Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος
Η παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 31 Μάιου, με απόφαση που πήρε το 1988 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, για να μας υπενθυμίζει τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος. Νεολαία χωρίς κάπνισμα είναι το σύνθημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του καπνίσματος 2008.
Ελλάδα
Εφέτος στην κορυφή της μαύρης λίστας του καπνίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο βρέθηκαν με χαρακτηριστική
άνεση οι Ελληνίδες. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν με την ευκαιρία της ημέρας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), οι Ελληνίδες αναδείχθηκαν για το έτος 2007 οι πλέον
θεριακλούδες του πλανήτη, με ποσοστό 31,3%. Την παγκόσμια πρωτιά στο κάπνισμα κατέχουν οι Ελληνίδες, ενώ οι άνδρες βρίσκονται στην 4η θέση. Αν και στη χώρα μας οι καπνιστές αυξάνονται αντί να μειώνονται, βρισκόμαστε στην 28η θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης, σε ό,τι αφορά τη λήψη μέτρων για την πρόληψη και τον έλεγχο του καπνίσματος. Τα δεδομένα προκαλούν θλίψη ωστόσο αν αναλογιστεί κανείς ότι δεν αφορούν μόνο ενηλίκους, αλλά άτομα ηλικίας άνω των 15 χρόνων, που κατά δήλωση τους καπνίζουν συστηματικά σε καθημερινή βάση.
Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι καπνιστές που έχουν υποστεί έμφραγμα και εξακολουθούν να καπνίζουν, κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους μέσα στην επόμενη δεκαετία. Εν τω μεταξύ, όπως επισημαίνεται στο τελευταίο τεύχος του Economist, οι Έλληνες είναι οι βαρύτεροι καπνιστές στον κόσμο, με ετήσια κατανάλωση 3.000 τσιγάρα ανά άτομο. Ο Έλληνας καπνιστής, καπνίζει τουλάχιστον δύο πακέτα ημερησίως, ήδη από την ηλικία των 14 ετών ενώ παράλληλα απέχει πλήρως από τους κανόνες της υγιεινής ζωής, όπως την οριοθετούν η σωστή διατροφή και η συστηματική άσκηση. «Χτίζει» με άλλα λόγια τις «βάσεις» για την εκδήλωση ενός μοιραίου εμφράγματος και μάλιστα πριν συμπληρώσει καν την τέταρτη δεκαετία της ζωής του. Και όπως δείχνουν τα στοιχεία των αρμοδίων, ο έλληνας καπνιστής επιτυγχάνει τον
σκοπό του: εννέα στους δέκα καπνιστές που έχουν υποστεί έμφραγμα μέχρι την ηλικία των 40 χρόνων είχαν επιλέξει αυτόν τον τρόπο ζωής ή θανάτου θα μπορούσε να πει κανείς
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασαν η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία, η Ελληνική Αντικαπνιστική Εταιρία, το Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία, το κάπνισμα ευθύνεται για 6.000 θανάτους ασθενών ετησίως από τον καρκίνο του πνεύμονος, ενώ τουλάχιστον 700.000 Έλληνες πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Εκτιμάται δε ότι περί τους 20.000 Έλληνες χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από νόσους που σχετίζονται με το κάπνισμα και τις βλαβερές επιπτώσεις του. Τα αντικαπνιστικά μέτρα στην Ελλάδα θα αρχίσουν να εφαρμόζονται το 2010, ενώ πλήρης εφαρμογή προβλέπεται το 2012. Εν μέσω αυτών των δυσοίωνων στοιχείων και προβλέψεων για την επέλαση του καπνίσματος στην χώρα μας, τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί από το αρμόδιο Υπουργείο Υγείας, δηλαδή η απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους από το 2010 και η κάλυψη από τα ασφαλιστικά ταμεία των φαρμάκων που βοηθούν στη διακοπή του καπνίσματος, προσομοιάζονται από πολλούς με τη χορήγηση απλής ασπιρίνης σε χρόνια και ανίατη πάθηση, αλλά για άλλους, πιο αισιόδοξους σηματοδοτούν τουλάχιστον την απαρχή μιας οργανωμένης αντικαπνιστικής εκστρατείας.
