Δε βρίσκω τις λέξεις που θα σταθούν ικανές να μιλήσουν  για τον ανθρώπινο αγώνα ενάντια στην αρρώστια. Είναι δύσκολο να κάνω τις συστάσεις για ανθρώπους σαν τον Παναγιώτη Μιχαήλ, το πρόσωπο που ήταν και είναι πρωτοπόρο στη μάχη ενάντια στον καρκίνο.

Τον Παναγιώτη τον συναντήσαμε μόλις χθες σε ένα spot, δίπλα στην Ελένη Καλαμάρη, να γρονθοκοπούν μαζί ένα σάκο του μποξ που είχε χαραγμένο πάνω του το όνομα του θηρίου: ΚΑΡΚΙΝΟΣ.

Τον βρήκαμε σήμερα να θρηνεί τον χαμό της φίλης του Ελένης και να προσπαθεί για άλλη μια φορά να μας πει ότι πρέπει να «Μείνει Δυνατός», γιατί είναι ο μόνος τρόπος να αναμετρηθεί με τον αντίπαλό του.

Μας άνοιξε την καρδιά του για όλα όσα πέρασε, για όσα πιστεύει ότι πρέπει να αλλάξουν, για τη δική του προσπάθεια και για τη φιλία του με την Ελένη Καλαμάρη.


«Μένεις Δυνατός» εδώ και χρόνια. Κοιτάς στα μάτια τον καρκίνο και τον φωνάζεις με το όνομά του. Πόσο σε έχει πονέσει όμως;

«Αν δεν κοιτάξεις τον καρκίνο στα μάτια, αν δεν τον πεις με το όνομά του, το μόνο που καταφέρνεις είναι να κρύβεσαι από μια πραγματικότητα, χωρίς ουσιαστικά να διαπραγματεύεσαι τα νέα δεδομένα της ζωής σου. Είναι σα να βλέπεις σκόνη έξω από την εξώπορτα του σπιτιού σου και απλά να σηκώνεις το χαλάκι και να την κρύβεις από κάτω» μας λέει μιλώντας στην «Espresso» . Ο Παναγιώτης τονίζει: «Το να μείνει κάποιος δυνατός, μη φανταστείς ότι είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο, αφού πρώτα πρέπει να έρθεις αντιμέτωπος με τον ίδιο σου τον εαυτό. Πόσοι, άραγε, είναι διατεθειμένοι να συγκρουστούν με τον εαυτό τους; Όλοι μας εν δυνάμει είμαστε δυνατοί, απλά κάποιοι άνθρωποι δεν το γνωρίζουν καν αφού δε βρέθηκαν σε εκείνες τις συνθήκες που θα το ανακαλύψουν!».


Τι έχει αλλάξει στη ζωή σου από το 1997;

Το 1997 που έγινε η πρώτη διάγνωση του καρκίνου μου, σε ηλικία 30 ετών, απλώς επαναπροσδιόρισα τις αξίες μου στη ζωή, δίνοντας προτεραιότητα στο εδώ και τώρα, μαθαίνοντας να εκτιμώ κάθε δευτερόλεπτο που αναπνέω. Η μεγαλύτερη αλλαγή στη ζωή μου όμως ήρθε το 2007 με τη δεύτερη διάγνωση, οπότε έβαλα ως αποστολή της ζωής μου να βοηθήσω όσους περισσότερους ανθρώπους μπορώ, για να τους προσφέρω όσα εγώ ο ίδιος αυτονόητα θα  έπρεπε να έχω, δηλαδή ψυχολογική υποστήριξη. 

Συνήθως όλοι ψάχνουν να βρουν τον καλύτερο γιατρό και τα καλύτερα φάρμακα παρακάμπτοντας όμως το 40% της θεραπείας αφού στην πλειονότητα των περιπτώσεων κανείς δεν ψάχνει να βρει τον καλύτερο γιατρό της ψυχής. Έτσι το 2007 ιδρύσαμε την οργάνωση υποστήριξης ανθρώπων που εμπλέκονται με τον καρκίνο «Μείνε Δυνατός» (www.bestrong.org.gr).

Εμείς προσφέρουμε αυτό που οι γιατροί δε μπορούν, αλλά και δεν είναι εκπαιδευμένοι να κάνουν, ψυχολογική υποστήριξη. Ενάμιση εκατομμύριο επισκέπτες έχουν μπει στην ιστοσελίδα μας για να αντλήσουν πληροφορίες και 3.500 άνθρωποι απευθύνθηκαν στη γραμμή υποστήριξης 1069 για να ζητήσουν βοήθεια. Αυτή είναι και η απάντηση στο δικό μου «γιατί», ειδικότερα με τη δεύτερη διάγνωση του καρκίνου.


