Yoga
Τι είναι η Yoga;
Η Γιόγκα (Yoga) είναι μια από τις αρχαιότερες επιστήμες του σώματος και του πνεύματος. Οι ρίζες της προέρχονται από την Ανατολή και ειδικότερα από την Ινδία. Είναι ένα ολιστικό σύστημα προσέγγισης της ανθρώπινης ύπαρξης και ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής.
Η γιόγκα περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό από ασκήσεις και τεχνικές. Η λέξη Γιόγκα προέρχεται από τη σανσκριτική λέξη yuj και σημαίνει ένωση.
Η γιόγκα περιγράφεται ως η ένωση της ατομικής συνείδησης-πνεύματος (jivatma) με τη συμπαντική συνείδηση-πνεύμα (paramatma).
Σε ένα πιο πρακτικό επίπεδο, αυτή η ένωση έχει σαν αποτέλεσμα την εξισορρόπηση και την εναρμόνιση του σώματος, του μυαλού, του συναισθήματος και της ψυχής. Οι πρακτικές και οι στόχοι της Γιόγκα είναι βαθύτεροι, αναπτύσσοντας ένα σύστημα για εσωτερική εξερεύνηση και προσωπική ανάπτυξη.
Ιστορικά στοιχεία
Γενικά η προϊστορία της Γιόγκα δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς η προέλευση της χάνεται στο μακρινό παρελθόν. Η παλαιότερη αρχαιολογική μαρτυρία της ύπαρξης της Yoga είναι μερικές εγχαράξεις σε πέτρινες πλάκες με Γιόγκικες στάσεις που βρέθηκαν το 3000 π.χ στην Ινδική Κοιλάδα.
Η παράδοση λέει ότι, ο θεμελιωτής της Γιόγκα είναι ο Σίβα. Είναι ένας από τις τρεις θεότητες της ινδικής τριάδας που την αποτελούν ο Βράχμα, ο Βισνού και ο Σίβα.Η πρώτη αναφορά στη Γιόγκα γίνεται στις Βέδες (Veda) το 2500 π.χ. από μια τεράστια συλλογή ιερών κειμένων. Είναι τα αρχαιότερα, τα ιερότερα και τα πιο σημαντικά κείμενα της Ινδίας.
Το θεμέλιο της Γιόγκικης διδασκαλίας τίθεται στις Ουπανισάδες (Upanishad), που είναι το μεταγενέστερο τμήμα των Βεδών, γύρω στα 800 π.χ. Οι Ουπανισάδες είναι το πιο πρόσφατο τμήμα, 20 βεδικών κειμένων που περιέχουν τη θεμελιώδη διδασκαλία και φιλοσοφία της Γιόγκα. Είναι μια από τις αρχαιότερες προσπάθειες του ανθρώπου να δώσει μια απάντηση στα υπαρξιακά ερωτήματα.
Το 600 π.χ εμφανίζεται το μεγάλο επικό ποίημα η Μαχαμπαράτα η οποία περιλαμβάνει το Μπαγκαβάντ Γκιτά (Bhagavad Gita). Το Μπαγκαβάντ Γκιτά, που είναι μια από τις Ουπανισάδες ο Θεός με τη μορφή του Κρίσνα εκπαιδεύει τον πολεμιστή Αρτζούνα στη Γιόγκα. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά φιλοσοφικά έργα του κόσμου και το πιο δημοφιλές θρησκευτικό ποίημα της σανσκριτικής φιλολογίας. Το 200 π.χ. ο Πατάντζαλι γράφει τις Γιόγκα Σούτρες (Yoga Sutras) που είναι το αρχαιότερο σωζόμενο εγχειρίδιο της Γιόγκα.
Σε αυτό το εγχειρίδιο ο Πατάντζαλι συγκέντρωσε, ταξινόμησε και κωδικοποίησε τις παραδοσιακές τεχνικές της Γιόγκα που υπήρχαν έως την εποχή του. Πριν από 400 χρόνια περίπου όταν πήγαν οι Άγγλοι στην Ινδία εντυπωσιάστηκαν και προβληματίστηκαν από όσα άκουγαν για τους θαυματοποιούς που ζούσαν στα Ιμαλάια και έκαναν τα πιο περίεργα πράγματα. Μερικοί ταξιδιώτες αναζητητές της γνώσης κατάφεραν να μπουν στα λημέρια των ερημιτών και έτσι άρχισαν οι πρώτες πληροφορίες να φτάνουν στην Δύση.
