Δύο μέρες στον Άγιο Σάββα...
Όσοι περνάνε την πύλη του μεγαλύτερου αντικαρκινικού νοσοκομείου της Αθήνας ξέρουν ότι ο χρόνος αποκτά άλλη πυκνότητα και η ανθρώπινη φύση αποκαλύπτεται γυμνή: πεπερασμένη μεν, αλλά και ευεργετημένη από τη γνώση, την προσφορά και την αγάπη του διπλανού. Ένας δημοσιογράφος μας πέρασε δύο μέρες εκεί...
Δίπλα στη ΓAΔΑ και ακριβώς απέναντι από το γήπεδο «Απόστολος Νικολαΐδης» στη λεωφόρο Αλεξάνδρας βρίσκεται από το 1935 το Γενικό Αντικαρκινικό-Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «Άγιος Σάββας». Και είναι ίσως το μοναδικό νοσοκομείο της πόλης που προσπαθούν όλοι να αποφύγουν με κάθε τρόπο, ακόμη κι αν έχουν την ιδιότητα του επισκέπτη. Στη συλλογική συνείδηση είναι συνυφασμένο με τον φόβο του καρκίνου και, σε μια λογική ψυχολογική προέκταση, τον φόβο του θανάτου.
Πόσο θα ζήσω, αγάπη μου, δεν το ξέρω, παρόλο που είμαι 70 χρονών και περνάω αυτόν το Γολγοθά και όλοι μου λένε ότι θα ξαναγίνω καλά. Βέβαια, εγώ έχω κουραστεί λιγάκι όλα αυτά τα χρόνια. Θέλω, όμως, να ξαναζήσω. Η ζωή είναι πάρα πολύ ωραία, όση και να είναι.
«Όταν ήμουν μικρός και περνούσαμε με λεωφορείο από την Αλεξάνδρας θυμάμαι τη μάνα μου να κάνει τον σταυρό της και πάντα είχα την απορία πού είναι η εκκλησία. Αργότερα κατάλαβα ότι το κάνει για τον "Άγιο Σάββα"» λέει ο Ευάγγελος Φιλόπουλος, γιατρός από το 1978, χειρουργός, διευθυντής της Κλινικής Μαστού του νοσοκομείου, πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, και συμπληρώνει:
«Η σύνδεση αυτή στη συνείδηση του κόσμου συμβαίνει για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί όταν έχεις καρκίνο, αισθάνεσαι πεπερασμένος, ότι έχεις ορισμένη διάρκεια ζωής, κάτι που ισχύει, όμως, για όλους τους ανθρώπους. Απλώς με τον καρκίνο το συνειδητοποιείς και αυτό αμέσως σου ανατρέπει πάρα πολλά πράγματα. Και, δεύτερον, γιατί πολύ παλιά –και πολύ σπάνια πια– ο καρκίνος συνδεόταν με πολύ άσχημες εμπειρίες. Υπήρχαν άνθρωποι που πονούσαν ή υπέφεραν πολύ, χωρίς να υπάρχει τρόπος να απαλυνθεί ο πόνος τους. Επομένως, συνδέθηκε με έναν βασανιστικό θάνατο. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει».
Ένα νοσοκομείο σαν όλα τα άλλα
Μπαίνοντας στην εξωτερική αυλή του «Αγίου Σάββα» και διασχίζοντας τους εσωτερικούς του χώρους, όλα τα στερεότυπα και οι εικόνες που μπορεί να είχες στο μυαλό σου καταρρίπτονται αμέσως. Αν και εδώ αντιμετωπίζονται μόνο ογκολογικά περιστατικά, το νοσοκομείο, στην όψη τουλάχιστον, δεν διαφέρει σε τίποτε από οποιοδήποτε άλλο νοσηλευτικό ίδρυμα της πόλης.
Δεν υπάρχει κάποια περίεργη, διάχυτη αίσθηση. Ασθενείς συζητούν μεταξύ τους στους θαλάμους, ειδικευόμενοι και ειδικευμένοι που ολοκληρώνουν τους καθιερωμένους γύρους στα δωμάτια, προϊσταμένες και νοσοκόμοι με κουρασμένο βλέμμα από την εφημερία της προηγούμενης νύχτας, επισκέπτες που αναζητούν κάποιον γιατρό με το μικρό του όνομα, τραυματιοφορείς που μεταφέρουν ασθενείς στα δωμάτια των ακτινοβολιών, καροτσάκια γεμάτα με δίσκους από φαγητό και μια έντονη και κάπως γνώριμη μυρωδιά χλωρίνης να δεσπόζει στην ατμόσφαιρα. Ένα νοσοκομείο σαν όλα τα άλλα.
