4 Μύθοι του Καρκίνου... 

Η Παγκόσμια ημέρα του καρκίνου στις 4 Φλεβάρη 2014, θα βασιστεί στην επιτυχημένη εκστρατεία αφύπνισης για το καρκίνο, του περασμένου έτους, που είχε επικεντρωθεί στο στόχο 5, της παγκόσμιας διακήρυξης για τον καρκίνο: “ Να μειωθεί το στίγμα και να διαλυθούν οι μύθοι γύρω από τον καρκίνο, κάτω από τον τίτλο «Απομυθοποιώντας τους μύθους».
 
Η Παγκόσμια ημέρα του καρκίνου είναι μια ευκαιρία να υψώσουμε όλοι συλλογικά τις φωνές μας στο όνομα της βελτίωσης της γενικής γνώσης γύρω από τον καρκίνο και με αυτόν τον τρόπο να διαλευκανθούν παρανοήσεις σχετικά με την ασθένεια. Σε παγκόσμιο επίπεδο, θα εστιάσουμε στα μηνύματα των τεσσάρων παρακάτω  μύθων:
 

• Μύθος 1: Δε χρειάζεται να μιλάμε για τον καρκίνο.

• Μύθος 2:  Δεν υπάρχουν σημάδια ή συμπτώματα για τον καρκίνο

• Μύθος 3: Δεν μπορώ να κάνω τίποτα για τον καρκίνο

• Μύθος 4 : Δεν έχω το δικαίωμα  στην ιατρική φροντίδα του καρκίνου

• Για τους περισσότερους ανθρώπους η διάγνωση καρκίνου είναι ένα ψυχοτραυματικό γεγονός το οποίο συχνά ανακινεί συναισθήματα όπως σοκ, φόβος, θυμός, θλίψη, αίσθημα μοναξιάς και ανησυχία. Το να μιλάμε για αυτό με το οικείο περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση αυτών των συναισθημάτων. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι θεωρούν αρκετά δύσκολο να κάνουν κάτι τέτοιο.
• Σε αρκετές περιπτώσεις ο καρκίνος παραμένει θέμα ταμπού και οι νοσούντες έρχονται συχνά αντιμέτωποι με το στίγμα και τη προκατάληψη, τα οποία με τη σειρά τους μπορεί να τους κάνουν να αποσιωπήσουν το ότι έχουν καρκίνο.
• Η αρνητική δημόσια εικόνα και αντίληψη για τον καρκίνο μπορούν να οδηγήσουν σε ένα φαύλο κύκλο φόβου και παραπληροφόρησης. Συνέπεια μπορεί να είναι η ελλιπής γνώση σχετικά με τη πρόληψη και τη σημαντικότητα της έγκαιρης διάγνωσης. Επομένως η κατάρριψη πολιτιστικών εμποδίων σχετικά με τη πρόληψη του καρκίνου και τη γνώση, κρίνεται απολύτως απαραίτητη.
• Σε αναπτυσσόμενους ή  ακόμα και σε ανεπτυγμένους πολιτισμούς, το επίπεδο γνώσης σχετικά με το καρκίνο και ο βαθμός προθυμίας για συζήτηση γύρω από αυτόν με φίλους και συγγενείς είναι χαμηλός.
• Υπάρχουν καμπάνιες οι οποίες στοχεύουν αποκλειστικά στην απομυθοποίησης θεμάτων ταμπού και ντροπής γύρω από συγκεκριμένους ανδρικούς καρκίνους όπως ο καρκίνος των όσχεων και του προστάτη. Ιδιαίτερη σημασία δίνουν επίσης  στη πρόληψη και την έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων.
  

• Η φροντίδα ασθενών με καρκίνο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο στη σωματική όσο και στη ψυχική υγεία. Συμπαραστάτες ή αλλιώς φροντιστές όπως κοινώς ορίζονται οι σύντροφοι, οι φίλοι και το οικογενειακό περιβάλλον, συχνά λαμβάνουν λιγοστή πληροφόρηση και υποστήριξη και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έντονο άγχος ή ακόμα και κατάθλιψη.
• Η σωστή υποστήριξη σε συμπαραστάτες ανθρώπων που νοσούν με καρκίνο μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ένας τρόπος υποστήριξης θα μπορούσε να είναι η συμμετοχή τους σε ψυχοθεραπευτικές ομάδες ή ομάδες αυτοβοήθειας.
• Αυτές οι ομάδες υποστήριξης μπορούν να τους βοηθήσουν στην έκφραση των συναισθημάτων  τους , στη μείωση του στρες και του φόβου τους και  στο αίσθημα ότι δεν είναι μόνοι. Μπορεί επίσης να δημιουργηθεί ένας χώρος ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με θεραπείες κατά του καρκίνου και των αντίστοιχων παρενεργειών τους αλλά και γενικότερα.
  

