Οι επιστήμονες έχουν πλέον καταφέρει να κατανοήσουν τη βιολογία του καρκινικού κυττάρου, ξέρουν για το μηχανισμό που τον στηρίζει, μετράνε τα κέρδη και προχωράνε. Φέτος με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Kαρκίνου (4 Φεβρουαρίου) συναντήσαμε τον κ. Κωνσταντίνο Συρίγο, καθηγητή παθολογίας – ογκολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντή της Ογκολογικής Μονάδας του Νοσοκομείου «Σωτηρία», για να μάθουμε που ακριβώς βρισκόμαστε σήμερα, ποιοι είναι οι σωματοφύλακες της υγείας μας και ποιοι οι εχθροί.        
 

Ποια είναι μέχρι τώρα η πιο σημαντική κατάκτηση που έχουμε στην έρευνα του καρκίνου;

Θα έλεγα ότι η πιο σημαντική εξέλιξη από τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος και μετά είναι η συνειδητοποίηση ότι ο καρκίνος δεν είναι μια αρρώστια, αλλά πολλές.

Άρα, δεν πρόκειται ποτέ να βρεθεί το μαγικό χάπι που θα τον γιατρεύει. Αυτό, όμως, που θα γίνει είναι ότι θα χωρίσουμε τον καρκίνο σε πολλές μικρές αρρώστιες και θα θεραπεύουμε μία μία ξεχωριστά. Σήμερα, ωστόσο υπάρχουν πολλά φάρμακα που στοχεύουν σε συγκεκριμένα γονίδια και αυτό ονομάζεται εξατομικευμένη θεραπεία.
 

Το μυστικό, λοιπόν, είναι η εξατομίκευση;

Ακριβώς, καταλάβαμε ότι ο καθένας έχει τον καρκίνο του και είναι τελείως διαφορετικός από τον καρκίνο που έχουν άλλοι άνθρωποι, ακόμα και αν προέρχεται από το ίδιο όργανο ή αν έχει τον ίδιο ιστολογικό τύπο. Είναι σαν ο καρκίνος να έχει μια δική του γονιδιακή υπογραφή που πρέπει να ψάχνουμε να τη βρούμε.
 

Και αυτό πόσο εύκολο είναι;

Δεν είναι εύκολο ούτε για το γιατρό ούτε για τον ασθενή. Και πολλές φορές δεν είναι και σωστό να γίνεται, γιατί δημιουργεί στους αρρώστους ψεύτικες ελπίδες. Το να βρούμε δηλαδή, τη γονιδιακή υπογραφή, αλλά μετά να μην έχουμε φάρμακα για τα αντίστοιχα γονίδια, μόνο άγχος, αγωνία και περιττά κόστη δημιουργεί στον ασθενή και στην κοινωνία. Παρόλα αυτά αξίζει να γίνεται για τα γονίδια για τα οποία υπάρχει ήδη θεραπεία.
 

Γιατί πλέον χαρακτηρίζουν τον καρκίνο ένα χρόνιο νόσημα;

Αν πάρουμε όλους τους ασθενείς με καρκίνο οποιασδήποτε μορφής, οποιουδήποτε σταδίου και σε οποιοδήποτε όργανο θα δούμε ότι το 60% αυτών γίνεται τελείως καλά και όταν λέω τελείως καλά εννοώ ότι οι άρρωστοι που έχουν αυτές τις μορφές και τα στάδια καρκίνου θα ζήσουν πολύ και θα πεθάνουν από κάτι άλλο.

Στο υπόλοιπο 40% σε πολλές μορφές, δυστυχώς όχι σε όλες, έχουμε καταφέρει να αυξήσουμε πολύ το χρόνο και την ποιότητα της ζωής τους. Έτσι, όποιος πλέον διαγιγνώσκεται με καρκίνο, περισσότερες είναι οι πιθανότητες να ζήσει και μάλιστα να ζήσει πολύ, παρά να αποβιώσει άμεσα. Άρα δεν το λέμε πια ένα καταραμένο νόσημα, αλλά ένα χρόνιο νόσημα.
 
