελευταία στιγμή, ακόμη και αν το άτομο δεν είναι σε θέση να μιλήσει, μιλήστε άμεσα σε αυτόν και απευθυνθείτε του σε πρώτο πρόσωπο.
- Ενεργητική Ακρόαση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να νιώθει το άτομο ότι μπορεί να μιλήσει, να μοιραστεί εμπειρίες, συναισθήματα και σκέψεις ακόμα και αν αυτές οι σκέψεις και απόψεις είναι αντίθετες με τις δικές μας.
- Επιτρέψτε του να διατηρεί ελπίδες και μοιραστείτε το μαζί του χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να προτρέχετε να τον καθησυχάζετε.
- Δεν είναι απαραίτητο κάθε ασθενής να γνωρίζει ότι βρίσκεται στο τελικό στάδιο αν ο ίδιος δεν είναι δεκτικός, αλλά και δεν είναι απαραίτητο να αποκρύπτονται πάντα τέτοιου είδους πληροφορίες. Μέσα από τη συζήτηση θα καταλάβετε τι γνωρίζει και πόσα επιθυμεί ο ίδιος να γνωρίζει για την πορεία της νόσου του.
- Εμπλέξτε τον στη λήψη αποφάσεων με κάθε τρόπο.
- Μην τον αποστασιοποιείτε από τη θεραπευτική διαδικασία.
- Ενημερωθείτε για την παρηγορητική φροντίδα και πως μπορείτε να την παρέχετε στο αγαπημένο σας πρόσωπο.
- Εκφράστε τα δικά σας συναισθήματα και σκέψεις. Είναι πολύ δύσκολο να δεχθεί κάποιος ότι ένα αγαπημένο του πρόσωπο πρόκειται να πεθάνει. Κατακλύζεται από ποικίλα συναισθήματα όπως πόνο, θυμό, θλίψη, απομόνωση, ανασφάλεια κ.α. Έτσι φαίνεται δύσκολο ακόμη και να παρέχει συμπαράσταση. Η έκφραση αυτών των συναισθημάτων και το μοίρασμα μπορεί να βοηθήσει τη σχέση σας με τον ασθενή και να βοηθηθείτε από κοινού.
- Αν σας είναι εξαιρετικά δύσκολο να χειριστείτε την κατάσταση, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για υποστήριξη και συμβουλευτική.