Η αγκαλιά των παιδιών είναι το καλύτερο φάρμακο…
“Αναγνωρίζεις τις απλές καθημερινές στιγμές, όταν καταλάβεις ότι μπορεί να χάσεις αυτό που έχεις δεδομένο, όπως: την υγεία σου, την αγάπη, τον έρωτα, την ευτυχία, τη ζωή…” Αυτή τη σκέψη τη κάνω συχνά, ιδίως όταν συναντιέμαι με ανθρώπους που έχουν βιώσει συνταρακτικές ανατροπές στη ζωή τους.
Η Ανδρομάχη Βασιλάκη είναι μια μαχήτρια, μια νέα γυναίκα, μητέρα δύο μικρών κοριτσιών (2,5 και 6,5 ετών), η οποία έχει πλέον πολλούς λόγους για να είναι ευτυχισμένη…Είναι μια γυναίκα που περιτριγυρίζεται από πρόσωπα που την αγαπούν, είναι δυναμική, θέτει στόχους και κοιτάζει το μέλλον με διάθεση να τους πραγματοποιήσει.
Στις 10 Μαρτίου 2014 της ανακοίνωσαν με έναν ευθύ, άκομψο τρόπο, ότι έχει καρκίνο στον δεξί μαστό. Η ζωή της άλλαξε, η ίδια αναθεώρησε και δεν αγχώνεται για μικρά πράγματα, αντιθέτως απολαμβάνει τις ώρες με τα παιδιά της, το σύζυγό της, την οικογένεια της, τις φίλες της.
j.c.Μια απλή επίσκεψη στον γυναικολόγο, με δική του προτροπή, ήταν η αφορμή να κάνεις υπερηχογράφημα και να εντοπίσεις ότι υπάρχει όγκος στο δεξί μαστό σου. Καμία νέα γυναίκα δεν βάζει στο μυαλό ένα τέτοιο σενάριο, ιδίως όταν δεν υπάρχει κληρονομικότητα στο συγγενικό της περιβάλλον. Ποια ήταν η πρώτη αντίδραση; Πώς ήταν το πρώτο βράδυ;
Α.Β.:Είναι κάποιες στιγμές που σού μένουν χαραγμένες στο μυαλό σου για πάντα…
Μία τέτοια στιγμή ήταν που ο ακτινολόγος που πήγα να πάρω τα αποτελέσματα των εξετάσεών μου, στην ερώτησή μου, τι ακριβώς συμβαίνει;, μου είπε ξερά: ¨έχεις καρκίνο, τι δεν καταλαβαίνεις;¨… ¨Και μου το λέτε έτσι;¨ του είπα. ¨Έ, πώς να στο πω;¨απάντησε.
Εννοείται ότι όοολες τις υπόλοιπες εξετάσεις μου από τότε και μετά (που δεν τις λες και λίγες), τις έκανα σε άλλο διαγνωστικό κέντρο!
Το πρώτο βράδυ δεν μπόρεσα να κοιμηθώ και αρκετά βράδια μετά από αυτό.. Η πρώτη σκέψη μου ήταν: “είναι μόνο αυτό ή θα προκύψουν κι άλλα; Θα πεθάνω; Τι θα γίνουν τα παιδιά μου; δεν μπορεί να μείνουν χωρίς μαμά…
Ο Γιώργος; Η οικογένειά μου;”
j.c.:Πότε καταλαβαίνεις ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά και πρέπει να υποβληθείς σε ολική μαστεκτομή του δεξιού μαστού;
Α.Β.:Αρχικά είχα πολύ μεγάλη αγωνία να δω αν έχουν υπάρξει μεταστάσεις…
Όσο για τον μαστό, επισκέφθηκα 3 χειρούργους και οι 3 μού έδωσαν να καταλάβω ότι η θέση και το μέγεθος του όγκου, καθώς και άλλοι παράγοντες δεν άφηναν πολλά περιθώρια.. Και οι 3 μού είπαν τα ίδια πράγματα.