• Υπάρχουν τεράστιες οικονομικές δυσκολίες για τους καρκινοπαθείς και τις οικογένειές τους λόγω και των εξόδων που πρέπει να πληρώσουν από τη τσέπη τους και την έλλειψη εισοδήματος ή και επιδομάτων που κάποτε δικαιούνταν.
• Η υποστήριξη από το χώρο εργασίας είναι επίσης σημαντική. Ένα υποστηρικτικό περιβάλλον στο χώρο εργασίας μπορεί να μειώσει το άγχος και να βοηθήσει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και αύξηση εμπιστοσύνης προς τον εαυτό. Είναι σημαντικό να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις όταν κάποιος είναι στη φάση επιστροφής στη δουλειά. Η εργασία μπορεί να βοηθήσει κάποιον να επανακτήσει το αίσθημα φυσιολογικότητας, τη ρουτίνα, τη σταθερότητα, κοινωνικότητα αλλά και το εισόδημα του.
• Σε χαμηλού εισοδήματος οικογένειες, τα κόστη του καρκίνου μπορεί να είναι καταστροφικά, ειδικά εάν το εισόδημα είναι μηδενικό.  
  

• Η επιρροή του καρκίνου στη σεξουαλική ζωή του ατόμου συχνά θεωρείται ως μια από τις ποιο επιβλαβή συνέπειες μιας διάγνωσης.
• Θέματα που αφορούν την εικόνα του σώματος και τη σεξουαλικότητα μπορεί να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τις ερωτικές σχέσεις και να οδηγήσουν σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και στην απόρριψη από τον-ην σύντροφο. Αυτά τα θέματα επηρεάζουν εξίσου και τα δυο φύλλα, όχι μόνο τις γυναίκες. Άνδρες για παράδειγμα καρκίνο προστάτη ή όρχεων αντιμετωπίζουν ζητήματα σχετικά με την αυτοεκτίμησή τους και τη σεξουαλική οικειότητα.  
  

• Ο καρκίνος θεωρείται μια μεγάλη πρόκληση παγκοσμίως. Μέχρι το 2030 υπολογίζεται ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα έχουν γύρω  στους 21.4 εκατομμύρια νοσούντες με καρκίνο το χρόνο. Ωστόσο δεν υπάρχει πολιτική πρωτοβουλία για θέματα γύρω από τον καρκίνο.
• Οι αρνητικές συνέπειες που έχει ο καρκίνος στην οικονομική ανάπτυξη και εξέλιξη μιας χώρας ακόμα δεν έχει αναγνωριστεί παρόλο που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την επενδυτική επιστροφή στο χώρο της υγείας.
• Τα κόστη του καρκίνου υπολογίζεται να φτάσουν τα 458 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο το 2030.
• Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), υπολογίζει ότι η πρόληψη του καρκίνου μέσω στρατηγικών που σχετίζονται με χρήση καπνού, αλκοόλ, ουσίες και ανθυγιεινή διατροφή θα κόστιζε μόνο 2 δισεκατομμύρια το χρόνο.
  