Ευρώπη
Το κάπνισμα εξακολουθεί να είναι η σημαντικότερη αιτία πρόωρου θανάτου και νόσων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προκαλεί περισσότερους από 660.000 πρόωρους θανάτους ετησίως στην ΕΕ αριθμός που αντιστοιχεί σε 1.800 περίπου θανάτους ημερησίως. Αυτοί οι θάνατοι μπορούν να αποφευχθούν. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, για να καταπολεμήσει την επιδημία αυτή, κατά τα τελευταία 20 έτη, έχει ακολουθήσει μια συνεκτική πολιτική για τον έλεγχο της κατανάλωσης καπνού με στόχο την καταπολέμηση της κατανάλωσης καπνού και τη μείωση του αριθμού των καπνιστών. Ο στόχος είναι να συνεχιστούν και να ενισχυθούν οι προσπάθειες της πολιτικής ελέγχου της κατανάλωσης καπνού με τη βοήθεια διάφορων μηχανισμών, δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας ελέγχου της κατανάλωσης καπνού και των δραστηριοτήτων πρόληψης και διακοπής του καπνίσματος.
Λιγότερο από τρία χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της, η απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού απέδειξε την αποτελεσματικότητά της. Αυτό είναι το συμπέρασμα της έκθεσης της Επιτροπής σχετικά με τα αποτελέσματα της οδηγίας για τη διαφήμιση των προϊόντων καπνού. Σήμερα, όλα τα κράτη μέλη έχουν μεταφέρει την οδηγία στο εθνικό δίκαιο και η διαφήμιση για μάρκες τσιγάρων στον Τύπο που απευθυνόταν στο ευρύ κοινό έχει ουσιαστικά εξαφανιστεί.
Εντός της ΕΕ σταμάτησε επίσης η χορηγία διασυνοριακών αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων από τη βιομηχανία προϊόντων καπνού. Η κύρια πρόκληση για την απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων καπνού μετατοπίστηκε στο διαδίκτυο, το οποίο είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί. Η Επιτροπή συνεργάζεται με την ΠΟΥ, βάσει της Σύμβασης πλαισίου για τον έλεγχο του καπνού, για να ενισχύσει την απαγόρευση της διαφήμισης σε παγκόσμιο επίπεδο έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι η απαγόρευση της ΕΕ δεν θα υπονομεύεται εκ των έξω. Η πλήρης απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού συνοδευόμενη από υψηλούς φόρους είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση της κατανάλωσης καπνού και των επιβλαβών επιπτώσεων του στην υγεία.
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Να απαγορευθεί πλήρως η διαφήμιση των προϊόντων καπνίσματος, η προώθηση και η χορηγία τους, ζήτησε την Παρασκευή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), προκειμένου να προστατευθούν οι νέοι άνθρωποι και να μην αρχίζουν τη βλαβερή αυτή συνήθεια. Σε ανακοίνωσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Χωρίς Καπνό το Σάββατο, ο ΠΟΥ σημειώνει ότι οι προηγμένες τεχνικές μάρκετινγκ που χρησιμοποιούνται στα περιοδικά μόδας, στις ταινίες, στο Ίντερνετ, σε συναυλίες και σε αθλητικά γεγονότα παγιδεύουν τους νέους ανθρώπους. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι περισσότεροι καπνιστές έχουν αρχίσει το κάπνισμα πριν από την ηλικία των 18 ετών. Σε έρευνα που έγινε παγκοσμίως σε εφήβους ηλικίας 13 ως 15 ετών, το 55% από αυτούς απάντησαν ότι είχαν δει διαφημίσεις τσιγάρων σε πίνακες ανάρτησης διαφημίσεων τον προηγούμενο μήνα και ποσοστό 20% ότι είχαν στην κατοχή τους ένα αντικείμενο που είχε επάνω του το λογότυπο μιας μάρκας τσιγάρων.
Ο ΠΟΥ κατήρτισε το 2003 την πρώτη παγκόσμια συνθήκη για τη δημόσια υγεία, η οποία ζητούσε την αναγραφή ισχυρότερων προειδοποιήσεων στα πακέτα των τσιγάρων και περιορισμούς στη διαφήμιση και τη χορηγία. Ωστόσο αυτά δεν έχουν ισχύσει ακόμη παντού. Η πλήρης απαγόρευση του καπνίσματος είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι οι νέοι άνθρωποι προστατεύονται από τα επικίνδυνα μηνύματα, ιδιαίτερα στις φτωχότερες χώρες, όπου οι εταιρείες βάζουν συχνά στο στόχαστρο τα κορίτσια, δήλωσε ο Ντάγκλας Μπέτσερ, διευθυντής της "Πρωτοβουλίας Χωρίς Καπνό" του ΠΟΥ. "Τα ημίμετρα δεν είναι αρκετά", σημείωσε. "Όταν απαγορεύεται μια μορφή διαφήμισης, η καπνοβιομηχανία στρέφει απλώς τις τεράστιες πηγές της σε άλλη κατεύθυνση. Καλούμε τις κυβερνήσεις να επιβάλουν μια πλήρη απαγόρευση για να καταστραφεί το δίκτυο μάρκετινγκ του καπνού", υπογράμμισε.