Ωστόσο, επειδή η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία, να πω την αλήθεια ήλπιζα ότι στο χειρουργείο μπορεί να γινόταν κάποιο θαύμα και να μην χρειαζόταν τελικά η ολική μαστεκτομή… Το θαύμα δεν έγινε, αλλά δεν πειράζει, φτάνει που είμαι καλά!
j.c.:Τι σημαίνει για μια νέα γυναίκα, μητέρα 2 μικρών κοριτσιών, η μάχη που δίνεις να κρατηθείς στη ζωή;
Α.Β.:Τα παιδιά για μένα αποτέλεσαν τη βασική κινητήρια δύναμή μου σε όλη αυτήν την δύσκολη μάχη! Όταν δεν άντεχα άλλο, όταν απελπιζόμουν, σκεφτόμουν ότι τα παιδιά μου με θέλουν κοντά τους, με χρειάζονται κι εγώ θέλω να συνεχίσω να απολαμβάνω κάθε στιγμή μαζί τους!
j.c.:Ο σύζυγος ήταν ψύχραιμος; Πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη των ανθρώπων και σε ποιο βαθμό;
Α.Β.:Είμαι τυχερή που έχω έναν τέτοιο άνθρωπο για σύζυγο!
Με στήριξε, με βοήθησε έμπρακτα, αναλαμβάνοντας πολλές ευθύνες σε σχέση κυρίως με τα παιδιά, μού έδειξε ότι είναι εδώ για μένα στα δύσκολα!
Το ίδιο και οι γονείς μου και η υπόλοιπη οικογένειά μου, καθώς και οι φίλοι μου.
Θεωρώ ότι είναι παραπάνω από σημαντικό να μην το περάσεις όλο αυτό μόνη, αλλά να έχεις την στήριξη των δικών σου ανθρώπων!
j.c.:Χημειοθεραπείες με συνέπειες…Η απώλεια των μαλλιών είναι πολύ ψυχοφθόρα;
Α.Β.:Όσο κι αν νομίζεις ότι έχεις προετοιμαστεί για την απώλεια, η πρώτη αντίδραση είναι σοκ…
Τα είχα κόψει αρκετά κοντά, αμέσως μετά την πρώτη χημειοθεραπεία. Στη δεύτερη είχαν αρχίσει να πέφτουν τρίχες με ρυθμό ανεξέλεγκτο.. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το λούσιμο αυτό…, ο σύζυγος είχε πάρει τα παιδιά μια βόλτα και όταν γύρισαν με βρήκαν με ένα μαντήλι στο κεφάλι… Πήγαμε την μεγάλη στη γυμναστική της και μετά μια βόλτα με το αυτοκίνητο… Έκλαιγα, έκλαιγα, ξεθύμανα… συνήλθα… το πήρα απόφαση… Μην ξεχνάμε πως το κλάμα καμιά φορά είναι ευεργετικό.
Χρησιμοποιούσα αρκετά συχνά μαντήλια και πιο σπάνια την περούκα… Σιγά, σιγά το αποδέχθηκα, είπα είμαι η Ανδρομάχη με ή χωρίς μαλλιά! Το πρόσωπό μου είναι το ίδιο και οι άνθρωποι που με αγαπούν και τους αρέσω, συνεχίζουν να με αγαπούν και να τους αρέσω. Εξάλλου, είναι κάτι προσωρινό…
Η αλήθεια είναι ότι επειδή ήταν καλοκαίρι και έκανε ζέστη, δυσκολεύτηκα αρκετά με αυτό το θέμα..
Και κάτι άλλο… Πάντα θα με τρομάζει η σκέψη μήπως χρειαστεί να το ξανα-βιώσω αυτό.
j.c.:Η μεγάλη σου κόρη είναι τώρα 6,5 ετών. Αντιλαμβάνεται από την πρώτη στιγμή ότι κάτι σου συμβαίνει… Πώς το διαχειρίστηκες, ήταν σε συνεργασία με τον σύζυγο σου ή κάποιους ειδικούς;
Α.Β.:Όταν έγινε η διάγνωση, η κόρη μου η μεγάλη ήταν 5 χρονών. Είμαστε πολύ δεμένες με τη Βασιλική και γενικά είμαι ένα άτομο που δεν μπορώ εύκολα να κρυφτώ ή να πω ψέματα..
Αφού ξεπεράσαμε το πρώτο σοκ και έγινε ο προ-εγχειρητικός έλεγχος, της εξηγήσαμε απλά ότι η μαμά θα κάνει κάποιο χειρουργείο, γιατί έχει κάποιο πρόβλημα στο στήθος. Αργότερα, ήταν περίεργη να δει την τομή, αλλά η αλήθεια είναι ότι της είπα ότι δεν αισθάνομαι άνετα να της τη δείξω και να το σεβαστεί αυτό…
Όταν ήρθε η ώρα για τις χημειοθεραπείες, κάθισα πάλι και της εξήγησα ότι θα παίρνω κάποια φάρμακα που θα με κάνουν να νοιώθω αδύναμη κλπ, ότι αυτό θα είναι κάτι παροδικό και ότι όλο αυτό γίνεται για καλό. Την προϊδέασα ότι μπορεί τα φάρμακα αυτά να μου αραιώσουν πολύ τα μαλλιά και της ζήτησα να είναι συνεργάσιμη με εμένα και το μπαμπά.
