Τι είναι ο Πόνος;

Ο πόνος είναι ένα συγκεκριμένο είδος νευρικού ερεθίσματος (όπως η όραση, η ακοή, η αίσθηση του κρύου/ζεστού κτλ). Μπορεί να προκαλεί δυσφορία ή αγωνία. Μπορεί να είναι σταθερός ή μεταβαλλόμενος. Μπορεί να είναι διαξιφιστικός (σαν μαχαιριά), αμβλύς, βύθιος.

Παρ’ όλα αυτά μόνο όποιος αισθάνεται τον πόνο, μπορεί να τον περιγράψει και να τον προσδιορίσει. Επειδή η αίσθηση του πόνου είναι τόσο εξατομικευμένη δεν μπορεί να «ελεγχθεί» από κανένα άλλο άτομο.

Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς ή χρόνιος. Ο οξύς πόνος είναι έντονος και σχετικά σύντομος. Σημαίνει συνήθως κάποιου είδους καταστροφή ιστών του σώματος, και τις περισσότερες φορές εξαφανίζεται, όταν η βλάβη θεραπεύεται Ο χρόνιος πόνος κυμαίνεται από ήπιος έως δριμύς, και παραμένει έως ένα βαθμό για μεγάλες χρονικές περιόδους.
 

Τι προκαλεί πόνο στους καρκινοπαθείς;

Τα αίτια του πόνου των καρκινοπαθών είναι ποικίλα. Μπορεί ο πόνος να  οφείλεται στις επιδράσεις του καρκίνου ή να είναι αποτέλεσμα των μεθόδων θεραπείας. Για παράδειγμα μετά από μια χειρουργική επέμβαση ο ασθενής αισθάνεται πόνο εξαιτίας αυτής της ίδιας της επέμβασης.

Ο πόνος πιθανόν να είναι και άσχετος με τον καρκίνο - για παράδειγμα ένας μυϊκός πόνος, ένας πονόδοντος ή ένας πονοκέφαλος. Θυμηθείτε πως δεν υποφέρουν όλοι οι καρκινοπαθείς από πόνους. Και όσοι υποφέρουν, δεν πονάνε συνεχώς. 

O καρκινικός πόνος μπορεί να εξαρτάται από τον τόπο του καρκίνου, το στάδιο (επέκταση) της νόσου, και τον ουδό του πόνου (ή την αντοχή στον πόνο) του κάθε ασθενούς. Ο καρκινικός πόνος που διαρκεί μερικές μέρες ή περισσότερο μπορεί να οφείλεται σε: 

• Πίεση οργάνων, νεύρων ή οστών από τον όγκο.
• Κακή κυκλοφορία του αίματος εξαιτίας απόφραξης αγγείων από τον καρκίνο.
• Απόφραξη κάποιου οργάνου ή κοίλου σπλάχνου.
• Μετάσταση - καρκινικά κύτταρα που εξαπλώθηκαν σε άλλα σημεία του σώματος.
• Μόλυνση ή φλεγμονή.
• Παρενέργειες της χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας, ή χειρουργικής επέμβασης.
• Δυσκαμψία από έλλειψη κινητικότητας.
• Ψυχολογικές αντιδράσεις στη νόσο, όπως ένταση, κατάθλιψη ή άγχος.  
  

• Πού αισθάνεστε τον πόνο;
• Πότε άρχισε;
• Πώς τον αισθάνεστε; Οξύ; (σαν μαχαιριά) Αμβλύ; Είναι σταθερός; Σφύζων; (αυξομειώνεται ρυθμικά)
• Πόσο έντονος είναι;
• Εμποδίζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες;
• Ποιες από αυτές;
• Τι ανακουφίζει τον πόνο;
• Τι τον επιδεινώνει;
• Τι δοκιμάσατε για την ανακούφισή του;
• Τι σας βοήθησε;
• Τι δεν σας βοήθησε;
• Τι κάνατε στο παρελθόν για να ανακουφιστείτε από διαφορετικού είδους πόνους;
• Είναι ο πόνος σας σταθερός; Αν όχι, πόσες φορές την ημέρα (ή την εβδομάδα) εμφανίζεται;
• Πόσο διαρκεί κάθε φορά;  
  

• Πόσο άσχημος είναι ο χειρότερος πόνος σας;
• Πόσο άσχημος είναι ο πόνος σας τον περισσότερο καιρό;
• Πόσο άσχημος είναι ο πόνος σας στην ηπιότερή του ένταση;
• Πώς μεταβάλλεται ο πόνος σας με τη θεραπεία; Από — σε —.  
  

