Κατερίνα Γκίκα
H Κατερίνα δεν ήξερε από αρρώστιες. Μια θεία είχε μόνο στο χωριό που έπασχε από την «επάρατο». Ψιθυριστά είχε ακούσει ότι «στη θεία έκοψαν το στήθος για να σωθεί».
Κάποια στιγμή πρέπει να την είδε κιόλας μισόγυμνη. «Ο καθρέφτης του καρκίνου» τής φάνηκε αποκρουστικός. Είκοσι χρόνια μετά η Κατερίνα Γκίκα, δημοσιογράφος πια σε εφημερίδες και κανάλια, ακούει τον γιατρό να της λέει ότι έχει καρκίνο. H ίδια όμως δεν θέλει τους ψιθύρους.
Για να τους προλάβει «ανακοινώνει» την αρρώστια της, προχωράει. Χημειοθεραπείες, χειρουργείο, μαστεκτομή. Όλοι ή σχεδόν όλοι τής συμπαραστέκονται. Οι υπόλοιποι τη σέβονται.
Και τώρα που όλα αυτά έχουν τελειώσει δηλώνει ευτυχισμένη «στο νέο της σώμα». H χορδή τεντώθηκε αλλά δεν έσπασε.
Ίσως μάλιστα τώρα να βγάζει και ωραιότερο ήχο.
Πότε έμαθες ότι έχεις καρκίνο;
Μεγάλη Δευτέρα, πέρυσι.
Πες μου πώς;
Είχα πιάσει στο στήθος μου έναν όγκο. Από την πρώτη στιγμή που τον έπιασα κατάλαβα ότι είναι καρκίνος. Αλλά έκανα εξετάσεις και μου είπαν ότι είναι μαστίτιδα. Συνέχισα όμως να πονάω και αισθανόμουν το στήθος μου πολύ βαρύ.
Πηγαίνεις, λοιπόν, σε άλλο γιατρό.
Ναι, αυτή την φορά σε ογκολόγο. Ακούμπησε το χέρι του πάνω στο στήθος μου και είδα το πρόσωπό του να αλλάζει. Του λέω "γιατρέ έχω καρκίνο;". "Κατά 99%, ναι»" Αρχίζω εξετάσεις. Μου είναι δύσκολο να τα θυμάμαι όλα αυτά.
Τι σκεφτόσουν εκείνες τις πρώτες στιγμές που το έμαθες;
Ότι θα πεθάνω. Τον γιατρό που μου είπε ότι έχω καρκίνο δεν τον ξαναείδα ποτέ.
Σε φόβισε;
Όχι. Μου είπε "έχεις καρκίνο, αλλά σου υπόσχομαι ότι δεν θα πεθάνεις από αυτό". Τα λόγια του τα είχα πάντα στο μυαλό μου, ακόμα δηλαδή τα έχω, αλλά δεν μπορούσα να τον δω. Ούτε ποτέ του τηλεφώνησα να τον ευχαριστήσω. Ήταν ο πρώτος που μου το είπε.
Εκείνο το πρώτο βράδυ, τι έκανες;
Το βράδυ το πέρασα στο σπίτι του συντρόφου μου. Και όλη την πρώτη εβδομάδα των εξετάσεων έμεινα μαζί του.
Κάνατε έρωτα εκείνες τις μέρες;
Ναι.
Είχες την ανάγκη να είσαι κοντά του;
Δεν ξέρω. Όταν έπιασα τον όγκο στο στήθος μου, του ζήτησα να χωρίσουμε. Ήξερα τι είναι. Ήξερα ότι δεν θα μπορούσε και ήθελα να δώσω εγώ το τέλος. Το πρώτο βράδυ δεν μπόρεσα να κοιμηθώ. Έτρεμα. Σκεφτόμουν αν έχει κάνει μετάσταση...
Και το πρωί;
Πήρα όλες τις φίλες μου και τους έδωσα ραντεβού σε ένα καφέ. Δεν μπορούσα να το αντιμετωπίσω μόνη μου. "Δεν θέλω κλάματα, μοιρολατρίες, φοβισμένα πρόσωπα ..." τούς ξεκαθάρισα. Θέλω μόνο αισιόδοξους ανθρώπους.