Σημαντικό όμως είναι ότι δεν άλλαξε κάτι στη δική της καθημερινότητα, συνέχισε το σχολείο της, τη γυμναστική της, τις βόλτες της, καθώς και την ανάγνωση παραμυθιών κάθε βράδυ αγκαλιά!
Φαντάσου, ότι όταν προγραμματίζαμε το χειρουργείο, ρώτησα το γιατρό: γιατρέ, αν το καθυστερήσουμε μια βδομάδα, θα πάθω κάτι; Γιατί θέλω να κάνω τα γενέθλια της κόρης μου πρώτα! Και κάναμε ένα πάρτυ τέλειο!
Οι επισκέψεις μου στο νοσοκομείο συνεχίζονται μέχρι σήμερα αυτό έχει γίνει κομμάτι της ζωής όλης της οικογένειας απλά…
Δεν συμβουλευτήκαμε κάποιον ειδικό για το όλο θέμα, κάναμε ότι πιστεύαμε εμείς ότι είναι καλύτερο… Δεν ξέρω αν αυτό ήταν το πιο σωστό ή όχι…
Γενικά εγώ πιστεύω ότι τα παιδιά πρέπει να ενημερώνονται, με τρόπο και λόγια που μπορούν να κατανοήσουν.
Υπάρχει ένα βιβλιαράκι, που το δίνουν και στην Ογκολογική Κλινική του Ρίου στις μαμάδες με μικρά παιδάκια… μια ωραία ιστορία για μια οικογένεια που αντιμετωπίζει το ίδιο θέμα… Μου το έδωσαν οι νοσηλεύτριες εκεί και το διάβασα προς το τέλος των θεραπειών στη μικρή. Τότε νομίζω της ανέφερα και τη λέξη που δεν είχα αναφέρει μέχρι τότε.. ότι η αρρώστια αυτή ονομάζεται καρκίνος.
j.c.:10 Μαρτίου 2014, μέχρι τότε η ζωή κυλούσε έτσι όπως την περίμενες. Έχεις γεννήσει και την δεύτερη κόρη σου, η οποία θήλασε και είναι 10 μηνών εκείνη την εποχή. Αυτή η ημερομηνία άλλαξε τη ζωή σου… Εσένα ως Ανδρομάχη σε άλλαξε;
Α.Β.:Η μέρα εκείνη άλλαξε τη ζωή μου όντως.
Νομίζω άλλαξε και την Ανδρομάχη, πιστεύω όμως προς το καλύτερο!
Μέσα από τις δυσκολίες αυτές, γίνεσαι πιο δυνατή, βάζεις άλλες προτεραιότητες στη ζωή σου, σταματάς να αγχώνεσαι για πράγματα χωρίς ουσία και απολαμβάνεις περισσότερο την κάθε μέρα που περνάς μαζί με τους αγαπημένους σου!
j.c.:Μετά την μαστεκτομή, αντίκρισες το σώμα σου με τη νέα του μορφή; Το επεξεργάστηκες στον καθρέφτη; Ποια είναι τα συναισθήματα που είχες;
Α.Β.:Τις πρώτες μέρες απέφυγα τον καθρέφτη. Κάποια στιγμή όμως ήρθε η ώρα να το αντιμετωπίσω και αυτό. Κοιτάχτηκα… Κι ένοιωσα… αποστροφή…
Σιγά σιγά, συνήθισα τη νέα μου εικόνα και έπαψε να μού φαίνεται περίεργο.
Κάποιες φορές βέβαια με ενοχλούσε και με έπαιρνε από κάτω… Είναι ένα δύσκολο κομμάτι αυτό και για το λόγο αυτό πιστεύω ότι η αποκατάσταση παίζει σημαντικό ρόλο στην βελτίωση της ψυχολογίας και της ποιότητας ζωής της γυναίκας που νοσεί
j.c.: Απέδωσες ευθύνες στον εαυτό σου, με την έννοια ότι δεν αυτοεξεταζούσουν, δεν είχες ασχοληθεί ποτέ με αυτό το θέμα;
Α.Β.:Ειλικρινά… όχι..