H σχέση θεραπευτή και θεραπευόμενου
Η βασική διαφορά μεταξύ του «Αγίου Σάββα» και των υπόλοιπων νοσοκομείων της πόλης δεν έγκειται μόνο στην ολιστική αντιμετώπιση των ογκολογικών περιστατικών αλλά και στη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου εξαιτίας της μακράς περιόδου που απαιτεί η θεραπεία μιας ογκολογικής νόσου, όπως μου εξηγεί καθισμένη στο γραφείο της στο ισόγειο του παλαιότερου κτιρίου του συγκροτήματος η κ. Βασιλική Ακαρέπη, νοσοκόμα επί 32 συναπτά έτη στον «Άγιο Σάββα» και διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας τα τελευταία τέσσερα:
«Αυτό που κατέχει εξέχουσα θέση στη διάθεση, στη θέληση και στο μυαλό ολόκληρης της θεραπευτικής ομάδας είναι ότι σε κάθε περίπτωση έχεις κάτι να προσφέρεις, υπό μια έννοια, τελείως διαφορετική, που όσοι δεν είναι επαγγελματίες στον χώρο της υγείας δεν μπορούν να καταλάβουν.
Έχεις να προσφέρεις μια ποιότητα ακόμη και στον θάνατο. Πριν όμως φτάσουμε εκεί, νοιαζόμαστε να προσφέρουμε ποιότητα στη ζωή του ανθρώπου. Mεριμνούμε ώστε να διασφαλίζουμε ποιότητα στην καθημερινότητα του ασθενούς, η οποία επηρεάζεται από τις επιπλοκές των θεραπευτικών μεθόδων (χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες κ.ά.), όπως η ναυτία, η κόπωση, η δύσπνοια και οποιαδήποτε άλλη επιπλοκή.
Ακόμα και στις πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου μπορεί να μην υπάρχει η προοπτική της ίασης, πάντα έχoυμε συνεχή επαφή με τον ασθενή. Επανεισέρχεται, τον νοσηλεύεις πολλές φορές, γίνεσαι, αν θέλεις, ένα κομμάτι του άμεσου περιβάλλοντος, όπως οι φίλοι».
O καρκίνος δεν είναι καταδικαστική απόφαση
Αυτό που μου επισήμαναν τόσο η κ. Ακαρέπη όσο και ο κ. Φιλόπουλος στην κουβέντα μας είναι πόσο έχουν βελτιωθεί τα πράγματα τόσο στο κομμάτι της θεραπείας όσο και στο κομμάτι της ιατρικής αντιμετώπισης.
Ειδικά ο κ. Φιλόπουλος προσπαθεί πολλά χρόνια, μέσω των εκστρατειών της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, να αποσυνδέσει τον καρκίνο από το σύμφυτο με αυτόν συναίσθημα του φόβου. Toν συνάντησα λίγες μέρες πριν από την επίσκεψή μου στον «Άγιο Σάββα» στα γραφεία της Εταιρείας στην οδό Τσόχα, σε ένα διάλειμμα ανάμεσα στα πρωινά χειρουργεία και την απογευματινή του βάρδια στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου. «Ο καρκίνος δεν είναι καταδικαστική απόφαση.
Ο κόσμος είναι πιο ευαισθητοποιημένος, πάει στο γιατρό, έχει πρόσβαση στις ιατρικές υπηρεσίες. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ένα εγκεφαλικό που καθηλώνει τον άνθρωπο και τον καθιστά αδύναμο να αυτοεξυπηρετηθεί προσφέρει πολύ χειρότερη ποιότητα ζωής ή ότι κάποιος που έχει πάθει έμφραγμα έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να πάθει ξανά και να πεθάνει απ' ό,τι ένας καρκινοπαθής να υποτροπιάσει.
Παρά τις πιθανότητες, η καρδιοπάθεια είναι πιο "ευγενική" ασθένεια σε σχέση με τον καρκίνο. Από την άλλη μεριά, υπάρχει και αυτή η προκατάληψη ότι όταν κάποιος είναι καρκινοπαθής, σταματάς να τον βλέπεις σαν αυτό που είναι. Είναι ένας άνθρωπος, μια προσωπικότητα, που έχει απόψεις, που έχει μάθει να συγκρούεται για τα πιστεύω του.