• Είναι αλήθεια ότι τα έγκαιρα σημάδια και συμπτώματα δεν είναι γνωστά για όλους τους τύπους καρκίνου, αλλά για πολλούς καρκίνους όπως μαστού, δέρματος, στοματικού και παχέως εντέρου και κάποιους παιδικούς καρκίνους, τα οφέλη της έγκαιρης διάγνωσης είναι αδιαμφισβήτητα.
• Η επίγνωση είναι το πρώτο βήμα της έγκαιρης διάγνωσης και της βελτίωσης των καρκινικών αποτελεσμάτων. Ενώ κάποιοι καρκίνοι με τα μικρότερα ποσοστά επιβίωσης, όπως ο καρκίνος των ωοθηκών ή του παγκρέατος, σπάνια δίνουν έγκαιρα συμπτώματα, οι ερευνητές του καρκίνου παγκοσμίως ψάχνουν καινοτόμους τρόπους και αναπτύσσουν νέους ελέγχους για να βελτιώσουν την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου.
• Με πολύ μικρές εξαιρέσεις οι καρκίνοι που έχουν διαγνωστεί νωρίς είναι περισσότερο θεραπεύσιμοι από αυτούς που διαγνώστηκαν αργότερα.
• Ο εξοπλισμός των εργαζομένων στην υγεία με την κατάλληλη γνώση και τα κατάλληλα εργαλεία για να μπορούν να αναγνωρίσουν τα πρώτα σημάδια του καρκίνου είναι βασικός ώστε να μειωθεί η πιθανότητα της λάθος διάγνωσης και να εξασφαλιστεί άμεση παραπομπή σε ειδική ιατρική περίθαλψη σε πρώιμο στάδιο της ασθένειας.
• Στρατηγικές για αναζήτηση βοήθειας είναι καλό να ενθαρρύνονται.
• Η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών ορισμένων τύπων καρκίνου είναι δεν προϋποθέτουν ανεύρεση υψηλών οικονομικών πόρων – είναι αποδοτικές και σε κάποιες περιπτώσεις δεν απαιτούν ειδικές διαγνωστικές τεχνολογίες. Π.χ. η κλινική μαστογραφία όταν εκτελείται από γενικούς ιατρούς/ παθολόγους έχει την πιθανότητα να εντοπίσει καρκίνους έγκαιρα, ειδικά σε περιοχές όπου η πλειοψηφία των καρκίνων του μαστού διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια.
  

• Σε ομάδες χαμηλών πόρων, πολλοί καρκίνοι διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο εξαιτίας:
  

1. Της έλλειψης επενδύσεων σε αντικαρκινικές υπηρεσίες, ειδικότερα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
2. Της περιορισμένη ευαισθητοποίηση για  την αξία της πρόληψης  και τη σημασία της αναζήτησης φροντίδας όταν σημάδια και συμπτώματα είναι παρόντα, ακόμα και ανάμεσα σε ειδικούς υγείας.
3.   Του πολλαπλασιασμού των μύθων και των παρανοήσεων  σχετικά με την διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου, καθώς και το στίγμα, το φύλο και τις κοινωνικές ανισότητες. Τα παραπάνω μπορούν να οδηγήσουν τα άτομα να ψάξουν εναλλακτική φροντίδα αντί για την πρότυπη θεραπεία ή ακόμα και να αποφύγουν εντελώς την θεραπεία.
   

• Σχετικά με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, έρευνες έδειξαν ότι ακόμα και ένας μοναδικός έλεγχος μεταξύ των ηλικιών 30 και 40 μπορεί να μειώσει στη γυναίκα τη πιθανότητα να νοσήσει από καρκίνο του τραχήλου κατά ένα τρίτο.
• Σχετικά με τον καρκίνο του παχέως εντέρου, υπάρχει μία ευρεία και αναπτυσσόμενη σειρά ελέγχων που μπορεί να προσαρμοστεί στους πόρους κάθε χώρας και στο αντίστοιχο βάρος της ασθένειας.
• Το κρίσιμο ζήτημα για όλα τα προγράμματα ελέγχου είναι να επιλεχθεί ο έλεγχος αυτός που είναι ο πιο κατάλληλος για το πλαίσιο, προκειμένου να επιτευχθεί υψηλή κάλυψη προληπτικού ελέγχου, δοκιμών υψηλής ποιότητας και αξιόπιστη παρακολούθηση. 

• Ενώ η εξειδικευμένη φροντίδα είναι απαραίτητη, αυτό μπορεί να συμπληρωθεί με ένα εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας φροντίδας, διευκολύνοντας τη μεγαλύτερη πρόσβασης στον έλεγχο του καρκίνου και τις πρωτοβουλίες φροντίδας.
• Είναι δυνατό για εργασίες που πρέπει να μοιράζονται μεταξύ των εργαζομένων της υγείας με διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης, να απασχολήσουν αποτελεσματικά το υγειονομικό προσωπικό της κοινότητας, βοηθούς κλινικής υγείας, νοσηλευτές και γιατρούς που εργάζονται σε εγκαταστάσεις πρωτοβάθμιου επίπεδου.
• Οι εργαζόμενοι στην πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη μπορούν να εκπαιδευτούν στην αποτελεσματική διεκπεραίωση κλινικών εξετάσεων μαστού, κυρίως όταν ο στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός των περιπτώσεων που διαγιγνώσκονται αργά που όμως θα μπορούσαν να ανιχνεύονται εύκολα με την κλινική εξέταση.
• Για τον καρκίνο του παχέως εντέρου, μελέτες έχουν δείξει ότι οι νοσηλευτές και οι παθολόγοι μπορούν να εκτελέσουν ικανοποιητικά  τις απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις.
• Υπάρχει η δυνατότητα να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις στην εκπαίδευση των εργαζομένων υγείας αυξάνοντας τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), συμπεριλαμβανομένων των κινητών και σε απευθείας σύνδεση προσεγγίσεων συμπληρωματικά με τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας.
• Η ανάπτυξη προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για τους εργαζομένους υγείας που θα βασίζονται στα υπάρχοντα υλικά, τα δίκτυα κατάρτισης και τις υποδομές είναι θεμελιώδους σημασίας.
  