“Ευθύνες” απέδωσα στον εαυτό μου μάλλον που δεν πρόσεχα πολύ τη διατροφή μου και γενικότερα την Ανδρομάχη…
Βλέπεις καμιά φορά μπαίνεις στο τριπάκι να ψάξεις να δεις τι έφταιξε και το έπαθες εσύ…
j.c.Απευθύνθηκες στο ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ για να βοηθηθείς εσύ από γυναίκες που είχαν βιώσει τον καρκίνο του μαστού ή για το επιστημονικό του προσωπικό; Πώς ήταν η πρώτη προσέγγιση;
A.B.:Νομίζω και για τα δύο…
Μία φίλη που είναι ενεργό μέλος του Συλλόγου και εθελόντρια, με ‘αγκάλιασε’ από την πρώτη στιγμή, με συμβούλεψε για διάφορα πρακτικά θέματα, με υποστήριξε ψυχολογικά.
Γράφτηκα στον Σύλλογο και είχα τακτικές συναντήσεις με την ψυχολόγο, την Ράνια Πανουργιά, οι οποίες με βοήθησαν πολύ!
Αργότερα κάποιο διάστημα, παρακολούθησα μια σειρά από ενημερωτικά σεμινάρια που είχαν οργανώσει με πολύ ενδιαφέροντα και χρήσιμα θέματα που αφορούν τις γυναίκες με καρκίνο μαστού και τις οικογένειές τους.
Πρακτικές συμβουλές, η αίσθηση ότι δεν είσαι μόνη σε αυτόν τον αγώνα και –μετά από κάποιο διάστημα- η αίσθηση ότι μπορείς κι εσύ κάπως να προσφέρεις είναι πράγματα που κερδίζεις μέσα στο Σύλλογο.
Ας μην ξεχνάμε βέβαια και την συμβολή του στην ενημέρωση για την πρόληψη και την έμπρακτη υποστήριξη αδύναμων οικονομικά συμπολιτισσών μας
j.c.:Η ψυχολογική υποστήριξη είναι απαραίτητη. Για εσένα ή για να μπορέσεις εσύ να συνεχίσεις τη ζωή σου φυσιολογικά;
Α.Β.:Η ψυχολογική υποστήριξη κατά τη διάρκεια των χημειοθεραπειών για εμένα υπήρξε απαραίτητη.
Όταν τελειώνει η μεγάλη αυτή δοκιμασία, συνεχίζουν οι δυσκολίες: άλλες μορφές θεραπείας, υποβολή σε ψυχοφθόρες εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα, φόβος για πιθανές μεταστάσεις, αποδοχή της νέας σου εμφάνισης.. συν την αντιμετώπιση της καθημερινότητάς σου με τις οικογενειακές, οικονομικές, εργασιακές απαιτήσεις…
Οπότε νομίζω πως η ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να συνεχίσει να σε βοηθάει, αφενός να αντιμετωπίσεις όλα τα παραπάνω, αφετέρου να μάθεις τρόπους να διαχειρίζεσαι διάφορες καταστάσεις της ζωής.
j.c.:Κουράζεσαι περισσότερο τώρα, που συνεχίζεις τη θεραπεία και πρέπει να ανταπεξέλθεις στο σπίτι, σε δυο μικρά κορίτσια που έχουν απαιτήσεις, στον σύζυγο, στην εργασία σου;
Α.Β.:Όπως ανέφερα και παραπάνω, πραγματικά τώρα πιστεύω πως δίνω έναν εξίσου δύσκολο αγώνα, μετά το πέρας της αρχικής μπόρας…
Η ορμονοθεραπεία που ακολουθώ έχει επιπτώσεις μικρές μεν, που δυσκολεύουν την καθημερινότητά μου δε… Με δύο μικρά παιδάκια που ακόμα εξαρτώνται πλήρως από εμένα (ειδικά η μικρούλα που αρρωσταίνει και συχνά…) και σε θέλουν παρούσα και ενεργή 24 ώρες το 24ωρο… Με την εργασία και τις υπόλοιπες υποχρεώσεις στο σπίτι… δεν το λες κι εύκολο!
Καμιά φορά σκέφτομαι πως όλες αυτές οι υποχρεώσεις δεν μού αφήνουν ίσως το χρόνο που θα ήθελα να “ξεκουραστώ” από όλα, να βρω χρόνο για τον εαυτό μου, να κάνω κάποια πράγματα που μού αρέσουν…
j.c.:Πώς απαλλάσσεσαι από τις αρνητικές σκέψεις που μπορεί να περνούν από το μυαλό σου μερικές φορές;
A.B.:Όλα αυτά που ανέφερα στην προηγούμενη ερώτησή σου, μπορούν να λειτουργήσουν με θετικό τρόπο, απαλλάσσοντας με από τις αρνητικές σκέψεις που -δεν το κρύβω δυστυχώς- συχνά με γυροφέρνουν…
Το βράδυ πέφτω τόσο κουρασμένη για ύπνο, που δεν προλαβαίνω να σκεφτώ και πολλά! Χα χα!