Είναι ένας άνθρωπος, ρε παιδάκι μου, κι εσύ τον αντιμετωπίζεις σαν φουκαρά. Χάνει την υπόστασή του. Αυτό είναι αδικία. Γιατί θα υπάρχει, θα είναι εκεί, και μάλιστα για πολλά χρόνια. Βέβαια, υπάρχουν και μερικές εξαιρέσεις με μια πιο επιθετική πορεία, οι λεγόμενοι "επιθετικοί" καρκίνοι, όπως του παγκρέατος και των πνευμόνων, ή σπάνιοι καρκίνοι».
Θέμα πρόληψης ή κακής τύχης;
Οι γιατροί τονίζουν συχνά το θέμα της πρόληψης. Άσκηση, σωστή διατροφή, διακοπή καπνίσματος, τακτικές εξετάσεις. Μέσω της πρόληψης μπορούμε όντως να αποφύγουμε τον καρκίνο ή είναι άλλη μια συνηθισμένη, τετριμμένη οδηγία των γιατρών, όπως το να πίνουμε νερό ή το να κοιμόμαστε πολύ; «Η πρόληψη είναι υποτιμημένη.
Εγώ, ως γιατρός, μεγάλωσα και σπούδασα θέλοντας να κάνω επεμβάσεις, πράγματα μεγάλα και πρωτοπόρα, και έτσι νομίζω ότι είμαι κάποιος. Δεν μεγάλωσα για να κάνω πρόληψη. Κάποιοι Κινέζοι το είχαν λύσει το θέμα. Το χωριό τους πληρωνόταν, αν ήταν υγιές. Όταν μιλάς για πρόληψη και λες στον άλλο να μην καπνίζει, νομίζει ότι είναι δευτερεύον. Δεν είναι.
Πάρτε για παράδειγμα τον καρκίνο του στομάχου. Συνήθως ήταν πρώτος σε θνησιμότητα. Τα τελευταία χρόνια έχει πέσει στην 7η-8η θέση λόγω δύο παραγόντων, της διατήρησης των τροφών μέσω του ψυγείου και της καταπολέμησης του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού. Εξακολουθεί να είναι επιθετικός, ζόρικος καρκίνος, ορίστε όμως τι μπορεί να καταφέρει η αλλαγή ενός εξωτερικού παράγοντα», εξηγεί ο κ. Φιλόπουλος.
Αντιλέγοντας, του επισημαίνω μια έρευνα του Αντικαρκινικού Κέντρου Κίμελ του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς στις ΗΠΑ, η οποία αναδημοσιεύτηκε πρόσφατα στα ελληνικά ΜΜΕ και υποστηρίζει ότι περίπου 60% των καρκίνων που εμφανίζονται σε ενήλικους αποτελούν τυχαίες μεταλλάξεις στα κύτταρα των ιστών. Τελικά, μήπως ο καρκίνος είναι αποκλειστικά θέμα κακής τύχης;
«Υπάρχουν ιδιαιτερότητες σε μοριακό και γονιδιακό επίπεδο που δεν μπορούμε να τις γνωρίζουμε. Μακάρι η πρόληψη να ήταν τέλεια. Αν δει κανείς πώς γίνεται ο καρκίνος, εντυπωσιάζεται πώς δεν εμφανίζεται νωρίτερα. Μέσα σου, μέσα μου υπάρχουν πολλά κύτταρα που πάνε να γίνουν καρκινικά, πάνε να ξεφύγουν, αλλά είτε αυτοκαταστρέφονται είτε τα σταματούν τα γειτονικά κύτταρα και, βεβαίως, το αμυντικό σύστημα του οργανισμού.
Επίσης, εκείνο που πρέπει να ξέρετε είναι ότι ο καρκίνος δεν είναι ένα μόνο χτύπημα (σ.σ. στην ιατρική βιβλιογραφία και αρθρογραφία ο καρκίνος αναφέρεται ως χτύπημα ή ζημιά στο DNA), αλλά πολλαπλά. Πάρε για παράδειγμα την έκθεση στον ήλιο. Αν καθίσεις μια φορά και καείς, έγινε η πρώτη ζημιά. Πρέπει να ακολουθήσει και δεύτερη. Μπορεί να είναι πάλι από τον ήλιο ή από άλλη αιτία. Επομένως, όλη η προσπάθεια είναι στην πρόληψη, στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, αλλά υπάρχουν και άγνωστοι παράγοντες που δεν είμαστε σε θέση να τους γνωρίζουμε ακόμα».
