Χημικοί παράγοντες που προκαλόύν καρκίνο στα τρόφιμα
Διάφορα συστατικά και συντηρητικά τροφίμων καθώς και το νερό όπως προαναφέραμε ενοχοποιούνται για την ανάπτυξη καρκίνου στους άνδρες. Έτσι οι αφλατοξίνες που βρίσκονται στους μύκητες, στο βαμβάκι, στην μούχλα, ενοχοποιούνται για την δημιουργία καρκίνου του ήπατος. Οι νιτροζαμίνες για τον καρκίνο του οισοφάγου και του ήπατος. Οι εστέρες της σορβόλης για τον καρκίνο του οισοφάγου. Το αλκοόλ για το καρκίνο του ήπατος, οισοφάγου, παγκρέατος.
Ο Ιπποκράτης έλεγε «η τροφή σου να είναι το γιατρικό σου και το γιατρικό σου η τροφή σου» δίνοντας έτσι την σημασία της σωστής διατροφής. Σήμερα πιστεύεται ότι το 1/3 των καρκίνων του πεπτικού οφείλεται στην διατροφή. Τα καρκινογόνα ή μεταλλαξιογόνα εντοπίζονται περισσότερο στα συντηρητικά και στις χρωστικές ουσίες παρά στα καθ’ αυτού τρόφιμα.
Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα που προστίθονται στα διάφορα ψάρια, κρέατα, αλλαντικά μπορεί να αντιδράσουν με αζωτούχες ενώσεις των τροφών και να σχηματίσουν νιτροζαμίνες που είναι καρκινογόνες. Τα κηπευτικά προϊόντα μπορεί να έχουν μεγάλες ποσότητες νιτρικών όταν καλλιεργούνται σε θερμοκήπια και λιπαίνονται με νιτρικά λιπάσματα.
Οι χρωστικές ουσίες είναι συνθετικά χρώματα. Τα αζωχρώματα μπορεί να δημιουργήσουν τοξικές αρωματικές αμίνες που είναι καρκινογόνες. Σήμερα χρησιμοποιούνται φυτικά χρώματα ως επί το πλείστον.
Φυτικές ύλες όπως το πιπέρι ή το σέλινο σε μεγάλες δόσεις είναι καρκινογόνες. Αρωματικές ύλες όπως η σαφρατίνη έχουν ενοχοποιηθεί για καρκίνους σε ποντίκια. Γλυκαντικές ύλες όπως η σακχαρίνη, οι κυκλαμικές ενώσεις έχουν μεταλλαξιογόνο δράση. Αντιοξειδωτικά που προστίθενται στα τρόφιμα για τη παρεμπόδιση αντιοξειδωτικών δράσεων ενοχοποιούνται για καρκινογένεση. Έχουν εντοπιστεί καρκινογόνα σε ξεροψημένα τρόφιμα, καπνιστά όπως το βενζοπυρένιο και άλλοι κυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες. Αναφέρεται ότι ο σίελος εξουδετερώνει την καρκινογόνο δράση του βενζοπυρενίου.
Στις τροφές υπάρχουν καρκινογόνα και αντικαρκινογόνα που δρουν προοδευτικά. Αυτά είναι η γλουταθειόνη που βρίσκεται στο ήπαρ, στην μαγιά της μπύρας, στη βιταμίνη C που βρίσκονται στα εσπεριδοειδή, στη βιταμίνη Α που βρίσκεται στο γάλα, τα αυγά, τα καρότα, το βούτυρο, τα λάχανα, βιταμίνη Ε που βρίσκεται στο λαδί, στο σιτάρι, στον αραβόσιτο και το σελήνιο που βρίσκεται στις ρίζες του σέλινου. Οι ουσίες έχουν αντιοξειδωτικές και αντιμεταλλαξιογόνες ιδιότητες και εμποδίζουν την καρκινογέννηση από αφλατοξίνες και βενζοπυρένια.
Τροφές που περιέχουν ίνες, γόμες, λιγνίτες αυξάνουν τον όγκο του περιεχομένου των εντέρων με αποτέλεσμα να αυξάνεται και ο περισταλτισμός αυτού με συνέπεια την ταχεία δίοδο των καρκινογόνων τροφών από το έντερο. Γι’ αυτό, η διατροφή πλούσια σε ίνες όπως όσπρια, λαχανικά, φρούτα κ.λ.π. προστατεύει τα παιδιά από την ανάπτυξη μελλοντικά καρκίνου του πεπτικού σωλήνα.