• Παγκόσμιες, τοπικές και εθνικές πολιτικές που προωθούν υγιεινό τρόπο ζωής είναι σημαντικές στη μείωση καρκίνου που προκαλείται από παράγοντες όπως υπερβολική χρήση αλκοόλ, μη υγιεινή διατροφή και έλλειψη φυσικής δραστηριότητας.
• Το κάπνισμα, ο πιο συνηθισμένος παράγοντας επικινδυνότητας συνδέεται με το 71% των θανάτων από καρκίνο στον πνεύμονα και αποτελεί την αιτία για τουλάχιστον 22% όλων των θανάτων από καρκίνο. Το κάπνισμα υπολογίζεται ότι σκοτώνει ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους στον 21ο αιώνα.
• Το αλκοόλ είναι γνωστός παράγοντας επικινδυνότητας για τον καρκίνο. Σχετίζεται με τον καρκίνο στόματος, φάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου, εντέρου και μαστού και αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου στο συκώτι.
• Η παχυσαρκία αυξάνεται παγκοσμίως σε ανησυχητικό βαθμό, περιλαμβάνοντας παιδιά και εφήβους. Επίσης η παχυσαρκία συνδέεται με τον καρκίνο εντέρου, μαστού, παγκρέατος, οισοφάγου, νεφρού, χολής.
•  Αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας οδηγούν σε αυξανόμενα ποσοστά καρκίνου εκτός εάν δραστηριότητες και πολιτικές βελτιώσουν τη διατροφή των ανθρώπων και το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας.
  

• Οργανισμοί μπορούν να δημιουργήσουν περιβάλλοντα που να προστατεύουν και να προωθούν την υγεία των εργαζομένων τους παρέχοντας:

1. προσφέροντας επιλογές υγιεινής διατροφής
2. περιβάλλον που απαγορεύεται το κάπνισμα
3. προγράμματα εκπαίδευσης που ενημερώνουν για τους παράγοντες επικινδυνότητας καρκίνου και τη σημασία έγκαιρης διάγνωσης
   

• Συγκεκριμένες ενέργειες χρειάζεται επίσης να γίνουν για τη μείωση κινδύνου εμφάνισης καρκίνου λόγω εργασιακού περιβάλλοντος.
• Η παγκόσμια οργάνωση υγείας υπολογίζει ότι 177.000 θάνατοι από καρκίνο κάθε χρόνο σχετίζονται με την εργασιακή έκθεση σε συγκεκριμένες καρκινογόνες ουσίες, με έναν στους τρεις θανάτους να προκαλούνται από τον αμίαντο.
• Μία άλλη έκθεση είναι η υπεριώδης ακτινοβολία, κυρίως από τον ήλιο, η οποία αποτελεί κύρια αιτία καρκίνου του δέρματος.
  

• Χρόνιες μολύνσεις εκτιμάται ότι προκαλούν περίπου το 16% όλων των καρκίνων παγκοσμίως, με αυτό το ποσοστό να ανέρχεται στο 23% στις αναπτυσσόμενες χώρες.
• Οι πιο συχνοί καρκίνοι στις αναπτυσσόμενες χώρες όπως στο συκώτι, στη μήτρα και στο στομάχι σχετίζονται με μολύνσεις της ηπατίτιδας, του ελικοβακτηριδίου.
  

