Το παιδί σας και η διάγνωση του καρκίνου...
Ακόμη και με τη διάγνωση του καρκίνου, το παιδί σας εξακολουθεί να έχει τις ίδιες ανάγκες με αυτές άλλων νεαρών ατόμων, να πηγαίνει σχολείο, να έχει το δικό του δίκτυο φίλων, να απολαμβάνει πράγματα και δραστηριότητες που αποτελούσαν μέρος της ζωής του πριν τον καρκίνο.
Εσείς μπορείτε να το βοηθήσετε να ικανοποιεί αυτές του τις ανάγκες με το να του επιτρέπετε να ζει με έναν όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικό τρόπο. Μερικές δραστηριότητες ωστόσο, θα χρειαστεί να αλλάξουν κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Παραδείγματος χάριν, μετά τη χημειοθεραπεία ή τη λήψη ακτινοβολίας, το παιδί σας μπορεί να νιώθει κουρασμένο, και επομένως να χρειάζεται μεγαλύτερη ξεκούραση. Η κούραση αυτή είναι απολύτως αναμενόμενη.
Βοηθήστε το παιδί σας να βρει νέα πράγματα για να απασχοληθεί, να δοκιμάσει άλλες δραστηριότητες, ή ζητήστε σε φίλους του να έρθουν από το σπίτι σας να επιδοθούν εκεί από κοινού σε διασκεδαστικές ασχολήσεις.
Σχολείο και φίλοι
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να διατηρήσει επαφές με τους φίλους του. Η διατήρηση των επαφών αυτών είναι πιο εύκολη εάν το παιδί σας μπορεί να συνεχίσει να πηγαίνει στο σχολείο μετά τη διάγνωση της νόσου και κατά τη διάρκεια της θεραπείας του, αλλά η παραμονή στο σχολείο δεν είναι πάντοτε εφικτή.
Εάν απαιτείται αποχή από το σχολικό περιβάλλον, το καλύτερο για το παιδί σας είναι να επιστρέψει όσο το δυνατόν συντομότερα. Τα παιδιά με καρκίνο όχι μόνο χρειάζονται αλλά και αρέσκονται να περνούν χρόνο με συνομηλίκους του, ενώ η ολοκλήρωση των σχολικών εργασιών τους μεταδίδει ένα πολύ δυνατό συναίσθημα αυταξίας.
Μερικά αντικαρκινικά κέντρα παρέχουν προγράμματα επανένταξης στο σχολικό πλαίσιο, τα οποία μπορεί να είναι βοηθητικά τόσο για τα παιδιά, όσο και για τους συμμαθητές τους να κατανοήσουν τη διάγνωση και να μάθουν τι να περιμένουν.
Μπορείτε να ζητήσετε από το γιατρό ή το/τη νοσοκόμο/α του παιδιού σας να επισκεφθούν και οι ίδιοι το σχολείο του. Τα παιδιά συχνά στενοχωριούνται για το πώς θα τα αντιμετωπίσουν φίλοι και συμμαθητές, ειδικά όταν απουσιάζουν μεγάλο διάστημα από το σχολείο ή επιστρέφουν με εμφανείς σωματικές αλλαγές, όπως είναι η απώλεια των μαλλιών ή η απουσία κάποιου μέλους του σώματός τους.
Οι υπόλοιποι μαθητές συνήθως αποδέχονται αυτές τις αλλαγές, αλλά ίσως να έχουν ερωτήματα. Βοηθήστε το παιδί σας να δομήσει κατάλληλες απαντήσεις για τις ερωτήσεις τους και να τους μεταδώσει το μήνυμα ότι δεν μπορούν να «κολλήσουν» την ασθένειά του. Η θεραπευτική ομάδα του παιδιού συνήθως διαθέτει εμπειρία παροχής βοήθειας σε οικογένειες, όσον αφορά στην επιστροφή του παιδιού στο σχολείο. Ζητήστε τους να το βοηθήσουν. Ρωτήστε το νοσηλευτή/τη νοσηλεύτρια εάν το νοσοκομείο διαθέτει πρόγραμμα επανένταξης στο σχολικό περιβάλλον.
Σε τέτοιου είδους προγράμματα κάποιος από το νοσηλευτικό προσωπικό επισκέπτεται τη σχολική τάξη του παιδιού και αναλαμβάνει να μιλήσει με τους δασκάλους και τους μαθητές για την ασθένεια του παιδιού και τη θεραπεία που ακολουθεί.
Είναι σημαντικό για το παιδί σας να γνωρίζει ότι πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, νιώθουν άβολα με την ανακοίνωση σοβαρών ασθενειών. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να αντιδράσουν διαφορετικά ή να πουν σκληρά ή λάθος πράγματα σε κάποιον που έχει εμφανίσει καρκίνο. Επίσης μπορεί οι ίδιοι να θελήσετε να μιλήσετε με τους δασκάλους του παιδιού σας (και τον σχολικό ιατρό, εάν υπάρχει) για την ασθένεια, τη θεραπεία στην οποία υποβάλλεται, τις μέρες που θα χρειαστεί να λείψει και οποιεσδήποτε αλλαγές στη δραστηριότητά του.
Εσείς και η οικογένειά σας, ο γιατρός και η θεραπευτική ομάδα μπορείτε να δώσετε επεξηγήσεις για την κλινική κατάσταση του παιδιού και να απαντήσετε σε ερωτήσεις.