• Το νούμερο της κλίμακας του πόνου που περιγράφει τον πόνο σας πριν και μετά την εφαρμογή κάποιας αναλγητικής μεθόδου.
• Την συγκεκριμένη ώρα λήψης του αναλγητικού φαρμάκου.
• Οποιαδήποτε δραστηριότητα που δείχνει να επηρεάζεται από τον πόνο ή που αυξάνει ή ελαττώνει τον πόνο.
• Οποιαδήποτε δραστηριότητα που δεν μπορείτε να εξασκήσετε εξαιτίας του πόνου.
• Το όνομα του αναλγητικού φαρμάκου που παίρνετε και τη δόση.
• Το χρόνο δράσης του αναλγητικού φαρμάκου.
• Οποιαδήποτε άλλη μέθοδο ανακούφισης του πόνου που χρησιμοποιείτε, όπως ανάπαυση, τεχνικές χαλάρωσης, απόσπαση προσοχής, δερματικό ερεθισμό, ή συνειδητή νοερή απεικόνιση.
  

• Με φαρμακευτικές ουσίες, που αποκαλείται και “φαρμακολογική αντιμετώπιση του πόνου”. Πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό, το φαρμακοποιό ή τη νοσοκόμα σας, πριν πάρετε οποιοδήποτε αναλγητικό φάρμακο. Τα φάρμακα είναι ασφαλή, όταν χρησιμοποιούνται με το σωστό τρόπο. Μπορείτε να αγοράσετε ορισμένα αποτελεσματικά αναλγητικά φάρμακα χωρίς τη συνταγή γιατρού. Για κάποια άλλα είναι απαραίτητη η ιατρική συνταγή.
• Χωρίς φαρμακευτικές ουσίες, ορισμένες φορές αποκαλούνται “μη επεμβατικές μέθοδοι”. Αυτές συνήθως έχουν ελάχιστες παρενέργειες, και μπορούν να συνδυαστούν με φάρμακα. Συμπεριλαμβάνονται μέθοδοι όπως η δερματική διέγερση, και τεχνικές όπως η αποσπαση της προσοχης, η χαλαρωση και η συνειδητη νοερη απεικόνιση.
• Αποκλεισμοί νεύρων ή “νευρολογική αντιμετώπιση του πόνου (αναλγησία)”. Ο αποκλεισμός (μπλοκάρισμα) των ερεθισμάτων που στέλνουν τα νεύρα στον εγκέφαλο (με χειρουργική επέμβαση ή έγχυση (ένεση) τοπικών αναισθητικών μέσα στο νεύρο) μπορεί ορισμένες φορές να χρησιμοποιηθεί ως τελευταία λύση για την ανακούφιση του πόνου.
• Ή ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για την αντιμετώπιση του καρκινικού πόνου που οφείλεται σε μετάσταση (εξάπλωση) του καρκίνου.
  

• Αυτά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή, για τον ήπιο και μέτριας έντασης πόνο.
• Αυτά που για τη χορήγησή τους απαιτείται ιατρική συνταγή και χορηγούνται σε μέτριας και μεγάλης έντασης πόνο.

• Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη αναστέλλουν τη φλεγμονή, η ακεταμινοφένη όχι.
• Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη χρησιμοποιούνται συχνά στην αντιμετώπιση του πόνου πρησμένων αρθρώσεων και άλλων περιοχών που φλεγμαίνουν, ενώ η ακεταμινοφένη όχι.
• Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι. Μερικές φορές πιθανόν να προκαλέσουν γαστρορραγία (αιμορραγία του στομάχου). Ή Ακεταμινοφένη δεν προκαλεί αυτές τις παρενέργειες.
• Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη επηρεάζουν την πήξη του αίματος και ίσως προκαλέσουν αιμορραγία. Η Ακεταμινοφένη δεν έχει καμία επίδραση στην πήξη του αίματος.
• Όταν η Ασπιρίνη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση παιδικών λοιμώξεων, όπως η γρίπη ή η ανεμοβλογιά μπορεί να προκαλέσει το σύνδρομο Reye, μία σπάνια ασθένεια του ήπατος και του εγκεφάλου. Η Ακεταμινοφένη και η Ιμπουπροφένη δεν προκαλούν σύνδρομο Reye.
• Η Ίμπουπροφένη μπορεί να επιδεινώσει τυχόν υπάρχοντα προβλήματα στη λειτουργία των νεφρών. Σε συνηθισμένες δόσεις η Ασπιρίνη και η Ακεταμινοφένη δεν βλάπτουν τους νεφρούς. 

• Λαμβάνουν αντικαρκινικά φάρμακα, που μπορούν να επηρεάσουν τη πηκτικότητα του αίματος και να προκαλέσουν αιμορραγία
• Βρίσκονται υπό θεραπεία με στεροειδή (όπως η πρέδνιζονη)
• Θα χειρουργηθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα
• Είναι αλλεργικοί στην Ασπιρίνη
• Λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα (όπως η κουμαδίνη)
• Έχουν έλκος στομάχου ή ιστορικό έλκους, ουρικής αρθρίτιδας, ή αιμορραγική διάθεση
• Λαμβάνουν φάρμακα για την αρθρίτιδα
• Λαμβάνουν από το στόμα φαρμακευτική αγωγή για διαβήτη ή ουρική αρθρίτιδα.  
  

• Εμβοές (βούισμα στα αυτιά) ή κώφωση
• Ασυνήθιστη εφίδρωση
• Κεφαλαλγία, ζάλη, θόλωση ης όρασης, σύγχυση, πυρετός ή λήθαργος
• Γρήγορη αναπνοή ή ταχυκαρδία
• Δίψα, ναυτία, εμετός ή διάρροια
  

• Αντιόξινα (όπως το ανθρακικό μαγνήσιο ή το υδροξείδιο του αλουμινίου) που περιορίζουν τον γαστρικό ερεθισμό.
• Καφεΐνη που δρα ως διεγερτικό και αναλγητικό.
• Αντιϊσταμινικά (π.χ. διφενυδραμίνη, πυριλαμίνη) που σας βοηθούν να χαλαρώσετε και να κοιμηθείτε.
  

• Κωδεΐνη
• Μορφινη
• Μεθαδονη 

• Ποση ποσοτητα πρεπει να παιρνω; Ποσο συχνά;
• Σε περίπτωση που δεν ανακουφιστώ, μπορώ να πάρω μεγαλύτερη δόση; Και πόσο πρέπει να αυξηθεί η δόση; Πρέπει να ειδοποιήσω το γιατρό μου πριν αυξήσω τη δόση;
• Τι συμβαίνει στην περίπτωση που ξεχάσω να πάρω μια δόση ή την πάρω αργότερα;
  

• Ποιο είναι το αποτέλεσμα της θεραπείας, εάν υπάρχει
• Το χρονικό διάστημα που σας παρέχεται ανακούφιση
• Ποιες παρενέργειες προκαλούνται ή δεν προκαλούνται και ιδιαίτερα η υπνηλία,
• Κατά πόσο ο πόνος επηρεάζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες; όπως την εργασία, τον ύπνο, το φαγητό, ή το σεξ.  
  

