Λόγοι παρέμβασης του ειδικού ψυχικής υγείας
Ας δούμε όμως κάποιους από τους λόγους για τους οποίους είναι αναγκαία η παρέμβαση του επαγγελματία ψυχικής υγείας στον πάσχοντα από καρκίνο:
Ο καρκίνος ως ναρκισσιστικό πλήγμα
- Ο καρκίνος αποτελεί μια νόσο που επιφέρει βαθιά ναρκισσιστικά τραύματα. Οι επίπονες χειρουργικές και ακρωτηριαστικές επεμβάσεις έχουν άμεσο αντίκτυπο στην εικόνα του σώματος. Κάποιες από τις παρενέργειες των χημειοθεραπειών, όπως π.χ. η απώλεια των μαλλιών, αποτελούν επίσης επιθέσεις στην εικόνα εαυτού του πάσχοντος.
- Σε μια ψυχοθεραπευτική σχέση χρειάζεται λοιπόν να δουλευτεί αυτή η απώλεια της μέχρι πρότινος σωματικής ακεραιότητας, η διάσταση του "πριν και μετά τη νόσο", το μέχρι τότε αίσθημα του "άτρωτου' και της παντοδυναμίας, στοιχεία που προϋποθέτουν την έναρξη μιας διεργασίας πένθους, την οποία ο ασθενής καλείται, με τη βοήθεια του ειδικού, να αναγνωρίσει, να επεξεργαστεί και να αποδεχθεί. Το πένθος, αξίζει να σημειωθεί, είναι μια ανθρώπινη φυσιολογική διεργασία, «αναμενόμενη» για κάποιον που πάσχει από καρκίνο, η οποία αν για τον οποιοδήποτε λόγο «μπλοκαριστεί», τότε μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη που αυτή είναι μια παθολογική διαδικασία.
Συμπεριφορές παραίτησης
- Οι θεραπείες που συχνά απαιτεί ο καρκίνος είναι τέτοιες που μπορούν, μαζί με το μύθο που τις περιβάλλει, να προκαλέσουν τέτοιες αντιδράσεις στον ασθενή που ο τελευταίος να αρνηθεί τελικά να υποβληθεί σε αυτές ή να μην τις ολοκληρώσει ποτέ. Πόσοι ασθενείς με καρκίνο δεν ολοκλήρωσαν το χημειοθεραπευτικό σχήμα, επιβαρύνοντας με τον τρόπο αυτό την πρόγνωση της νόσου; Οι λόγοι ήταν τις περισσότερες φορές ψυχολογικής προέλευσης... Ο καρκίνος αποτελώντας μια μακρόχρονη πολλές φορές νόσο, με συχνές υποτροπές, επιβαρύνει την ψυχική υγεία, εξασθενών τας τις ψυχικές αντοχές του ασθενή αλλά και του περιβάλλοντός του, οδηγώντας έτσι ενίοτε σε συμπεριφορές παραίτησης. Θέτει παράλληλα ζητήματα μεταβολής των οικογενειακών ρόλων, της επαγγελματικής τα υτότητας, κτλ.
Ποιότητα ζωής και διευκόλυνση της συναισθηματικής έκφρασης
- Η επαφή με τον επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει τον άρρωστο να εκφράσει συναισθήματα (π.χ. θυμό, ενοχή, κτλ.) τα οποία ως τότε είτε δεν ήταν αναγνωρίσιμα από τον ίδιο, είτε ο ασθενής δυσκολευόταν να εκφράσει. Η ενθάρρυνση και η διευκόλυνση της συναισθηματικής έκφρασης, μέσα από το λόγο, μπορεί να είναι βοηθητική στην ψυχική υγεία του αρρώστου.
- Η σεξουαλική ζωή τόσο των ίδιων των ασθενών όσο και των συντρόφων τους επηρεάζεται συχνά μετά τη διάγνωση της νόσου, κάτι που αρκετές φορές απαιτεί την παρέμβαση του ειδικού της ψυχικής υγείας, ώστε να μπορέσει ο ασθενής και ο σύντροφός του να μιλήσουν για τις αναστολές, τα άγχη και τους φόβους που μπορεί να συνοδεύουν την ερωτική συμπεριφορά τους, μετά τη διάγνωση. Η απενοχοποίηση ασθενή και συντρόφου κατέχει εδώ σημαντική θέση, ως ένας από τους στόχους μιας ψυχολογικής παρέμβασης.
- Η ποιότητα ζωής είναι λοιπόν μια άλλη σημαντική παράμετρος. Έρευνες δείχνουν το πόσο βελτιώνεται αυτή η παράμετρος, όταν οι πάσχοντες από καρκίνο λαμβάνουν παράλληλα με την ιατρική αγωγή τους και μια ψυχολογική φροντίδα.
- Τέλος, κάποιες έρευνες μιλούν ακόμα και για αύξηση της επιβίωσης, όταν οι πάσχοντες από καρκίνο, έχουν παράλληλα με τις ιατρικές θεραπείες τους και ψυχοθεραπευτική βοήθεια. Παρόλο που τα αποτελέσματα αυτά δεν επιβεβαιώνονται πάντοτε, ωστόσο αξίζει να σκεφθούμε ότι αν βοηθήσουμε έστω και κάποιους από τους ασθενείς αυτούς να ζήσουν περισσότερο και καλύτερα, τότε αυτό είναι ήδη πολύ σημαντικό και οφείλουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι να συμβάλλουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.