«Η ζωή είναι πάρα πολύ ωραία, όση κι αν είναι»
Ένας γιατρός ή ένας νοσηλευτής, όσο κι αν συμπάσχουν με την κατάσταση ενός ασθενούς, θα βλέπουν πάντα τα πράγματα από τη σκοπιά ενός επαγγελματία της υγείας.
Δύσκολα μπορούν να μπουν στην ψυχοσύνθεση ενός ασθενούς, να καταλάβουν όσα βιώνει, όσα σκέφτεται και όσα έχει περάσει. Η κυρία Ε.Λ. (προτίμησε να διατηρήσει την ανωνυμία της) νοσηλεύεται στον «Άγιο Σάββα» και υποβάλλεται σε χημειοθεραπεία για τρίτη φορά.
Παρά την ταλαιπωρία της, δέχτηκε να μου διηγηθεί την ιστορία της. Κάθεται απέναντί μου με μια άσπρη, μακριά νυχτικιά και παρότι εξαιτίας της θεραπείας τα μαλλάκια της έχουν αραιώσει αρκετά, στο βλέμμα της διατηρεί μια υπέροχη λάμψη. «Είμαι ένας άνθρωπος 70 χρονών. Αρρώστησα πολύ νέα, στα σαράντα.
Έπαθα μια σκληροδερμία που αντιμετωπίστηκε με τη βοήθεια φαρμάκων κι ενός ρευματολόγου για πάρα πολλά χρόνια. Η ζωή μου περνούσε καλά, δίχως να ταλαιπωρούμαι πολύ, αλλά κάποια στιγμή έχασα τις αισθήσεις μου και μπήκα στο νοσοκομείο.
Εκεί οι γιατροί διαπίστωσαν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα και πρέπει να κάνουμε παρακέντηση. Και ξαφνικά, ένα βράδυ που ήμουν στο σπίτι, λιποθυμάω ξανά και μ' έφεραν εδώ. Ο άντρας μου έχει πάρει πολύ χαμηλή σύνταξη, δεν έχω να πληρώσω ιδιωτική ασφάλιση. Με πήραν εδώ και είχα πολύ καλή και ωραία φροντίδα. Μου έκαναν όλες τις εξετάσεις.
Όπως βλέπεις, περπατάω, μπορώ και μιλάω. Πόσο θα ζήσω, αγάπη μου, δεν το ξέρω, παρόλο που είμαι 70 χρονών και περνάω αυτόν το Γολγοθά και όλοι μου λένε ότι θα ξαναγίνω καλά. Βέβαια, εγώ έχω κουραστεί λιγάκι όλα αυτά τα χρόνια. Θέλω, όμως, να ξαναζήσω.
Η ζωή είναι πάρα πολύ ωραία, όση και να είναι. Περιμένεις να ζήσεις, να καμαρώσεις τα παιδιά σου, τα εγγόνια σου. Βλέπεις ότι αυτή είναι η ελπίδα σου. Και εγώ έχω αφιερωθεί και στον Θεό. Όταν ζητήσεις κάτι με πολλή δύναμη, σου το δίνει ο Κύριος.
Έτσι πιστεύω. Αυτό με βοηθάει. Από κει και πέρα, τι να σου πω; Έχω τον άντρα μου, που έχει την ελπίδα του. Μου λέει "το καλοκαίρι θα είμαστε στο εξοχικό" κι εγώ του απαντάω "τι λες, παιδάκι μου; Πώς θα πάμε, αν είμαι έτσι;". "Όχι", μου λέει, "πας καλύτερα. Θα πάμε, θα δεις"».
Η καλή ψυχολογία παίζει ρόλο στη διαδικασία της ίασης
Η καλή ψυχολογία και ο τρόπος που θα αντιμετωπίσει ο ασθενής αλλά και το οικείο περιβάλλον του την κατάσταση παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη θεραπεία της ασθένειας. Η κυρία Φ.Β. (διατηρούμε επίσης την ανωνυμία της) είναι ο ορισμός μιας τέτοιας περίπτωσης.