Με τα πέρασμα των αιώνων η διδασκαλία της Γιόγκα έχει εξελιχτεί μέχρι σήμερα, ενώ τα παρακλάδια της πολλαπλασιάζονται καθώς πολλές νέες σχολές αναπτύσσονται σε όλο τον κόσμο. Σήμερα διδάσκεται σε όλον τον κόσμο και ο καθένας μπορεί να πληροφορηθεί αλλά και να εξασκηθεί στην Γιόγκα.
Δημοφιλή είδη της Γιόγκα στον δυτικό πολιτισμό είναι η Hatha Yoga, η Power Yoga, η Bikram Yoga, η Ashtanga Yoga και η Kundalini Yoga. Η Χάθα Γιόγκα είναι ο κλάδος εκείνος με τη μεγαλύτερη διάδοση στο Δυτικό κόσμο, ιδίως κατά το δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα και αξίζει να σημειωθεί ότι η δημοτικότητά της αυξάνεται συνεχώς.
Hatha Yoga
Η Χάθα Γιόγκα είναι το πλέον γνωστό και διαδεδομένο σύστημα στην δύση. Πολλοί την ονομάζουν και Δυτική Γιόγκα. Η Γιόγκα στα παλαιότερα χρόνια παρομοιαζόταν με ένα δέντρο, ένα ζωντανό δηλαδή οργανισμό αποτελούμενο από ρίζες, κορμό, κλαδιά, ανθούς και καρπούς. Χάθα Γιόγκα (Hatha Yoga) είναι ένα από τα 6 αυτά κλαδιά. Τα υπόλοιπα αποτελούνται από την Raja, Karma, Bhakti, Jnana, and Tantra Yoga. Κάθε κλαδί αντιπροσωπεύει μια διαφορετική προσέγγιση της ζωής έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και λειτουργίες. Η Χάθα Γιόγκα ανήκει στα θεμέλια της ταντρικής παράδοσης και συνδέεται άμεσα με την Κουνταλίνι Γιόγκα.
Πολλά από αυτά τα μονοπάτια έχουν αρκετά κοινά σημεία μεταξύ τους. Κάποιοι μπορεί να βρουν κάποιο κλαδί καταλληλότερο για αυτούς από κάποιο άλλο. Η δραστηριότητα σε έναν κλάδο δεν περιορίζει και την παρακολούθηση ενός άλλου. Χάθα (Hatha) στα Σανσκριτικά σημαίνει η ένωση του Ήλου και της Σελήνης.
Το Χα σημαίνει ήλιος, που αντιπροσωπεύει την ηλιακή ενέργεια στο σύμπαν και αντίστοιχα τη σωματική ενέργεια στον άνθρωπο. Το Θα ή Τα (προφέρεται συχνά) σημαίνει σελήνη, που αντιπροσωπεύει την σεληνιακή ενέργεια στο σύμπαν και αντίστοιχα τη νοητική-συναισθηματική ενέργεια στον άνθρωπο. Ο κύριος στόχος της Χάθα Γιόγκα είναι να επιφέρει εξισορρόπηση των δύο αυτών ενεργειών.
Η παράδοση της Χάθα γιόγκα πέρασε διάφορα στάδια μέσα στα χρόνια, μέχρι την μορφή της αποδοχής που χαίρει σήμερα. Υπήρξε παρεξηγημένη, χλευάστηκε, αντιμετωπίστηκε με καχυποψία, όμως σήμερα ο δυτικός κόσμος έχει ενσωματώσει τη γιόγκα σε άπειρες ανάγκες του σύγχρονου ατόμου, μεταμορφώνοντάς την σε γυμναστική, σε θεραπεία, σε τέχνη ζωής, σε εφαρμογές για να εμπλουτίσει τις θρησκευτικές πρακτικές του ανεξαιρέτως δόγματος.
Σύμφωνα με το «Yoga Journal», 12 εκατομμύρια άτομα στην Αμερική, κάνουν Χάθα γιόγκα που είναι η σωματική πλευρά ενός συστήματος που περιλαμβάνει επίσης ηθική, αναπνοές και διαλογισμό.
Η Χάθα Γιόγκα είναι η σωματική πλευρά της Γιόγκα και συγχρόνως σε συνδυασμό με την ψυχολογική πειθαρχία, ισορροπεί τις λειτουργίες του οργανισμού δαμάζοντας την σκέψη με τις αναπνοές, καθότι σκέψη και αναπνοή είναι απόλυτα συνδεδεμένα μεταξύ τους στην γιόγκικη παράδοση.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην Γιόγκα αποτελούνται από σωματικές ασκήσεις (asanas), διαλογιστικές (meditation techniques) και αναπνευστικές πρακτικές (pranayama) καθώς και βαθιά χαλάρωση (yoga nidra). Η Χάθα Γιόγκα (Hatha Yoga) αναφέρεται σε μια ομάδα από σωματικές ασκήσεις γνωστές ως ασάνες, οι οποίες εξισορροπούν και ευθυγραμμίζουν το σώμα.