• Περιμένετε μερικές μέρες για να διαπιστώσετε αν θα εξαφανιστεί
• Προσδιορίστε άλλες πιθανές αιτίες υπνηλίας
• Μήπως παίρνετε άλλα φάρμακα που προκαλούν υπνηλία;
• Ρωτήστε το γιατρό σας, αν μπορείτε να λαμβάνετε μικρότερες δόσεις σε συχνότερα διαστήματα
• Αν το ναρκωτικό δεν σας ανακουφίζει, ο πόνος από μόνος του μπορεί να σας καταβάλει. Σε αυτή η περίπτωση καλύτερη αντιμετώπιση του πόνου μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της υπνηλίας. Ρωτήστε το γιατρό σας, για το τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε καλύτερα τον πόνο σας.
• Μερικές φορές μικρή μείωση στη δόση του ναρκωτικού θα εξακολουθεί να σας ανακουφίζει χωρίς να προκαλεί υπνηλία. Αν η υπνηλία είναι έντονη, ίσως να παίρνετε περισσότερο ναρκωτικό από όσο χρειάζεστε. Ρωτήστε το γιατρό σας, αν μπορείτε να μειώσετε τη δόση που παίρνετε.
• Ρωτήστε το γιατρό σας αν μπορείτε να πάρετε κάποιο ήπιο διεγερτικό, όπως η καφεΐνη, ή αν ο γιατρό σας μπορεί να σας χορηγήσει διεγερτικά, όπως η δεξτροαμφεταμίνη ή η μεθυλφενιδάτη.
• Αν η υπνηλία είναι έντονη ή εμφανίζεται ξαφνικά μετά από παρατεταμένη χρήση ναρκωτικών ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας. 
  

• Προτιμάτε τροφές πλούσιες σε ίνες και στερεά υπολείμματα, όπως ωμά φρούτα και λαχανικά, ψωμί ολικής αλέσεως και δημητριακά. Προσθέστε 1 ή 2 κουταλιές της σούπας βρώμη στην τροφή σας για να προστεθεί όγκος και να προκληθούν εντερικές κινήσεις. Ένας διαιτολόγος μπορεί να σας προτείνει και άλλους τρόπους για να προσθέσετε ίνες στη δίαιτά σας.
• Πίνετε πολλά υγρά. Οκτώ με δέκα νεροπότηρα υγρών την ημέρα θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε μαλακά τα κόπρανά σας.
• Ασκηθείτε όσο το δυνατόν περισσότερο.
• Προτιμάτε τροφές που σας είχαν βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τη δυσκοιλιότητα στο παρελθόν.
• Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε την τουαλέτα για τις κενώσεις σας, ακόμα και αν είναι η μοναδική φορά που σηκώνεστε από το κρεβάτι.
• Προγραμματίστε τις κενώσεις σας την ίδια ώρα κάθε μέρα, εφόσον αυτό είναι δυνατό. Αφιερώστε χρόνο για τη τουαλέτα Κατά προτίμηση μετά από ένα γεύμα.
• Πιείτε ένα ζεστό ρόφημα περίπου μισή ώρα πριν από μια προγραμματισμένη κένωση.
• Αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στη λήψη αρκετής ποσότητας βρώμης και ινών με τις τροφές, ρωτήστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας σχετικά με τη χρήση κάποιου διογκωτικού καθαρτικού, όπως το Metamucil. Mην χρησιμοποιείτε καθαρτικά ή μαλακτικά των κοπράνων χωρίς να ενημερώσετε το γιατρό σας.

• Εφόσον η ναυτία παρουσιάζεται κυρίως όταν περπατάτε (σε αντίθεση με το όταν είστε στο κρεβάτι), παραμείνετε στο κρεβάτι για περίπου μια ώρα μετά τη λήψη του φαρμάκου. Αυτού του τύπου η ναυτία μοιάζει με τη ναυτία του ταξιδιού. Μερικές φορές ο γιατρός θα σας συστήσει τη χρήση φαρμάκων (όπως η δραμαμίνη) που μπορούν να αγοραστούν χωρίς ιατρική συνταγή και αντιμετωπίζουν αυτού του τύπου τη ναυτία. Μην παίρνετε αυτά τα φάρμακα χωρίς να ρωτήσετε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.
• Αν ο πόνος είναι η αιτία της ναυτίας, η χρήση ναρκωτικών για την ανακούφισή του συνήθως αντιμετωπίζει και τη ναυτία.
• Φάρμακα όπως το Torecan (από το στόμα ή ως υπόθετα) χορηγούνται σε ορισμένες περιπτώσεις.
• Ρωτήστε το γιατρό σας, αν άλλα νοσήματα ή άλλα φάρμακα που λαμβάνετε όπως στεροειδή, χημειοθεραπευτικά ή ασπιρίνη ενδέχεται να προκαλούν ναυτία.
  