Το 2013 διαγνώστηκε με καρκίνο του ενδομητρίου, χειρουργήθηκε στον «Άγιο Σάββα», έκανε έξι κύκλους χημειοθεραπείας και ήταν καλά. Τον Αύγουστο του 2014 διαγνώστηκε ξανά με τη νόσο, επέστρεψε στο χειρουργείο και τώρα ήρθε στον «Άγιο Σάββα» για τη θεραπεία.
Όσο περιγράφει την περιπέτειά της η αισιοδοξία, το χαμόγελο και το πείσμα της δεν φεύγουν στιγμή από τις εκφράσεις και τα λεγόμενά της. «Εκτίμησα πάρα πολύ το ότι οι γιατροί δεν μου έκρυψαν τίποτα. Μου είπαν ακριβώς τι έχω και τι θ' αντιμετωπίσω. Όταν σου ανακοινώνουν ότι αρρώστησες, παθαίνεις ένα σοκ.
Οπότε, μετά το παίρνεις αλλιώς. Εγώ είχα καλή ψυχολογία από την αρχή. Τι θα συμβούλευα κάποιον που αρρωσταίνει για πρώτη φορά; Να μην τον παίρνει από κάτω. Να το παλεύει. Αυτό μου έμαθαν εδώ, στον "Άγιο Σάββα", και οι γιατροί και οι νοσοκόμοι.
Το λέω και θα το λέω. Παίρνω δύναμη. Και από την κόρη μου και από τον άντρα μου και από τον γιο μου, που είναι στη Γερμανία. Και περίμενα να έρθει για να του το πω από κοντά. Δεν ήθελα να του κρύψω τίποτα».
«Μόνο η αγάπη μπορεί να τα ξεπερνάει όλα»
Όσο μιλάει η κ. Φ.Β., η κόρη της παρακολουθεί τη συζήτηση και όταν τη ρωτάω πώς αντιμετωπίζει το συγγενικό περιβάλλον μια τέτοια κατάσταση, είναι ειλικρινής: «Δεν έχεις την ευχέρεια να πάθεις σοκ, γιατί πρέπει να "τρέξεις" τον ασθενή. Στις μέρες μας, δυστυχώς, τα κρούσματα είναι τόσο αυξημένα, που μαθαίνεις ότι είσαι τυχερός μόνο αν δεν έχεις κάποιον στην οικογένειά σου.
Ο γιατρός μού είπε: "Έχουμε αυτή την κατάσταση, πρέπει να γίνει αυτή η θεραπεία. Τρέχεις". Και εμείς τώρα τρέχουμε». Tο ρόλο που πρέπει να έχουν συγγενείς και κυρίως η θεραπευτική ομάδα αναλύει η κ. Ακαρέπη: «Υπάρχουν κάποιες απλές, βασικές αρχές που δεν σε φέρνουν σε συγκρούσεις του είδους "τι θα κάνω, τι θα πω τώρα".
Κάθε ασθενής έχει το δικό του χαρακτήρα, τις δικές του αντοχές, το τι μπορεί ν' ακούσει. Υπάρχουν ασθενής που ενώ γνωρίζουν τα πάντα, δεν θέλουν, δε μπορούν ν' ακούσουν τη λέξη καρκίνο. Δεν θέλουν να τους πεις "έχεις καρκίνο". Αυτούς τους ασθενείς μπορείς να τους διακρίνεις με λίγη εμπειρία και να το χειριστείς ανάλογα.
Γενικότερα όμως δεν χρειάζονται ταμπέλες. Εμείς έχουμε μία συγκεκριμένη αρχή. Πρέπει να έχεις ενεργούς ασθενείς, δεν χρειάζεται να βάζεις ταμπέλες, αναφέρεσαι σε όλα τ' άλλα. Υπάρχει ένα πρόβλημα, θα ακολουθήσουμε αυτή τη χημειοθεραπεία. Δεν κρύβουμε τις λέξεις. Αναφερόμαστε στην πρόληψη, στο ένα, στο άλλο. Δεν λες ψέματα στον ασθενή.