H οικογένειά σου;
Οι αδελφές μου το έμαθαν αμέσως. Οι γονείς μου ήταν στην επαρχία. Σκέφθηκα να πάμε όλοι μαζί να κάνουμε Πάσχα στο χωριό και μετά να τους το πούμε. Δεν ήθελα να τους το πω η ίδια. Δεν ξέρω γιατί, αλλά αισθανόμουν ενοχές. Σαν να έφταιγα εγώ που αρρώστησα. Πίστευα ότι θα τους απογοήτευα αν τους το έλεγα. Ούτε στο νοσοκομείο τούς άφησα να έρθουν. Θα με βάρυναν με τους φόβους τους.
Ο καρκίνος ήταν κάτι άγνωστο στο οικογενειακό σου περιβάλλον;
Μια θεία μου είχε κάνει μαστεκτομή στα 35 της. Το χέρι της ήταν πρησμένο μόνιμα και έλεγε ότι την είχαν τσιμπήσει μέλισσες. Μια φορά την είδα. Και είχα πάντα στο μυαλό μου αυτή την αποκρουστική εικόνα τού να μην έχει μια γυναίκα στήθος. Ήξερα όμως ότι μπορείς να ζήσεις με τον καρκίνο.
Πώς έρχεται και πώς φεύγει ο φόβος του θανάτου;
Στην αρχή σκέφτεσαι τα πρόσωπα γύρω σου. Πώς θα το αντιμετωπίσουν, πόσο θα στεναχωρηθούν. Σκέφτεσαι τους γονείς σου. Όσα δεν πρόλαβες. Αναρωτιέσαι τι έχεις κάνει στη ζωή σου, τι εκκρεμότητες έχεις. Τι θα αφήσεις πίσω σου; Εγώ δεν έχω παιδιά και αυτό με έκανε να αισθάνομαι καλά. "Δεν έχω εκκρεμότητες, οπότε μπορώ να πεθάνω και αύριο", σκέφτηκα. Απ' την άλλη ήθελα να ζήσω.
Στον Θεό πίστευες;
Όχι, δεν πίστευα. H οικογένειά μου ήταν θρησκευόμενη, με θείο παπά, με εκκλησίες, εγώ όμως δεν αισθανόμουν τίποτα. Όμως το πρώτο βράδυ που δεν μπορούσα να κοιμηθώ, που έτρεμα, έκλεισα τα μάτια μου και είδα την μητέρα μου και έναν άγιο να με προστατεύει. Έτσι αποκοιμήθηκα. Ξύπνησα το πρωί λέγοντας ότι μπορώ να τα αντιμετωπίσω όλα. Τα λόγια του γιατρού ότι «δεν θα πεθάνεις απ' αυτό» μαζί με το όνειρο μού έδωσαν θάρρος. Δεν ξέρω αν ήταν η ανάγκη μου να πιστέψω στον Θεό, αλλά πίστεψα.
Να γυρίσουμε στο τότε; Σε ποιο νοσοκομείο πήγες για την θεραπεία;
Αφού βεβαιώνομαι ότι έχω καρκίνο, με έναν ψύχραιμο φίλο μου που τον εμπιστεύομαι αποφασίζουμε να πάω στην ʼννα Εφραιμίδου στον «ʼγιο Σάββα». Είχα και μια μικρή ελπίδα ότι θα μου πει «λάθος», «δεν έχετε τίποτα».
H γιατρός σού εξήγησε τι θα συμβεί;
Μου εξήγησε, αλλά όχι όλα απ' την αρχή.
Για τη μαστεκτομή;
Το ήξερα. Απ' την πρώτη στιγμή που μου είπαν «έχεις καρκίνο» σκέφτηκα ότι δεν θα έχω μαλλιά και δεν θα έχω στήθος. Ευθέως δεν χρειαζόταν να μου το πουν. Ήταν σαν να το είχα ακούσει.