• Αντικαταθλιπτικά όπως το Sinequan χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του μετεγχειρητικού πόνου, και του πόνου από ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.
• Αντιισταμινικά όπως το Atarax ανακουφίζουν τον πόνο, βοηθούν στον έλεγχο της ναυτίας, και διευκολύνουν τον ύπνο.
• Αγχολυτικά όπως το Xanax μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση των μυϊκών σπασμών, που συχνά συνοδεύουν τον ισχυρό πόνο. Επιπρόσθετα αποδεικνύονται βοηθητικά στην αντιμετώπιση του άγχους που αισθάνονται κάποιοι καρκινοπαθείς.
• Η δεξτροαμφεταμίνη αυξάνει την αναλγητική δράση των ναρκωτικών και ταυτόχρονα μειώνει την υπνηλία, που αυτά προκαλούν.
• Σπασμολυτικά όπως το Tegretol βοηθούν στο πόνο από βλάβη νεύρων, που προκαλείται από καρκίνο ή την αντικαρκινική θεραπεία.
• Στεροειδή όπως η πρεδνιζόνη βοηθούν στην αντιμετώπιση κάποιων μορφών τόσο χρόνιου όσο και οξέος καρκινικού πόνου.
• Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ελαττώνουν τη φλεγμονή και μειώνουν τον μετεγχειρητικό πόνο και τον πόνο των οστικών μεταστάσεων. 
  

• Ανοίξτε τα μάτια σας και προσηλώστε το βλέμμα σας σε κάποιο αντικείμενο ή κλείστε τα και φέρτε στο μυαλό σας μια σκηνή που σας ηρεμεί.
• Με την παλάμη σας αρχίστε να τρίβετε απαλά την περιοχή κοντά στο σημείο που σας πονά με κυκλικές και σταθερές κινήσεις. Ίσως θελήσετε να ζητήσετε από κάποιο φίλο ή συγγενή να σας βοηθήσει στις μαλάξεις. Εισπνοή/σύσπαση, εκπνοή/χαλάρωση.
• Πάρτε βαθιά εισπνοή. Καθώς εισπνέετε συσπάστε τους μύες σας ή κάποια ομάδα μυών. Για παράδειγμα κλείστε σφιχτά τα μάτια, σουφρώστε τα φρύδια, σφίξτε τα δόντια ή τη γροθιά σας, κάμψτε τα χέρια ή τα πόδια σας όσο πιο δυνατά μπορείτε.
• Κρατείστε την αναπνοή σας και διατηρείστε τους μύες σε σύσπαση για ένα ή δυο δευτερόλεπτα.
• Εκπνεύστε και ταυτόχρονα αφήστε το σώμα σας να χαλαρώσει.
  