Με αυτό τον τρόπο τον βάζεις δυναμικά μέσα στη θεραπευτική διαδικασία». Η αλήθεια είναι ότι οι συγγενείς και το οικείο περιβάλλον καλείται να διαχειριστεί μία κατάσταση δίχως να έχει την απαραιτήτη εμπειρία. Tην ευθύνη που πέφτει στους ώμους των οικείων προσώπων περιγράφει η κ. Όλγα Σορμαΐνη, σύζυγος του ηθοποιού και σκηνοθέτη Μανώλη Σορμαΐνη (δεν είχε κανένα πρόβλημα να δημοσιοποιήσει τα στοιχεία του) που νοσηλεύεται στο τελευταίο δωμάτιο του τελευταίου ορόφου του «Αγίου Σάββα».
«Υπάρχουν πάρα πολλοί οικείοι, το περιβάλλον είναι μεγάλο. Πόσο μάλλον για την περίπτωση του άντρα μου, που είναι πολύ αγαπητός σε συγγενείς, φίλους και συναδέλφους. Υπάρχει όμως ένα άτομο, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι και παραπάνω –ή και κανένα, γιατί το βλέπουμε αυτό τόσο καιρό που είμαστε μέσα στο νοσοκομείο–, που αναλαμβάνει την ευθύνη.
Και η ευθύνη δεν είναι μόνο η πρακτική πλευρά ή το συναισθηματικό βάρος που έχεις γιατί αγαπάς τον άνθρωπό σου. Είναι και χίλια άλλα διαδικαστικά ζητήματα. Γιατί η ζωή τρέχει, οι υποχρεώσεις που είχες παραμένουν, ενώ δημιουργούνται και καινούργιες και δεν μπορείς να είσαι πουθενά αλλού.
Συνεπώς, το κομμάτι το εργασιακό, το προσωπικό, μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, αλλά νομίζω ότι μόνο η αγάπη μπορεί να τα ξεπερνάει όλα αυτά».
«Τα νοσοκομεία λειτουργούν με τον πατριωτισμό των γιατρών και των νοσηλευτών»
Ο κ. Σορμαΐνης διαγνώστηκε τον Νοέμβριο του 2013 με μη εγχειρήσιμο μικροκυτταρικό καρκίνο στον θώρακα, 43 μέρες μετά τον γάμο του. «Όλα ξεκινάνε με έναν πόνο που δεν ξέρεις τι είναι και τον ψάχνεις. Κάποια στιγμή διαγνώστηκε ο καρκίνος. Το πήρα ψύχραιμα γιατί ξέρω ότι αρκετός κόσμος πάσχει πια, ενώ έχει φτάσει σε ένα σημείο που θεραπεύεται.
Βέβαια, δεν είναι μια απλή ασθένεια. Θέλει χρόνο, πορεία. Για μένα το θέμα είναι να μην πεις "ωχ, τι μου 'λαχε, θα πεθάνω". Είναι φοβερό και είναι και ψέμα. Δεν πεθαίνεις. Πεθαίνεις όποτε θέλει αυτό να πεθάνεις. Άσε που μπορεί να πεθάνεις από κάτι άλλο. Αν το πεις, σε πήρε από κάτω».
Μιλάει αργά, έχει σταθερό βλέμμα και τέλεια εκφορά του λόγου. H συζήτηση μεταφέρεται στη σχέση του κράτους και τον τρόπο που αντιμετωπίζει ασθένειες όπως ο καρκίνος. «Πιστεύω ότι τα νοσοκομεία αυτήν τη στιγμή λειτουργούν με τον πατριωτισμό των γιατρών και των νοσηλευτών σε μια πράγματι δύσκολη περίοδο για τη χώρα.
Το κράτος, όμως, θα έπρεπε να μεριμνά για τα ΑμεΑ και να παρέχει περισσότερα προνόμια. Γιατί εμείς είμαστε ΑμεΑ. Δίνεται αναπηρική σύνταξη όπου πρέπει, σε περιπτώσεις αναπηρίας από 67% και πάνω, αλλά με απίστευτη χρονοκαθυστέρηση και χωρίς να δίνουν άλλα ουσιαστικά προνόμια. Π.χ. στην Αθήνα σου παρέχουν ένα αστικό εισιτήριο τσάμπα.
Όταν εγώ τους είπα ότι πρέπει να έρχομαι με το αυτοκίνητό μου διότι απαγορεύεται να μπω σε μέσα μαζικής μεταφοράς για να μην κολλήσω κάτι, ήταν τέτοια η γραφειοκρατική διαδικασία, που κατέληξε να είναι άχρηστη. Ζούμε σε ένα κράτος που δεν φροντίζει ιδιαίτερα τα ΑμεΑ και δεν είναι μόνο το κράτος, αλλά και η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντί μας. Δεν φταίνε. Το κράτος δεν τους έχει ενημερώσει».