Τον σύντροφό σου είχες πάψει να τον συναντάς;
Την πρώτη ημέρα που θα έκανα τη χημειοθεραπεία μού ανακοίνωσε ότι φεύγει ταξίδι στο εξωτερικό. Ήταν πολύ αδύναμος για να μου σταθεί. H αλήθεια είναι ότι μόνο οι γυναίκες μπορούσαν τότε να με καταλάβουν. Όχι οι άντρες. Ίσως ένας δύο φίλοι μόνο. Όχι πρώην εραστές, ούτε εραστές, ούτε δυνάμει εραστές. ʼντρες που είχαν μεγαλώσει όμως με γυναίκες.
Περιμένοντας στο χειρουργείο, ποιες ήταν οι σκέψεις σου;
Μπορώ να σου πω ότι η καλύτερη περίοδος ήταν οι μέρες του χειρουργείου. Πριν και μετά.
Παράξενο μού ακούγεται...
Μα το περίμενα σαν λύτρωση. Θα έφευγε από μέσα μου αυτό το πράγμα. Όταν το έπιασα για πρώτη φορά, αμέσως κατάλαβα ότι είναι καρκίνος και το μόνο που ήθελα ήταν να τον βγάλω. H πρώτη χημειοθεραπεία έγινε λίγο πριν από τα γενέθλιά μου. Μετά έφυγα και πήγα στην Κάλυμνο σε ένα μοναστήρι. Γύρισα και έκανα ένα πάρτι. Μπαινόβγαινα στο νοσοκομείο μέχρι που τον Αύγουστο έκανα την εγχείρηση. Την προηγούμενη μέρα από το χειρουργείο είχα πάει στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Μετά είχες την αίσθηση του ακρωτηριασμού;
Όχι, δεν τον ήθελα, δεν ήθελα αυτόν τον άρρωστο μαστό επάνω μου. Μάλιστα, την επόμενη ημέρα, στο διπλανό δωμάτιο, ήρθε μια γυναίκα. Θα της έκαναν μαστεκτομή και ήταν σε άθλια ψυχολογική κατάσταση. Είχε ήδη ένα παιδί, της λέω "εγώ δεν έχω κάνει ούτε παιδί". "Και πώς θα έχω ρώγα μετά;", με ρωτά. Της λέω "γίνονται πλαστικές". Εγώ αυτό δεν το είχα σκεφτεί. Πώς θα είναι το στήθος πάλι;
Εσύ θα κάνεις πλαστική;
Ετοιμάζομαι, ίσως τον άλλο μήνα.
Πώς ήταν τα πράγματα έξω, όταν βγήκες από το νοσοκομείο;
Το μόνο που με βασάνιζε ήταν τα μαλλιά, η περούκα. Μια μέρα ο ψύχραιμος φίλος με παίρνει και μου λέει "βγάλε την περούκα, το καπέλο και πάμε έτσι στο κανάλι". Τα μαλλιά μου είχαν αρχίσει ήδη να βγαίνουν. Και πήγαμε με πολύ κοντό μαλλί. Απελευθερώθηκα, άλλαξα στυλ και δεν ξαναφόρεσα περούκα.
Έκανες συχνά τη σκέψη "γιατί σ' εμένα";
Δεν ξέρω αν συνέβαινε αυτό στην αδερφή μου ή στην καλύτερή μου φίλη, αν θα το άντεχα. Προτιμώ πάντως να σκέφτομαι ότι η ζωή μού φέρθηκε γενναιόδωρα, γιατί θα μπορούσα να είχα πεθάνει.
H επέμβαση δεν σηματοδότησε το τέλος της προσωπικής ζωής της Κατερίνας.
"O έρωτας δεν σταματά μετά το χειρουργείο." "Μόλις βγήκα από το νοσοκομείο συναντήθηκα με τον πρώην σύντροφό μου", λέει η ίδια και εξηγεί: "Ήθελα πολύ να αισθανθώ γυναίκα. Νόμιζα ότι κανένας άντρας πια δε θα με θέλει. Μου άρεσε το στήθος μου και είχα χάσει την αυτοπεποίθησή μου, δεν μου άρεσε το σώμα μου, οπότε θεωρούσα ότι δεν θα αρέσει και σε κανέναν άλλον. Νόμιζα ότι είχε κλείσει το θέμα έρωτας για μένα".