Στη συνέχεια οι δάσκαλοι και το λοιπό προσωπικό του σχολείου μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες αυτές για να μιλήσουν με τους μαθητές σχετικά με το τι θα πρέπει να αναμένουν κατά την επιστροφή του παιδιού σας στο σχολείο.
Εάν το παιδί σας δεν είναι σε θέση να επιστρέψει αμέσως στις σχολικές αίθουσες, το σχολικό σύστημα θα μπορούσε πιθανώς να παράσχει ένα δάσκαλο για κατ’ οίκον διδασκαλία, ώστε το παιδί αφενός να συμβαδίζει με τα όσα διδάσκονται στο σχολείο, αφετέρου να είναι πιο εύκολη η επιστροφή του στα σχολικά έδρανα. Για να βοηθήσετε το πάσχον παιδί σας και τα αδέλφια του να αντιμετωπίσουν τους ανακυπτόμενους φόβους και τα συναισθήματά τους:
- Λέγετέ τους συχνά ότι τα αγαπάτε.
- Διαβεβαιώστε τα παιδιά ότι τόσο ο καρκίνος, όσο και η θεραπεία του δεν είναι μορφές τιμωρίας.
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά σαν να μιλούν για τον καρκίνο και τη θεραπευτική διαδικασία. Θέστε οι ίδιοι ερωτήσεις στα παιδιά σας για να ξεκινήσετε μια τέτοια συζήτηση. Οι οικογενειακές συζητήσεις βοηθούν το κάθε μέλος να νιώθει λιγότερη στενοχώρια και οι συζητήσεις εν γένει βοηθούν την οικογένεια ως όλον να αντιμετωπίσει την ασθένεια.
- Βεβαιώστε τα παιδιά σας ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθουν λυπημένα και να κλαίνε.
- Ενθαρρύνετε εκείνες τις δραστηριότητες που βοηθούν τα παιδιά να χαλαρώνουν. Σε αυτή την κατεύθυνση λειτουργούν η ζωγραφική, το παιχνίδι ρόλων, η ενασχόληση με αβλαβή ιατρικά αντικείμενα και με μαριονέτες.
Επιπλέον, η οριοθέτηση συμπεριφορών και δραστηριοτήτων είναι σημαντική για τα παιδιά και ορισμένες φορές, ακόμη και ανακουφιστική. Είναι όμως εξίσου βοηθητικό να θυμάστε ότι τα παιδιά, όπως και οι ενήλικες, έχουν κάποιες καλές και κάποιες κακές μέρες στη ζωή τους. Βοηθήστε το παιδί σας να νιώθει κομμάτι μιας φυσιολογικής ζωής.
- Να επιτρέπετε στο παιδί σας να λαμβάνει το ίδιο αποφάσεις, στο βαθμό που δεν αντίκεινται στη θεραπεία.
- Κάνετε χρήση και εφαρμογή των ίδιων κανόνων και επιπέδου πειθαρχίας με αυτό που υπήρχε πριν τη διάγνωση του καρκίνου και το επακόλουθο πλάνο θεραπείας.
- Ζητήστε από το παιδί σας, εάν βέβαια είναι σε θέση, να αναλαμβάνει συνήθεις δουλειές του σπιτιού.
Υποστηρίζοντας το παιδί σας
Όπως ακριβώς εσείς, έτσι και το παιδί σας, μπορεί να νιώθει αβέβαιο, στενοχωρημένο ή φοβισμένο ορισμένες φορές, αλλά να του είναι δύσκολο να μιλήσει για αυτά του τα συναισθήματα και τους φόβους και να συμπεριφέρεται διαφορετικά απ’ ό, τι συνήθως. Για παράδειγμα, μπορεί να γίνει φασαριόζικο ή αυταρχικό, πιο σιωπηλό απ’ ό,τι συνήθιζε, να έχει εφιάλτες, αλλαγές στις διατροφικές του συνήθειες, χαμηλότερες σχολικές επιδόσεις ή παλινδρόμηση σε πιο πρώιμες (παιδικές) συμπεριφορές, όπως το να βρέχει το κρεβάτι του ή να πιπιλίζει το δάχτυλό του.
Αυτές οι συνήθεις αλλαγές στη συμπεριφορά είναι μόνο μερικές από αυτές που ενδεχομένως να παρατηρήσετε στο παιδί σας. Τις αλλαγές αυτές μπορεί να θέλετε να τις φέρετε ως θέμα συζήτησης στην κουβέντα με το γιατρό του παιδιού, το νοσηλευτικό προσωπικό, τους δασκάλους του σχολείου του, που έχουν ανάμνηση παρόμοιων εμπειριών. Στους εφήβους με καρκίνο εγείρονται κάποιοι πιο ιδιαίτεροι προβληματισμοί. Συχνά παραπονιούνται πως οι γονείς τους είναι πολύ υπερπροστατευτικοί απέναντί τους.
Οι έφηβοι βρίσκονται σε ένα τέτοιο στάδιο της ζωής τους που επιζητούν να διαφεντεύουν οι ίδιοι τον εαυτό τους και να κάνουν πράγματα για τον εαυτό τους, αλλά η παρουσία του καρκίνου τους αναγκάζει να εξαρτώνται από τους γονείς τους. Το να παρέχετε στο έφηβο παιδί σας τη δυνατότητα να παίρνει αποφάσεις και να κάνει επιλογές για λογαριασμό του, όποτε βέβαια αυτό είναι εφικτό, θα του φανεί σίγουρα σημαντικά βοηθητικό.
