Ερωτήσεις για την ηλιοθεραπεία
1. Πως θα διαλέξω το κατάλληλο αντηλιακό;
Από την εποχή που τα αντηλιακά άφηναν μία άσπρη στρώση στο δέρμα έχουν πολλά αλλάξει. Τα νέα αντηλιακά - από τα πιο οικονομικά έως τα πιο ακριβά - στηρίζονται σε νέες τεχνολογίες και έχουν στη σύνθεση τους συστατικά που προστατεύουν την επιδερμίδα σας από τις UVA και UVB ακτίνες, είναι ενισχυμένα με αντιγηραντικές ιδιότητες, έχουν μη λιπαρές υφές και κυκλοφορούν σε γαλακτώματα, τζελ ή σπρέι για να ανταποκρίνονται σε όλες μας τις απαιτήσεις. Επιλέξτε να έχει ένα υψηλό δείκτη προστασίας, να είναι υποαλλεργικό, ανθεκτικό στο νερό και στον ιδρώτα και σύμφωνα με το φωτότυπο σας ο οποίος καθορίζεται από το χρώμα του δέρματος σας. (Αν είναι ανοιχτόχρωμη και ευαίσθητη ανήκετε στο φωτότυπο Α. Αν είναι ανοιχτόχρωμη αλλά μαυρίζει, ανήκετε στην κατηγορία Β.
Αν είναι καστανό και μαυρίζει παρόλο που μπορεί να παρουσιάσει κάποιες ευαισθησίες ανήκετε στην κατηγορία Γ και τέλος αν μαυρίζει εύκολα και δεν καίγεται ανήκετε στην κατηγορία Δ). Οι απαιτήσεις για τις πληροφορίες στις ετικέτες των αντηλιακών προϊόντων καθορίστηκαν σε σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Σεπτέμβριο 2006 σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τους ισχυρισμούς των αντηλιακών προϊόντων. Σύμφωνα με τη σύσταση:
- Ισχυρισμοί όπως «sun block» ή «100% προστασία» δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται πλέον. Παρά τους συχνούς ισχυρισμούς, όπως π.χ. «sun blocker» και «ολική προστασία», κανένα αντηλιακό προϊόν δεν μπορεί να παράσχει πλήρη προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία.
- Οι τυποποιημένοι φραστικοί περιγραφείς («χαμηλή» - «μεσαία» - «υψηλή» και «πολύ υψηλή» προστασία) πρέπει να χρησιμοποιούνται παράλληλα με τους συνήθεις δείκτες ηλιακής προστασίας (SPF - sun protection factor) ώστε να βοηθούν καλύτερα στην επιλογή του κατάλληλου αντηλιακού προϊόντος.
- Καλύτερη επισήμανση για την προστασία από την ακτινοβολία UV-A: αν και η ακτινοβολία UV-B είναι υπεύθυνη για τα «ηλιακά εγκαύματα», η ακτινοβολία UV-Α προκαλεί πρόωρη γήρανση του δέρματος και επηρεάζει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Και τα δύο είδη ακτινοβολίας είναι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος. Ο επονομαζόμενος «δείκτης ηλιακής προστασίας (SPF)» αναφέρεται μόνο σε ισοδύναμα επίπεδα ηλιακού εγκαύματος (ακτινοβολία UV-B) και όχι σε παρόμοιες επιπτώσεις από την ακτινοβολία UV-A. Τα αντηλιακά προϊόντα που προστατεύουν μόνον από την ακτινοβολία UV-B είναι δυνατό να παρέχουν ψευδή αίσθηση ασφάλειας, διότι δεν προστατεύουν το δέρμα από την επικίνδυνη ακτινοβολία UV-Α.
2. Κάτω από την ομπρέλα προστατεύομαι από τον ήλιο επαρκώς;
Oι ακτίνες του ήλιου διαπερνούν την ομπρέλα λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα με το ύφασμα που είναι κατασκευασμένη, αλλά και το χρώμα της. Επίσης, ο ήλιος αντανακλάται στην άμμο και το νερό και άρα μπορεί να σας βρει ακόμα και όταν διαβάζετε ήσυχοι ένα βιβλίο κάτω από την ομπρέλα.