Και βέβαια έκανες λάθος.
Ναι, αν σκεφθείς ότι τώρα είμαι σε μια από τις καλύτερες ερωτικές περιόδους της ζωής μου.
Παιδί θα κάνεις;
Ο γιατρός μου έχει πει ότι μπορώ. Δεν ξέρω όμως αν θα κάνω. Έτσι κι αλλιώς, για τα επόμενα τέσσερα χρόνια δεν πρέπει να κάνω.
H γιατρός, αλήθεια, που είχε κάνει λάθος διάγνωση και σου είχε πει για μαστίτιδα τι απέγινε;
Παραμένει στο πόστο της. Μου είπαν να της κάνω έγγραφη καταγγελία ή μήνυση. Δεν θέλω να μπω σε αυτή την περιπέτεια. Έχασα πολύ χρόνο. Θα μπορούσα να είχα πεθάνει. «Αν αυτό είναι καρκίνος, θα είχες πεθάνει», μου είχε πει για να με καθησυχάσει...
Τι θα έλεγες σε μια γυναίκα που περιμένει σήμερα ένα χειρουργείο;
H μοιρολατρία και ο πανικός δεν βοηθούν. Εγώ εμπιστεύτηκα μία και μόνο γιατρό, την ʼννα Εφραιμίδου, και δεν έτρεχα από εδώ και από εκεί με τις εξετάσεις. Ούτε στο εξωτερικό ούτε πουθενά. Και όταν ο χειρουργός μού πρότεινε να κάνουμε ογκεκτομή αντί για ολική αφαίρεση, η απάντησή μου ήταν: "Θα κάνω ό,τι έχει πει η γιατρός μου".
Υπάρχει η αντίληψη, ότι όποιος πλησιάζει τον θάνατο γίνεται ή χειρότερος ή καλύτερος.
Και εγώ άλλαξα. Δεν κρατάω πια κοντά μου ανθρώπους που μπορεί να μου κάνουν κακό. Το χρωστάω στον εαυτό μου. Δεν είμαι πια ανεκτική.
Καπνίζεις;
Καπνίζω λίγο, αλλά μην το πεις στη γιατρό μου.
Αν γνωρίσεις έναν άντρα σήμερα, θα του μιλήσεις για την περιπέτειά σου;
Δεν μπορώ να κρύψω τον εαυτό μου. Αυτή είμαι και αν με θέλουν. Τους πρώτους μήνες μετά την εγχείριση αναρωτιόμουν αν είμαι πλέον ανάπηρη. Ένα χρόνο μετά δεν αισθάνομαι καμία απολύτως αναπηρία και αυτό το οφείλω σε έναν και μόνο άνθρωπο. M' έκανε να δω τον εαυτό μου μέσα απ' τα μάτια του.
Και τι όνειρα κάνεις μαζί του;
Μικρά και εύκολα. Ονειρεύομαι να πάω σε μια παραλία και να κοιμηθώ, κάτω από τ' άστρα. Και το κάνω. Ο εραστής μου μού λέει «θα σ' αγαπώ για πάντα» και τον πιστεύω, γιατί το πάντα είναι τώρα.
Σ' αρέσει πια να μην κοιμάσαι μόνη σου τα βράδια;
Πάντα μ' άρεσε. Το πρώτο διάστημα όμως, μετά την εγχείρηση, ήθελα να γδύνομαι και να είμαι μόνη στο κρεβάτι μου. Ντρεπόμουν τους άλλους. Νόμιζα μάλιστα ότι κόβοντας το ένα στήθος η περιοχή αυτή δεν υπάρχει, δεν είναι πια ερωτογόνος ζώνη. Είναι όμως. Τώρα όταν με ακουμπάει ο νέος σύντροφός μου αισθάνομαι μεγαλύτερη ικανοποίηση απ' ό,τι αισθανόμουνα πριν. Αισθάνομαι ότι έχω ερωτευτεί τη ζωή, δεν με πειράζει αν πεθάνω ακόμα και αύριο, κάθε στιγμή την εκτιμώ.