Οι ασάνες ανοίγουν τα ενεργειακά κανάλια του σώματος - και περισσότερο το κυρίως κανάλι, τη σπονδυλική στήλη - έτσι ώστε η ενέργεια (prana) να ρέει ελεύθερα. Ασάνα σημαίνει μια κατάσταση ύπαρξης στην οποία μπορεί κάποιος να μένει σωματικά και νοητικά σταθερός, χαλαρός, ήρεμος και άνετος. Οι ασάνες είναι συγκεκριμένες σωματικές στάσεις που απελευθερώνουν τη ροή της ενέργειας (Πράνα) στα ενεργειακά κανάλια του σώματος (Νάντις).
Οι ασάνες παρέχουν τη σταθερή βάση για την εξερεύνηση του σώματος, της αναπνοής και του νου. Οι Χάθα-Γιόγκις έχουν ανακαλύψει ότι αναπτύσσοντας τον έλεγχο του σώματος μέσω των ασάνων, αναπτύσσεται επίσης και ο έλεγχος του νου. Στις Γιογκικές γραφές λέγεται ότι αρχικά υπήρχαν 8.400.000 ασάνες.
Στον χώρο του Fitness, η Χάθα Γιόγκα είναι περισσότερο γνωστή ως ένας συνδυασμός σωματικών ασκήσεων και βαθιάς χαλάρωσης. Θεωρείται το πρώτο σκαλοπάτι στον δρόμο της Raja Yoga. Η Χάθα Γιόγκα δίνει έμφαση στην ποιότητα της κίνησης παρά στην ποσότητα και είναι πολύ διαφορετική από κάθε άλλο είδος άσκησης. Είναι το μόνο είδος που δουλεύει δίχως να καταπονεί τους μυς και με το κέντρο βάρους του ίδιου του σώματος ενδυναμώνει τους μυς.
Αποτελέσματα της Yoga
Αρχικά πολλοί άνθρωποι έλκονται από την ιδιότητα της Γιόγκα να ανακουφίζει από το στρες, όμως η γιόγκα γενικότερα μπορεί να προσφέρει πολλά περισσότερα.
Η Γιόγκα έχει γίνει αποδεκτή και ιδιαίτερα δημοφιλής στη Δύση, λόγω ωφελειών της στον άνθρωπο και συνεπώς στην κοινωνία γενικότερα. Και είναι τόσα πολλά!
Οι ασάνες μπορούν να προσαρμοστούν για όλες τις ηλικίες, ακόμη και σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Έτσι από τη Γιόγκα μπορούν να ωφεληθούν όλοι όπως ηλικιωμένοι, παιδιά, έγκυες γυναίκες, και άνθρωποι με χρόνιες καρδιακές παθήσεις ανεξαρτήτου φυσικής κατάστασης.
Μπορεί να ελαχιστοποιήσει ή ακόμα και να εξαφανίσει αρρώστιες που είναι τόσο συχνές σήμερα. Παραδείγματα είναι η υψηλή πίεση, τα αναπνευστικά προβλήματα, ο διαβήτης, τα πεπτικά προβλήματα, τα προβλήματα της μέσης και οι ημικρανίες. Παράλληλα, η Γιόγκα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες ένα πρόβλημα που εμφανίζεται σε πολλούς ανθρώπους ανεξαρτήτως ηλικίας.
Η Γιόγκα μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο στην καθημερινότητά του καθώς και στη βαθύτερη κατανόηση της ζωής του. Χρησιμοποιώντας τις αρχές που προσφέρει ισορροπεί όλες τις πλευρές του ανθρώπου το φυσικό, το συναισθηματικό, τη λογική και την ψυχική πλευρά. Όλα δηλαδή τα απαραίτητα συστατικά για μια αρμονική και εμπλουτισμένη ζωή.
Εν κατακλείδι η Γιόγκα προσφέρει, στον άνθρωπο, έναν τρόπο να αναπτύξει την ισορροπία, τον συντονισμό κινήσεων και την εστίαση στο κέντρο βάρους, τόσο στο κορμί όσο και στο νου. Ανανεώνει, αναζωογονεί, θεραπεύει το σώμα, τεντώνοντας τους μυς, τις αρθρώσεις, την σπονδυλική στήλη, τροφοδοτώντας με οξυγόνο το αίμα με την αναπνοή. Το αίμα τροφοδοτώντας με τη σειρά του με οξυγόνο όλα τα εσωτερικά όργανα περιλαμβάνοντας τα νεύρα και τους αδένες ρυθμίζοντας ετσι όλες τις λειτουργίες του οργανισμού!