3. Ο νεφελώδης ουρανός είναι ακίνδυνος;
Ακόμα και εάν δεν αισθάνεστε τη ζέστη του ήλιου, οι βλαβερές ακτίνες του διαπερνούν τα σύννεφα και φθάνουν στην επιφάνεια της γης μέσα από τα σύννεφα.
4. Ένα μαυρισμένο δέρμα προσφέρει την καλύτερη προστασία;
Ακόμα και αν μαυρίζετε εύκολα, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείτε ένα αντηλιακό με μικρό δείκτη προστασίας.
5. Μαύρισα, άρα μπορώ να σταματήσω να φοράω αντηλιακό;
Εάν η επιδερμίδα σας έχει μαυρίσει ή έχετε φυσικά σκουρόχρωμη επιδερμίδα, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να μείνετε και απροστάτευτη! Η αυξημένη ποσότητα μελανίνης μπορεί να σας προστατεύσει από το έγκαυμα, αλλά όχι και από τις άλλες αρνητικές επιπτώσεις του ήλιου, όπως η φωτογήρανση και ο καρκίνος του δέρματος. Μην καταργείτε, λοιπόν, το αντηλιακό σας.
6. Μια επάλειψη με αντηλιακό υψηλού δείκτη είναι αρκετή;
Το αντηλιακό χάνει τη δραστικότητά του με τον ιδρώτα, την τριβή, το νερό και τη θερμότητα, όσο υψηλό δείκτη αντηλιακής προστασίας (SPF) και αν έχει. Φανταστείτε, λοιπόν, ότι είστε στην παραλία, έχετε απλώσει το αντηλιακό σας από το πρωί, έχετε ξαπλώσει στην πετσέτα, έχετε βουτήξει πολλές φορές στη θάλασσα, έχετε σκουπιστεί, έχετε ιδρώσει από τη ζέστη. Ακόμα πιστεύετε ότι μια επάλειψη σας προστατεύει;
7. Το αντηλιακό μπορεί να επιδεινώσει την ακμή μου;
Μόνο αν χρησιμοποιείτε λάθος αντηλιακό. Αν έχετε ακμή στο πρόσωπο και την πλάτη ή λιπαρό δέρμα με τάση ακμής, θα πρέπει να αποφεύγετε τις πολύ λιπαρές κρεμώδεις ή ελαιώδεις συνθέσεις και τα αντηλιακά με φυσικά φίλτρα. Ένα αντηλιακό τζελ ή σπρέι με διάφανη υφή είναι το κατάλληλο για το σώμα σας. Για το πρόσωπο προτιμήστε ένα λεπτόρρευστο προϊόν που θα αναγράφει επιπλέον ότι είναι «oil free» και «non comedogenic», κατάλληλο για λιπαρές ή με τάση ακμής επιδερμίδες.
8. Δεν θα μαυρίσω αν φοράω αντηλιακό;
Θα μαυρίσεις μόνο εάν ο φωτότυπός σου το επιτρέπει. Να ξέρετε ότι αν ανήκετε στο φωτότυπο 1 ή 2 (πολύ ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα), δεν θα μαυρίσετε, καθώς η επιδερμίδα σας εκκρίνει μικρή ποσότητα μελανίνης. Αν δεν φοράτε αντηλιακό, το μόνο που θα καταφέρετε είναι να κοκκινίσετε, πιθανόν ακόμα και να καείτε, και να προκαλέσετε ζημιά που θα φανεί μακροπρόθεσμα στην επιδερμίδα σας.
9. Η κοκκινίλα στο δέρμα θα γίνει μαύρισμα;
Το κοκκίνισμα προαναγγέλλει «κάψιμο» και όχι μαύρισμα. Η κοκκινίλα θα μείνει απλώς κοκκινίλα, ενώ αν δεν την αντιμετωπίσεις σωστά, το δέρμα στο σημείο αυτό θα ξεφλουδίσει. Αν τύχει να καείτε (συμβαίνει καμιά φορά, όσο προσεκτικοί και να είστε), μην παραμελήσετε την άμεση και σωστή φροντίδα της επιδερμίδας σας.
