Γενικές Πληροφορίες για την εγκυμοσύνη και τον καρκίνο
Η διάγνωση του καρκίνου σε εγκύους γυναίκες δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Κυμαίνεται από 0,07% έως 0,1% όλων των κακοήθων όγκων. Επίσης απαντάται και μια ποικιλλία άλλων καλοήθων νεοπλασμάτων (δεσμοειδών όγκων, φαιοχρωμοκυτωμάτων).
Οι πλέον συνήθεις κακοήθειες που συνδέθηκαν με την κύηση περιλαμβάνουν τον καρκίνο τραχήλου μήτρας, μαστού, μελάνωμα, λεμφώματα και λευχαιμίες και φαίνονται στους πίνακες 1 και 2.
Κετιμάται ότι περίπου 3.500 νέες περιπτώσεις καρκίνου διαγιγνώσκονται ετησίως σε εγκύους γυναίκες στις ΗΠΑ, παράμετρος που αντιστοιχεί σε 1 κακοήθεια ανά 1.000 κυήσεις.
Καθώς η τάση όψιμης κύησης σε πλέον προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία είναι σταθερή και συνεχιζόμενη, ενδέχεται μελλοντικά οι ιατροί να αντιμετωπίσουν περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου κατά την εγκυμοσύνη.
Σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπιση αυτών των γυναικών είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Παρά την απουσία αυστηρών τέτοιων γραμμών, ορισμένοι χρυσοί κανόνες θα πρέπει να ακουλουθούνται, όπως:
- α) τελικός στόχος είναι η διάσωση της ζωής της μητέρας,
- β) επαρκής θεραπευτική αντιμετώπιση των ιάσιμων κακοηθειών,
- γ) προσπάθεια προστασίας του εμβρύου και νεογνού από επιβλαβείς επιδράσεις της αντινεοπλασματικής θεραπείας και
- δ) απόπειρα διατήρησης ακέραιου αναπαραγωγικού συστήματος της μητέρας για μελλοντικές κυήσεις.
|
Πίνακας 1. Επίπτωση κακοήθων όγκων κατά την κύηση |
|
Όγκος Επίπτωση* |
|
Καρκίνος μαστού 1 : 3.000 – 10.000 Καρκίνος τραχήλου της μήτρας 1,2 : 10.000 Νόσος του Hodgkin 1 : 1.000 – 6.000 Κακόηθες μελάνωμα 2,6 : 1.000 Λευχαιμίες 1 : 75.000 – 100.000 Καρκίνος ωοθηκών 1 : 10.000 – 100.000 Καρκίνος παχέος εντέρου 1 : 13.000 |
|
* Κακοήθεις όγκοι ανά κυήσεις ή τοκετούς |
|
Πίνακας 1. Επίπτωση κακοήθων όγκων κατά την κύηση |
|
Όγκος Επίπτωση* |
|
Καρκίνος μαστού 1 : 3.000 – 10.000 Καρκίνος τραχήλου της μήτρας 1,2 : 10.000 Νόσος του Hodgkin 1 : 1.000 – 6.000 Κακόηθες μελάνωμα 2,6 : 1.000 Λευχαιμίες 1 : 75.000 – 100.000 Καρκίνος ωοθηκών 1 : 10.000 – 100.000 Καρκίνος παχέος εντέρου 1 : 13.000 |
|
* Κακοήθεις όγκοι ανά κυήσεις ή τοκετούς |
Ασφάλεια διαγνωστικών προσεγγίσεων με ακτινοδιαγνωστικές μέθοδους σταδιοποίησης
Η ιοντίζουσα ακτινοβολία περιλαμβάνει τις ακτίνες γάμμα, χ και τη σωματιδιακή ακτινοβολία. Επιδημιολογικές μελέτες απέδειξαν την καρκινογόνο και λευχαιμιογόνο επίδραση της ιοντίζουσας ακτινοβολίας σε παιδιά και ενήλικες.
Η επίδραση της ακτινοβολίας στο έμβρυο φαίνεται πως είναι δοσοεξαρτώμενη, όπως φαίνεται στον πίνακα 3. Επιπρόσθετα οι τοξικές δράσεις της ακτινοβολίας είναι άμεσα σχετιζόμενες με το στάδιο της κύησης. Όσο πρωιμότερο είναι το τελευταίο, τόσο πιο επιβλαβείς είναι οι πρώτες.
Έχει βρεθεί ότι η έκθεση του εμβρύου σε ακτινοδιαγνωστικές πράξεις μπορεί να προκαλέσει λευχαιμία ή συμπαγείς όγκους στη μετέπειτα ζωή του. Η δημοσίευση βασίζεται σε αποτελέσματα αριθμού μελετών που στηρίχθηκαν στο Oxford Survey of Childhood Cancer, τα οποία έδιξαν αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης λευχαιμίας (σχετικός κίνδυνος 1,3 – 3,0), ειδικά όταν η έκθεση συνέβαινε στη διάρκεια του 1ου τριμήνου της κύησης.
Σε μια μεγάλη μελέτη 32.000 διδύμων ο σχετικός κίνδυνος για λευχαιμία και συμπαγείς όγκους ήταν 1,6 και 3,2 αντίστοιχα. Παρά την ύπαρξη πολυάριθμων μελετών που συσχετίζουν την παιδική λευχαιμία με προγεννητική ακτινοβολία, υπάρχει ακόμα αβεβαιότητα για το αν ο ρόλος της τελευταίας είναι όντως αιτιολογικός ή συνιστά απλή συσχέτιση συμβαμάτων.
Σε εγκύους γυναίκες με καρκίνο οι απεικονιστικές μέθοδοι προς σταδιοποίηση της νόσου πρέπει να περιορίζονται σε αυτές που χαρακτηρίζονται απο τη χαμηλότερη έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία. Απλές ακτινογραφίες κοιλίας, ραδιοϊσοτοπικά σπινθηρογραφήματα και υπολογιστική τομογραφία αντενδείκνυνται. Αντίθετα ενδείκνυται η απλή ακτινογραφία θώρακα και το υπερηχογράφημα κοιλίας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η απεικόνηση με μεθόδους μαγνητικού συντονισμού (όγκοι εγκεφάλου ή φαιοχρωμοκυτώματα) προτιμάται, καθώς αποτρέπει έκθεση του εμβρύου σε ιοντίζουσα ακτινοβολία.