• Προσηλώστε το βλέμμα σας σε ένα αντικείμενο ή κλείστε τα μάτια και συγκεντρωθείτε στην αναπνοή σας ή φανταστείτε μια σκηνή που σας ηρεμεί.
• Πάρτε μια αργή, βαθιά εισπνοή και ταυτόχρονα συσπάστε τους μύες σας (πχ τα χέρια σας).
• Καθώς εκπνέετε, χαλαρώστε τους μυς σας και αισθανθείτε την τάση να εξαφανίζεται.
• Κατόπιν παραμείνετε χαλαροί και αρχίστε να αναπνέετε αργά και άνετα, παίρνοντας περίπου 9 με 12 αναπνοές το λεπτό. Μην αναπνέετε πολύ βαθιά.
• Για να διατηρήσετε έναν αργό και σταθερό ρυθμό αναπνοών μπορείτε να λέτε από μέσα σας, “Μέσα (εισπνοή) ‚ένα, δύο — έξω (εκπνοή), ένα, δυο”. Ίσως σας βοηθήσει τις πρώτες φόρες, να μετρά κάποιος φωναχτά για σας. Αν ποτέ αισθανθείτε ότι σας λείπει αέρας, πάρτε μια βαθιά αναπνοή και κατόπιν συνεχίστε την άσκηση της αργής αναπνοής. Κάθε φορά που εκπνέετε, αισθανθείτε τον εαυτό σας να χαλαρώνει. Αν κάποιοι μύες σας δεν είναι χαλαροί, όπως για παράδειγμα οι ώμοι σας, συσπάστε τους καθώς εισπνέετε και χαλαρώστε τους καθώς εκπνέετε. Δεν χρειάζεται να εφαρμόζετε αυτήν την άσκηση πάνω από μια ή δύο φορές για κάθε ομάδα μυών.
• Συνεχίστε την αργή και ρυθμική αναπνοή για μερικά δευτερόλεπτα έως και μέχρι 10 λεπτά, ανάλογα με τις ανάγκες σας.
• Για να σταματήσετε τις αργές και ρυθμικές αναπνοές, μετρήστε αργά από το ένα μέχρι το τρία. Ανοίξτε τα μάτια σας και πείτε σιγά στον εαυτό σας: “Αισθάνομαι ξύπνιος και χαλαρός”. Αρχίστε να κινείστε αργά.  
  

• Η συνειδητή νοερή απεικόνιση
• Χρησιμοποιήστε ακουστικά, για να ακούσετε απαλή μουσική
• Σταδιακή χαλάρωση των μελών του σώματος. Καθώς αναπνέετε αργά και άνετα μπορείτε να χαλαρώνετε διαφορετικά μέρη του σώματος αρχίζοντας από τα πόδια και φτάνοντας μέχρι το κεφάλι. Φέρτε στο μυαλό σας λέξεις όπως χαλαρός, βαρύς, ελαφρύς, ζεστός ή αιωρούμενος. Κάθε φορά που εκπνέετε μπορείτε να συγκεντρωθείτε σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματός σας και να την αισθανθείτε που χαλαρώνει. Προσπαθήστε να φανταστείτε τη τάση να εξαφανίζεται σιγά-σιγά από την περιοχή αυτή. Για παράδειγμα, καθώς εκπνέετε αισθανθείτε τις πατούσες και τους αστραγάλους σας να χαλαρώνουν και στην επόμενη εκπνοή τις γάμπες και τα γόνατα κ.ό.κ.
  

• Η χαλάρωση ενδέχεται να εφαρμοστεί με δυσκολία, αν ο πόνος είναι ισχυρός. Αν αντιμετωπίζετε αυτό το πρόβλημα, χρησιμοποιήστε μία ταχεία μέθοδο χαλάρωσης, όπως η οπτική συγκέντρωση με ρυθμική μάλαξη, ή η μέθοδος εισπνοήσύσπαση — εκπνοήχαλάρωση.
• Σε περίπτωση αισθήματος ασφυξίας πάρτε μια βαθιά εισπνοή.
• Μερικές φορές όταν αναπνέετε πολύ βαθιά, μπορεί να αισθανθείτε ότι σας κόβεται η αναπνοή. Αν συμβεί αυτό, πάρτε μικρές (ρηχές) αναπνοές ή/και αναπνέετε πιο αργά.
• Ενδέχεται να κοιμηθείτε. Εφόσον δεν επιθυμείτε να κοιμηθείτε, καθίστε σε σκληρή καρέκλα κατά τη διάρκεια των ασκήσεων χαλάρωσης ή χρησιμοποιήστε χρονόμετρο ή ξυπνητήρι.
• Ίσως αισθανθείτε κατάθλιψη. Μερικές φορές, όταν χαλαρώνουμε συνειδητοποιουμε προβληματα, τα οποια μας απασχολουσαν υποσυνείδητα. Αν συμβεί αυτό μιλήστε σε κάποιον που θα μπορούσε να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας.
  