10. Τα μαλλιά μου δείχνουν τέλεια μετά τη θάλασσα και δεν θέλω να τα ξεβγάλω, πράττω σωστά;
Η αλήθεια είναι ότι τα μαλλιά με το θαλασσινό αλάτι παίρνουν ένα ανέμελο, φυσικό στυλ που τις περισσότερες φορές είναι ιδιαίτερα κολακευτικό. Όμως, το αλάτι αφυδατώνει σε μεγάλο βαθμό την τρίχα και σε συνδυασμό με την ηλιακή ακτινοβολία τα αποτελέσματα είναι ολέθρια για την υγεία των μαλλιών σου. Προσπαθήστε να ξεβγάζετε τα μαλλιά σας μετά τις βουτιές και να φοράτε καπέλο ή φουλάρι, ώστε να μην τα εκθέτονται πολλή ώρα στον ήλιο. Αν σας αρέσει να τα νιώθετε ελεύθερα στους ώμους σου, χρησιμοποιήστε ένα αντηλιακό σπρέι ή τζελ.
11. Τα παιδιά μας πρέπει να εκθέτουμε πολύ στον ήλιο για να μην τους λείψει η βιταμίνη D;
Τα παιδιά σήμερα λαμβάνουν αρκετή βιταμίνη D από τις καθημερινές τους ασχολίες, ακόμη και όταν είναι καλά προστατευμένα με καπέλα και αντηλιακή κρέμα. Είναι σημαντικό τα παιδιά να συμμετέχουν σε ασχολίες έξω από το σπίτι καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Πρέπει όμως να προσέχουν, δηλαδή να φορούν τον κατάλληλο ρουχισμό, καπέλο και αντηλιακή κρέμα. Πρέπει να αποφεύγουν την απ’ ευθείας έκθεσή τους στον ήλιο, δηλαδή να προτιμούν όσο γίνεται την σκιά. Ακόμη και στην σκιά τα παιδιά λαμβάνουν όλα τα αγαθά που έχει να τους προσφέρει ο ήλιος.
12. Εάν το μωρό έχει ίκτερο ή έχει ερεθιστεί από τις πάνες, η έκθεση στον ήλιο του κάνει καλό;
Η εσκεμμένη αυτή έκθεση ενός μωρού στον ήλιο δεν κάνει καλό ούτε στο ένα ούτε στο άλλο. Ο ερεθισμός από τις πάνες και τα ουρά θέλουν αέρα και όχι ήλιο. Η «χρυσή» είναι μια συνηθισμένη κατάσταση για νεογέννητα. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα εξαφανιστεί χωρίς φάρμακα, παρόλα ταύτα θα πρέπει το μωρό να εξετάζεται από το γιατρό και όχι να το εκθέτουμε στον ήλιο.
13. Η χρήση αντηλιακής κρέμας μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες καρκίνου στο δέρμα;
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το πρόβλημα αυτό δημιουργείται όταν το άτομο χρησιμοποιεί αντηλιακή κρεμά για να κάθεται όσο περισσότερο γίνεται στον ήλιο. Εάν χρησιμοποιηθεί σωστά η αντηλιακή κρεμά μειώνει τις πιθανότητες καρκίνου στο δέρμα. Για να λειτουργήσει σωστά, η αντηλιακή κρεμά πρέπει να απλωθεί 20 λεπτά πριν την έκθεση μας στον ήλιο, να είναι προστασίας 30 και να την απλώνουμε ξανά στα εκτεθειμένα μέλη του σώματος κάθε 2 ώρες, εφόσον βρισκόμαστε ακόμη στον ήλιο.
14. Το παιδί μου είναι μελαχρινό, άρα δεν διατρέχει κίνδυνο στο δέρμα;
Το χρώμα του δέρματος, μας προσφέρει μηδαμινή προστασία από τον καρκίνο του δέρματος. Ανεξαρτήτου χρώματος στο δέρμα, όλοι όσοι ζουν σε χώρες με ήλιο τις περισσότερες μέρες του χρόνου όπως η Ελλάδα, βρίσκονται σε κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος.
15. Ο καρκίνος του δέρματος είναι θεραπεύσιμος και συνήθως εμφανίζεται στους ηλικιωμένους. Κάνω καλά που δεν με απασχολεί ιδιαίτερα ο καρκίνος στο δέρμα;
Μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερη ηλικία. Το μελάνωμα είναι συνηθισμένο σε γυναίκες ηλικίας 15-29 και σε άνδρες από 25-54. Η θεραπεία για τον καρκίνο του δέρματος μπορεί να είναι χρονοβόρα, οδυνηρή και να αφήσει σημάδια.