Σε είδαμε να τον γρονθοκοπείς σαν έναν σάκο του μποξ μαζί με την Ελένη Καλαμάρη. Είχε, άραγε, το δικό του νόημα το σποτ;

Όπως όλοι λένε, το 50% με 60% της θεραπείας είναι δουλειά των γιατρών, το υπόλοιπο όμως είναι η ψυχολογική κατάσταση. Ποιος όμως έχει εκπαιδευτεί στο να μπορέσει να διαχειριστεί μόνος του τέτοιες κρίσιμες καταστάσεις που αρκετές φορές απειλούν τη ζωή των ανθρώπων;

Για αυτό το λόγο, το 2010 δημιουργήσαμε την πρώτη τετραψήφια γραμμή 1069, για τους ανθρώπους που εμπλέκονται με τον καρκίνο και έχει ως σκοπό την ψυχολογική υποστήριξη μέσω των ειδικών της ψυχικής υγείας. Στο πλαίσιο αυτού, και για να κάνουμε γνωστή τη γραμμή στο ευρύ κοινό, γυρίστηκε το τηλεοπτικό σποτάκι που γρονθοκοπούμε το σάκο.

Μόλις το πρότεινα στην Ελένη Καλαμάρη και της περιέγραψα το κόνσεπτ, αμέσως δέχτηκε με χαρά να συμμετάσχει, ακόμη και αν δεν είχε μαλλιά, προκειμένου να βοηθήσει κόσμο. Ένα θα σου πω: τα γυρίσματα έγιναν είκοσι μέρες μετά τη χημειοθεραπεία της και ήταν εκεί από τις 6 το απόγευμα έως τις 3 τα ξημερώματα, με υπομονή, χωρίς να παραπονεθεί ούτε μια φορά, με το μόνιμο εκείνο αφοπλιστικό χαμόγελό της. Σαφώς και το σποτάκι έχει το δικό του νόημα αφού έρχεται να δώσει μια μπουνιά στο στομάχι της ελληνικής κοινωνίας που ακόμη έχει τον καρκίνο ως ταμπού».


Πότε και πώς γνωριστήκατε με την Ελένη;

Την Ελένη τη γνώρισα μέσω της συνέντευξης που είχε δώσει στην Τατιάνα Στεφανίδου, τον Μάιο του 2010. Ήταν τόσο συγκλονιστική, ο λόγος της, η στάση της, το βλέμμα της, η αισιοδοξία της, το χαμόγελό της… Με άφησε άφωνο για πολλές ημέρες. Κατόπιν αποφάσισα να τη βρω, ήρθαμε σε επαφή μέσω Facebook και στη συνέχεια πήγα σπίτι της γνωρίζοντάς της από κοντά.


Τι άνθρωπος ήταν;

Ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος με ένα μόνιμο πλατύ χαμόγελο αισιοδοξίας, με ένα βλέμμα και ένα λόγο που σε καθήλωναν. Εκείνη η πρώτη μας συνάντηση κράτησε τέσσερις ώρες. Ανταλλάξαμε εμπειρίες, συναισθήματα, απόψεις, κάναμε σχέδια… Η Ελένη υποστήριξε και βοήθησε πολλούς ανθρώπους να διαχειριστούν την ασθένειά τους, ακόμη και να αλλάξουν και την κοσμοθεωρία τους. Το τηλέφωνο αλλά και το σπίτι της ήταν πάντα ανοιχτά για όλους.

Πολλές φορές καλούνταν να διαχειριστεί δύσκολα περιστατικά που ενδεχομένως η ίδια δε μπορούσε να διαχειριστεί αφού στη φάση που βρισκόταν έπρεπε να είχε ως προτεραιότητα τη δική της υγεία. Πολλές φορές από την αρχή προσπάθησα να την προστατέψω λέγοντάς της ότι κανείς δεν την όρισε σωτήρα κανενός, αλλά να εστιαστεί στα δικά της.

Νόμιζε ότι έπρεπε να σώσει όλο τον κόσμο. Η Ελένη ήταν ένας δοτικός άνθρωπος που αν υπήρχε η δυνατότητα να έπαιρνε στην αγκαλιά της όλους τους καρκινοπαθείς και μπορούσε να τους πάρει όλο τον πόνο και τα βάσανα, θα το έκανε. Τέτοιος άνθρωπος ήταν η Ελένη…


Μήπως τελικά παραδόθηκε;

Ο νικητής μιας μάχης δεν κρίνεται μόνο εκ του αποτελέσματος, αλλά και από τη διαδρομή που έχει κάνει… Μην ξεχνάς ότι η Ελένη ανέτρεψε ένα ιατρικό στατιστικό το 2007, τότε που της είχαν δώσει τρεις έως έξι μήνες ζωής και έζησε πέντε χρόνια! Μην ξεχνάς πως αντιμετώπισε τον καρκίνο κατάματα έξι φορές…

Για μένα η Ελένη είναι μια νικήτρια, μια νικήτρια της ζωής που άφησε πίσω της, στους ανθρώπους τους δικούς της, κυματισμούς στη λίμνη της ζωής. Η Ελένη έγινε ένα σύμβολο για πολλούς ανθρώπους και τα σύμβολα δεν πεθαίνουν ποτέ.

Ακόμη και αν παραδόθηκε, εκείνη αποφάσισε πότε θα φύγει, όχι ο καρκίνος… Μην ξεχνάς την τελευταία της συνέντευξη στην οποία είπε ότι «Δεν έχει η Ελένη καρκίνο, αλλά ο καρκίνος Ελένη!»