• Κλείστε τα μάτια. Αναπνέετε αργά και χαλαρώστε.
• Συγκεντρωθείτε στην αναπνοή σας. Αναπνέετε αργά και άνετα με την κοιλιά. Καθώς εισπνέετε, πείτε αργά από μέσα σας: “Μέσα (εισπνοή), ένα, δύο”. Καθώς εκπνέετε πείτε: “Έξω (εκπνοή), ένα, δύο”. Αναπνέετε με αυτόν τον αργό ρυθμό για μερικά λεπτά.
• Φανταστείτε μια μπάλα θεραπευτικής ενέργειας να σχηματίζεται στα πνευμόνια ή στο θώρακά σας. Μπορεί να είναι σαν λευκό φως. Μπορεί να είναι αόριστη και ασαφής. Δεν χρειάζεται να είναι ζωηρή. Φανταστείτε αυτήν την μπάλα να δημιουργείται, να παίρνει σχήμα.
• Όταν είστε έτοιμοι, φανταστείτε ότι ο αέρας που εισπνέετε παρασύρει αυτήν την μπάλα από ενέργεια στο μέρος που πονάτε. Μόλις φτάσει εκεί η μπάλα, σας θεραπεύει και σας χαλαρώνει.
• Όταν εκπνέετε, φανταστείτε τον αέρα να παρασύρει την μπάλα έξω από το σώμα σας. Καθώς φεύγει ή μπάλα παίρνει μαζί και τον πόνο σας. (Προσέξτε να μην ξεφυσάτε καθώς εκπνέετε, αλλά να βγάζετε τον αέρα αβίαστα και χαλαρά).
• Επαναλάβατε τα δύο τελευταία βήματα κάθε φορά που εισπνέετε και εκπνέετε.
• Μπορείτε να φανταστείτε ότι η μπάλα όλο και μεγαλώνει καθώς απομακρύνει όλο και περισσότερη δυσφορία από το σώμα σας.
• Τελειώνοντας μετρήστε αργά μέχρι το τρία, εισπνεύσατε βαθιά, ανοίξτε τα μάτια σας και πείτε από μέσα σας: “Αισθάνομαι ξύπνιος και χαλαρός”. Αρχίστε να κινήστε αργά. 
  

• Ποτέ μην τοποθετείτε θερμαινόμενο μαξιλάρι απευθείας πάνω στο δέρμα.
• Ποτέ μην κοιμάστε με το θερμαινόμενο μαξιλάρι σε λειτουργία.
• Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, αν χρησιμοποιείτε θερμαινόμενο μαξιλάρι και ταυτόχρονα παίρνετε φάρμακα που προκαλούν υπνηλία.
• Περιορίστε την εφαρμογή θερμότητας ή κρύου στα 5 έως 10 λεπτά.
• Μην χρησιμοποιείτε ζέστη ή κρύο σε περιοχές που έχουν περιορισμένη αισθητικότητα ή κακή κυκλοφορία.
• Αν κατά την εφαρμογή κρύου αισθανθείτε ρίγη, διακόψτε αμέσως.
• Μη χρησιμοποιείτε υπερβολικό κρύο ή σε τόσο μεγάλη διάρκεια, που να προκαλείται πόνος.
• Μην εφαρμόζετε θερμότητα πάνω από πρόσφατες πληγές, γιατί μπορεί να προκληθεί αιμορραγία. Περιμένετε τουλάχιστον 24 ώρες.
• Μην αλείφετε σκευάσματα μενθόλης πάνω σε ερεθισμένο δέρμα, ή σε βλεννογόνους (πχ το εσωτερικό του στόματος ή γύρω από το ορθό). Προσέξτε να μην πάει μενθόλη στα μάτια σας.
• Αποφύγετε την εφαρμογή δονήσεων και μαλάξεων πάνω από ερεθισμένες ή πρησμένες περιοχές.
• Αν η δερματική διέγερση αυξάνει τον πόνο σας, διακόψτε την.
• Σε περίπτωση που υποβάλλεστε ή έχετε υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία μην χρησιμοποιείτε τεχνικές δερματικής διέγερσης χωρίς προηγουμένως να ενημερώσετε το γιατρό σας.  

BeStrong.org.gr - 15.03.14