Είναι δύσκολο όμως να αλλάξει αυτή η νοοτροπία, δυστυχώς τον φοβόμαστε ακόμα πολύ…Κι, όμως, πρέπει να κατανοήσουμε ότι υπάρχουν αρρώστιες που είναι πιο τραυματικές από τον καρκίνο, όπως το εγκεφαλικό, και πιο θανατηφόρες, όπως μια ανθεκτική φυματίωση.
 

Πώς σχολιάζετε τα παρακάτω;

• Κάπνισμα: Μεγαλύτερη κατάρα σχετικά με τον καρκίνο και άλλες αρρώστιες.
• Παχυσαρκία: Ενοχλητική. Έχει σχέση με πολλές μορφές καρκίνου. Προδιαθέτει, αλλά δεν είναι αιτιολογικός παράγοντας.
• Αλκοόλ: Ενοχοποιείται για αρκετές μορφές καρκίνου και άλλα νοσήματα.
• Έγκαιρη διάγνωση: Πολύ σημαντική. Μερικές φορές μπορεί να οδηγήσει και στη σωτηρία.
• Εξατομίκευση: Το μέλλον στη θεραπεία του καρκίνου.
• Πρόληψη: Δύσκολη, γιατί απαιτείται καθημερινή προσπάθεια, αλλά καθοριστική.
• Διατροφή: Παν μέτρον άριστον. Όχι υπερβολές, ούτε προς τη μία κατεύθυνση ούτε προς την άλλη.
• Υπερδιάγνωση και υπερθεραπεία: Για ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως για τον καρκίνο του προστάτη με το PSA και κάποιες πολύ συγκεκριμένες μορφές καρκίνου του μαστού τα προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης είναι πραγματικά πολύ πετυχημένα και μερικές φορές ανακαλύπτουν και  μορφές καρκίνου σε τόσο αρχικά στάδια που οι επιστήμονες τώρα αμφισβητούν εάν πραγματικά αυτοί οι καρκίνοι ποτέ θα ενοχλούσαν τον άρρωστο. Θα μπορούσαν δηλαδή, επειδή ήταν σε τόσο αρχικό στάδιο να μην εξελιχθούν ποτέ. Δυστυχώς, όμως, αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε ποιες είναι αυτές οι μορφές που δεν θα ενοχλούσαν ποτέ τον άρρωστο, άρα θα μπορούσαμε να τις αγνοήσουμε, και ποιες είναι αυτές που πρέπει οπωσδήποτε να τις διαγνώσουμε νωρίς.  Γι’ αυτό καλύτερα το προλαμβάνει. Πρέπει, λοιπόν, να εφαρμόζουμε με ευλάβεια τα προγράμματα διάγνωσης που υπάρχουν, έστω και αν έχουν μέσα τους και κάποιο στοιχείο υπερβολής.
  

•  Για τους υγιείς να ζουν μια καθημερινή ζωή στα πλαίσια του μέτρου. Αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί κάποιος να κάνει για να προλάβει όχι μόνο τον καρκίνο, αλλά και άλλα νοσήματα. Η άσκηση, η διατροφή και το καθαρό περιβάλλον, βοηθάνε πολύ. Μην ξεχνάμε ότι ο καρκίνος είναι ένα περιβαλλοντικό νόσημα με την έννοια ότι το 90% των μορφών του έχει να κάνει με τον τρόπο ζωής μας και μόνο το 5% σχετίζεται με γονίδιο που κληρονομούμε από τους γονείς μας. Άρα, λοιπόν, αν φροντίσουμε η καθημερινότητά μας να είναι μέσα στα πλαίσια ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτό να οδηγήσει σε στερήσεις και ακρότητες.
• Οι δε ασθενείς με καρκίνο θα πρέπει να είναι αισιόδοξοι, να εμπιστεύονται την επιστήμη, να μην πέφτουν θύματα ανθρώπων που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τον πόνο τους, να εκμεταλλεύονται οι ίδιοι όλες τις δυνατότητες που τους δίνει η σύγχρονη επιστήμη και η τεχνολογία και να απευθύνονται σε έναν ογκολόγο ο οποίος συνεργάζεται με μια ομάδα γιατρών για να μπορούν να ωφεληθούν από όλες τις ειδικότητες (χειρουργική, ακτινοθεραπεία, λέιζερ).  
  

BeStrong.org.gr - 29.03.14