Ήσουν κοντά της τις τελευταίες ώρες;

Όχι, ήμουν στη δουλειά όταν στις 17:30μμ δέχτηκα ένα τηλέφωνο από μια φίλη της. Δεν μπόρεσα να το σηκώσω… Ήξερα ότι ήταν για την Ελένη, μια διαίσθηση πείτε… Στις 6.00μμ, μόλις επικοινώνησα ήδη είχε φύγει για τη χώρα των αγγέλων… Στις 6.30μμ ήμουν εκεί, μέσα στο δωμάτιο, και την έβλεπα απέναντί μου με ένα τόσο πράο και ήρεμο πρόσωπο, που αυτή η εικόνα ήταν πολύ παρηγορητική για μένα αφού την ένιωθα ευτυχισμένη πια, χωρίς πόνους. Μεγάλη Τετάρτη επέλεξε να φύγει, τυχαίο;

Εκείνη την ημέρα από το πρωί ήθελα να πάω να τη δω και να της δώσω ένα τριαντάφυλλο. Για κάποιο λόγο δεν πήγα… Ποιος να μου έλεγε ότι εκείνο το τριαντάφυλλο θα της το έδινα την επόμενη μέρα που έγινε η κηδεία της…

Η τελευταία εικόνα που μου έχει μείνει από την Ελένη είναι όταν είχα πάει να τη δω και μου ζήτησε το πορτοκαλί βραχιόλι που το είχε χάσει. Την άλλη μέρα το πρωί ήμουν εκεί, μου έδινε το χέρι της και της το φόρεσα. Το πορτοκαλί βραχιόλι ήταν ένα σύμβολο για εκείνη, ένιωθε ότι της έδινε δύναμη.


Πόσο σε σημάδεψε ο θάνατός της;

Αυτό επέτρεψέ μου να το κρατήσω για μένα και να μην το μοιραστώ. Σου ζητάω συγγνώμη, μου είναι δύσκολο να το εκφράσω με λόγια, πόσο μάλλον να το διαπραγματευθώ δημόσια…


Συχνά τα βάζεις με τον Τύπο γιατί αναφέρει με κοσμητικά επίθετα τον καρκίνο, του τύπου «επάρατη νόσος». Δεν δικαιολογείται ο κόσμος να δυσιδαιμονεί μπροστά σε όσα φέρνει αυτή η ασθένεια;

Γιατί θα πρέπει εγώ να μπω στη διαδικασία να σου δώσω εξηγήσεις για το αυτονόητο σε όλο τον κόσμο και να μην σου αντιστρέψω το ερώτημα; Τι σημαίνει για σένα επάρατος και για ποιους λόγους να μην αναφέρεις μια ασθένεια όπως πολλές άλλες, με το όνομά της;

Σε τι ακριβώς θα βοηθήσει αυτή η στάση; Τι σημαίνει για εσένα να βάζεις τη σκόνη κάτω από το χαλάκι; Όπως και να έχει, ενδεχομένως ο κόσμος να δικαιολογείται… Πόσο όμως δικαιολογούνται τα μέσα να αποκαλούν τον καρκίνο «καταραμένη ασθένεια», ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την άποψη του κόσμου; Αυτός είναι ο ρόλος των μέσων;

Ο ρόλος των ΜΜΕ είναι η αντικειμενική ενημέρωση, ειδικότερα σε θέματα υγείας, και όχι να τρομοκρατούν χωρίς να πληροφορούν τους πολίτες. Το να ενημερώνεις για θέματα υγείας το κοινό προβάλλοντας ερμηνείες, σκέψεις, συναισθήματα και αδιαπραγμάτευτες δικές σου απόψεις έρχεται σε αντίθεση με τον κώδικα δεοντολογίας, που οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι έχουν θεσπίσει. Πιο συγκεκριμένα, με το άρθρο 1 (παράγραφοι δ., ε. & στ.) και το άρθρο 2 (παράγραφοι δ., ε. & ζ.).


Όταν βγαίνεις νικητής από μια τέτοια δύσκολη μάχη, τι πιστεύεις ότι είναι εκείνο που τελικά σε νικάει;

Ο ίδιος σου ο εαυτός…


Ποιο είναι το δικό σου μυστικό για να «Μένεις Δυνατός»;

Δεν υπάρχει συνταγή, ειδάλλως όλοι θα είχαμε την ικανότητα να είμαστε πάντα δυνατοί… Ο καθένας έχει το δικό του μυστικό αφού ο καθένας ορίζει τη δύναμη με διαφορετικό τρόπο… Το σίγουρο είναι πάντως ότι υπάρχει η δύναμη, φτάνει να κοιτάξουμε βαθιά μέσα στην ψυχή μας και τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε για να την αποκτήσουμε!


Της Σοφίας Διγενή - Κολιοτάση
Εφημερίδα: Espresso
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 17/04/2012

BeStrong.org.gr - 11.04.14