«Να τα καταφέρουμε και σήμερα»
Όσο μιλάμε με τον κ. Σορμαΐνη και τη γυναίκα του, μια νοσοκόμα προσπαθεί να του αλλάξει τα φάρμακα στον ορό. Εκεί που κάθομαι είναι φανερό πως την εμποδίζω να κάνει τη δουλειά της.
Μου πατάει κατά λάθος το πόδι και παραπατά, αλλά αντί να δυσανασχετήσει, μου ζητάει συγγνώμη. Σηκώνομαι να φύγω νιώθοντας κάπως αμήχανα, σφίγγω το χέρι του κ. Σορμαΐνη και τους εύχομαι καλή συνέχεια. Κατεβαίνω στο προαύλιο και βγαίνω από την πλαϊνή πύλη.
Έξω ο καιρός έχει αρχίσει, επιτέλους, να θυμίζει κάτι από ελληνικό καλοκαίρι. Στην απέναντι πλευρά του δρόμου, στη ΓΑΔΑ, μερικοί αστυνομικοί συζητούν δυνατά. Στη στάση του λεωφορείου δυο πιτσιρικάδες με σχολικές τσάντες στους ώμους σχολιάζουν το χθεσινό ματς της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου απέναντι στην Ουγγαρία.
Τα πρωτοσέλιδα στο περίπτερο γράφουν με πηχυαίους τίτλους για τον Τσίπρα, τη Μέρκελ, τις διαπραγματεύσεις και το νέο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων.
Δεν ξέρω αν μαθαίνοντας ότι πάσχεις από μια ασθένεια τόσο σοβαρή όσο ο καρκίνος αρχίζεις πράγματι να συνειδητοποιείς ότι η διάρκεια της ζωής σου σ' αυτό τον κόσμο έχει ημερομηνία λήξης, όπως λέει ο κ. Φιλόπουλος. Αυτό που ξέρω είναι πως υπάρχει για όλους τους ανθρώπους, υγιείς και αρρώστους, μία και μοναδική κοινή επιθυμία: να τα καταφέρουμε και σήμερα.
Info
- «Η ψυχολογία δεν παίζει ρόλο στην εμφάνιση του καρκίνου. Παίζει όμως σημαντικό ρόλο στη θεραπεία», υποστηρίζει ο κ. Φιλόπουλος.
- 1η αιτία θανάτου ανάμεσα στις ασθένειες του καρκίνου στην Ελλάδα κατέχει ο καρκίνος του πνεύμονα.
- Περίπου 47.000 περιπτώσεις νέων περιστατικών κάνουν κάθε χρόνο την εμφάνισή τους στην Ελλάδα, ενώ για την ίδια περίοδο σημειώνονται 25.000 θάνατοι.
- Ένας γιατρός ή ένας νοσηλευτής, όσο κι αν συμπάσχουν με την κατάσταση ενός ασθενούς, θα βλέπουν πάντα τα πράγματα από τη σκοπιά ενός επαγγελματία της υγείας..
- Ο καρκίνος εμφανίζεται πιο συχνά στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα λόγω κακών διατροφικών συνηθειών και μη πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας.
- 1η θέση στις λεγόμενες υπανάπτυκτες χώρες κατέχει ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.
- Το 70% των παιδιών που αρρωσταίνουν από καρκίνο –συνήθως αιματολογικές κακοήθειες– μεγαλώνει, παντρεύεται και κάνει παιδιά.
- 1η θέση παγκοσμίως στη συχνότητα εμφάνισης κατέχουν οι καρκίνοι του δέρματος. Όχι το μελάνωμα, αλλά οι βασικοκυτταρικοί και ακανθοκυτταρικοί καρκίνοι.
- Το 67% των γυναικών που νοσούν από καρκίνο του μαστού θα πεθάνει από άλλη αιτία. Αν συνεχίσει αυτή η βελτίωση στη θεραπεία της νόσου, το 2030 η δεκαετής επιβίωση θα φτάσει το 100%.
- 90% αγγίζει το δεκαετές ποσοστό επιβίωσης από μελάνωμα στην Αυστραλία.
- 2η θέση στις αιτίες θανάτου στην Ελλάδα, μετά τις καρδιοπάθειες, κατέχει ο καρκίνος.