16. Το μελάνωμα εμφανίζεται μόνο σε μέρη του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο;
Το μελάνωμα δεν εμφανίζεται πάντα σε μέρη του σώματος τα οποία εκτίθενται στον ήλιο. Να εξετάζετε το δέρμα σας συχνά και να επισκέπτεστε το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή.
17. Για να καεί κάποιος από τον ήλιο χρειάζεται περίπου μισή ώρα;
Ο χρόνος που χρειάζεται κάποιος για να καεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως το χρώμα του δέρματος, την ώρα της έκθεσης κ.α. Πολλές φορές αρκούν μόνο 11 λεπτά για να καεί κάποιος.
18. Είναι απαραίτητο να παίρνω μέτρα προστασίας από τον ήλιο όταν ασχολούμαι με τον κήπο μου;
Είναι απαραίτητο να προστατεύεται τον εαυτό σας από τον ήλιο όταν ασχολείστε με την αυλή ή τον κήπο, με τον ίδιο τρόπο όπως εάν θα είσαστε στη θάλασσα ή σε μια εκδρομή. Οι καθημερινές ενασχολήσεις στον ήλιο συμβάλλουν για όλες τις παρενέργειες που μπορεί να δημιουργήσει, όπως για παράδειγμα προβλήματα με τα μάτια.
19. Όταν τα παιδιά μου παίζουν έξω κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, πρέπει να παίρνω τα απαραίτητα μέτρα προστασίας;
Τα παιδιά πρέπει να επιβλέπονται συνεχώς και να βεβαιώνεστε ότι απλώνουν την αντηλιακή τους κρέμα κάθε δυο ώρες και ότι φορούν τα κατάλληλα ρούχα και καπέλο ιδιαίτερα τις ώρες μεταξύ 11 το πρωί και 4 το απόγευμα.
20. Η αντηλιακή κρέμα περιέχει τοξίνες;
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν τέτοιου είδους αποδείξεις για καμία αντηλιακή κρέμα. Τα χημικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή της ελέγχονται και εγκρίνονται από ειδικό οργανισμό και εγκρίνονται σαν ασφαλή.
21. Εάν απλώσω την αντηλιακή μου κρέμα μια φορά, είναι αρκετή για ολόκληρη την ημέρα;
Μια φορά δεν είναι αρκετή. Η κρέμα πρέπει να απλώνεται κάθε δυο ώρες στα σημεία εκείνα του σώματος που βλέπει ο ήλιος. Καμία αντηλιακή κρέμα δεν παρέχει 100% προστασία. Πρέπει να συνδυάζεται με τα κατάλληλα ρούχα, καπέλο και σκιά. Πρέπει να αποφεύγεται να βρίσκεστε στον ήλιο τις ώρες όπου η ακτινοβολία είναι πιο δυνατή. Καμία αντηλιακή κρεμά δεν πρέπει να χρησιμοποιείται απλά για να αυξήσετε την ώρα που κάθεστε στον ήλιο.
22. Χρησιμοποιώντας σπρέι μαυρίσματος το δέρμα μου μαυρίζει και έτσι δεν κινδυνεύω από τον ήλιο;
Χρησιμοποιώντας σπρέι μαυρίσματος στην ουσία βάφετε το δέρμα σας. Δεν παίζει κανένα ρόλο στον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας προστατεύεται από τον ήλιο. Τα προϊόντα για ψεύτικο μαύρισμα δεν παρέχουν καμία προστασία από τον ήλιο. Τα κρεβάτια μαυρίσματος τα λεγόμενα «σολάριουμ» δεν είναι ασφαλή.
23. Μπορώ να καώ από τον ήλιο όσο βρίσκομαι μέσα στο αυτοκίνητο;
Είναι πολύ πιθανό κάποιος να καεί από το ήλιο μέσα στο αυτοκίνητο, ιδιαίτερα σε μεγάλα ταξίδια. Αν και το γυαλί μειώνει τη δύναμη της ακτινοβολίας από τον ήλιο, κρατά περίπου το ένα τρίτο αυτής. Να προσέχετε τα παιδιά που βρίσκονται μέσα σε αυτό.