• Οι ασθενείς με χαμηλούς πόρους των οποίων ο καρκίνος μπορεί να είναι ιάσιμος στον ανεπτυγμένο κόσμο, συχνά υποφέρουν και πεθαίνουν άσκοπα λόγω της έλλειψης ευαισθητοποίησης, χαμηλών πόρων και πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές και ποιοτικές υπηρεσίες στην αντιμετώπιση του καρκίνου.
• Οι ανισότητες των φύλων στην εξουσία , τους πόρους , τον πολιτισμό και τις ανεπαρκείς επενδύσεις σε επίπεδο πρωτογενούς υγειονομικής περίθαλψης περιορίζουν τις γυναίκες που έχουν λίγους πόρους στην πρόσβαση βασικών υπηρεσιών του καρκίνου , π.χ. στην πρόληψη του καρκίνου και των προγραμμάτων έγκαιρης διάγνωσης.
• Πάνω από το 85 % των 275.000 γυναικών που πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι από τις αναπτυσσόμενες χώρες.
• Περισσότερο από το 70 % των 160.000 νέων περιπτώσεων καρκίνου παιδικής ηλικίας σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο δεν έχουν πρόσβαση σε αποτελεσματική θεραπεία . Το αποτέλεσμα είναι ένα απαράδεκτα χαμηλό ποσοστό επιβίωσης ~ 10 % σε ορισμένες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε σύγκριση με ~ 90 % σε ορισμένες χώρες υψηλού εισοδήματος.
• Οι φτωχοί και ευάλωτοι πληθυσμοί δεν είναι σε θέση οικονομικά να αντέξουν τα ακριβά αντικαρκινικά φάρμακα και τις θεραπείες , που συχνά πρέπει να πληρώσουν  οι ίδιοι οι ασθενείς, σπρώχνοντας τις οικογένειες  τους όλο και περισσότερο στη φτώχεια.

• Σε πολλές περιπτώσεις, το μεγαλύτερο και πιο απαράδεκτο κενό στην φροντίδα του καρκίνου είναι η έλλειψη επαρκούς παρηγορητικής φροντίδας και πρόσβασης στην ανακούφιση του πόνου.
• Μια σύντομη λίστα φαρμάκων μπορούν να ελέγξουν τον πόνο για σχεδόν το 90 % όλων των ανθρώπων που έχουν πόνους καρκίνου , συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών , αλλά ελάχιστη έως καθόλου πρόσβαση υπάρχει σε επαρκή θεραπεία του πόνου και αυτός συμβαίνει σε πολλές χώρες.
• Ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες του καρκίνου συνδέονται στενά με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, με τους φτωχούς και ευάλωτους πληθυσμούς να μην είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά τα ακριβά αντικαρκινικά φάρμακα , καθώς αντιμετωπίζουν κι άλλα εμπόδια στην πρόσβαση αυτών των υπηρεσιών, όπως είναι η απόσταση σε ποιοτικά κέντρα θεραπείας.
• Οι διαφορές στο επάγγελμα, το φύλο, την εθνικότητα και ιδίως στην εκπαίδευση, συνδέονται επίσης με κοινούς παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου όπως για παράδειγμα η κακή διατροφή, το ενεργητικό και παθητικό κάπνισμα , και η επιβλαβής χρήσης του αλκοόλ , ανεξαρτήτως εισοδήματος.
• Σε πολλές χώρες , ανεξάρτητα από το πλάνο εύρεσης πόρων που ακολουθεί η καθεμία, η έλλειψη ασφάλισης υγείας και άλλων φραγμών εμποδίζουν τους ανθρώπους να έχουν  πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας ακόμη και σήμερα.
• Καθολική κάλυψη υγείας για να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, χωρίς οικονομική  επιβάρυνση είναι ένα κρίσιμο συστατικό της αειφόρου ανάπτυξης και της μείωσης της φτώχειας , και ένα βασικό στοιχείο κάθε προσπάθειας για τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων όσον αφορά την έκβαση του καρκίνου.
• Υπάρχουν επιτυχημένα προγράμματα ελέγχου και θεραπείας του καρκίνου χαμηλών πόρων τώρα σε θέση , χρησιμοποιώντας τοπικές και κατάλληλες λύσεις που παρέχουν βιώσιμες και δίκαιες υπηρεσίες για τον καρκίνο, από την πρόληψη έως την έγκαιρη διάγνωση , τη θεραπεία και την παρηγορητική φροντίδα. .
  

SAVE THE DATE...

• Πότε: Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 2014 στις 18:00
• Που: Στην Τεχνόπολη, στο Αμφιθέατρο του Ραδιοφωνικού Σταθμού ΑΘΗΝΑ 9,84 -  Πειραιώς 100, Γκάζι
• Ποιος : 9 Διακεκριμένοι ομιλητές   

BeStrong.org.gr - 29.03.14