Επίσης, κάποιες φορές βάζω τον εαυτό μου να πει: “όλα θα πάνε καλά, είσαι μια χαρά” και να το επαναλάβω μέχρις ότου πειστώ!
Μια ζεστή αγκαλιά, ένας περίπατος, χορός στο σαλόνι με όλη την οικογένεια, ένας καφές με φίλες επιπλέον βοηθάνε!
j.c.:Η αγκαλιά των παιδιών λειτουργεί θεραπευτικά;
Α.Β.:Η αγκαλιά των παιδιών είναι το καλύτερο φάρμακο… Δρα πιο αποτελεσματικά και από τις χημειοθεραπείες!
j.c.:Τι γνώμη έχει για την αποκατάσταση μαστού;
A.B.:Η αποκατάσταση (όταν αυτή δεν γίνεται ταυτόχρονα με τη μαστεκτομή/ ογκεκτομή) είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο. Θέλει ψάξιμο, ενημέρωση, αποφάσεις, χρήμα, χρόνο, οργάνωση και κουράγιο! Μην ξεχνάς ότι είναι ένα χειρουργείο κι αυτό.
Από την άλλη, εγώ προσωπικά, τη θεωρώ απαραίτητη, και για πρακτικούς λόγους αλλά και για ψυχολογικούς! Και η καλή ψυχολογία παίζει σημαντικό ρόλο στην δύσκολη αυτή πορεία μας.
Λέω προσωπικά, γιατί γνωρίζω και κοπέλες ή μεγαλύτερες γυναίκες που δε δίνουν τόση σημασία στο θέμα της αποκατάστασης. Δεκτό κι αυτό! Η καθεμία ξέρει καλύτερα πώς νοιώθει!
j.c.:Είναι πολλές κοπέλες που δεν έχουν κάνει ποτέ τεστ ΠΑΠ, δεν ψηλαφίζουν το στήθος τους, δεν κάνουν εξετάσεις; Αυτό είναι ελληνικό γνώρισμα; Που πιστέυεις ότι οφείλεται;
Α.Β.:Πραγματικά δεν γνωρίζω αν είναι ελληνικό γνώρισμα…
Η έλλειψη ενημέρωσης -τουλάχιστον μέχρι πριν λίγα χρόνια- και ο φόβος για το τι μπορεί να προκύψει είναι νομίζω οι βασικοί λόγοι. Ας μην ξεχνάμε βέβαια, στην Ελλάδα της κρίσης, τον οικονομικό παράγοντα. Πολλοί συμπολίτες μας είναι ανασφάλιστοι, ενώ αυτοί που είναι ασφαλισμένοι υποχρεούνται και πάλι να πληρώσουν σε γιατρούς και εξετάσεις (ψηφιακή μαστογραφία κλπ).
Σε κάθε περίπτωση πιστεύω ότι δεν πρέπει να αμελούμε τα τσεκ απ μας!
Η επίσκεψη στον γυναικολόγο, η ψηλάφιση του στήθους, ο υπέρηχος και η μαστογραφία στα χρονικά διαστήματα που μας συμβουλεύουν (χωρίς όμως υπερβολές), μπορεί να μας σώσουν τη ζωή!
j.c.:Ποιο είναι το μήνυμα που θέλεις να περάσουμε σε όσες γυναίκες, διαβάζουν αυτή τη συνέντευξη;
Α.Β.:Σε όσες νοσούν, θέλω να τους στείλω την αγάπη μου και πολλή θετική ενέργεια! Δύναμη και κουράγιο! Να μην εγκαταλείπουν τον αγώνα!
Στις υπόλοιπες, να μην αμελούν τις προληπτικές εξετάσεις τους και οι νέες μανούλες να θηλάσουν τα παιδιά τους!
Σε όλες τις γυναίκες, να αγαπούν τον εαυτό τους, να τον προσέχουν και να τον φροντίζουν! Μας αξίζει!
Σημ. Να αναφέρουμε και την προσπάθεια και την πολύ καλή συμπεριφορά όλων των ανθρώπων που εργάζονται στην Ογκολογική Κλινική του Ρίου, κάτω από δύσκολες συνθήκες (γιατρούς, νοσηλεύτριες και διοικητικό προσωπικό)!