«Καρκινοπαθείς στερούνται θεραπείας λόγω οικονομικής κρίσης»
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η οικονομική κρίση στην Ευρώπη, και κυρίως στην Ελλάδα, έχει επιδεινώσει τις ανισότητες που επικρατούν στην υγεία, εδώ και χρόνια, στερώντας ουσιαστικά τους καρκινοπαθείς από την υγειονομική περίθαλψη που χρειάζονται.
Τα παραπάνω επισημαίνει στο newmoney.gr η Μυρτώ Σκοτίδα, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Κ.Ε.Φ.Ι. Αθηνών, προσθέτοντας πως «αδυναμία πρόσβασης στη θεραπεία, αδυναμία πρόσβασης σε καινοτόμες θεραπείες που ήδη κυκλοφορούν σε άλλες χώρες της Ευρώπης, αύξηση της συμμετοχής σε συμπληρωματικά φάρμακα, περιορισμοί στις εξετάσεις, αυξανόμενη γραφειοκρατία, είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν χιλιάδες συμπολίτες μας, που είχαν την ατυχία να νοσήσουν με καρκίνο μέσα στην οικονομική κρίση».
Όσον αφορά στις εξετάσεις, ποιά είναι τα βασικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί σήμερα λόγω κρίσης;
Ως καρκινοπαθείς πρέπει να κάνουμε έλεγχο σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα.
Γνωρίζουμε ότι οι επόμενες αξονικές πρέπει να γίνουν μετά από 3 ή 4 μήνες. Έως πριν μερικούς μήνες κανόνιζες τα ραντεβού ανάλογα, χωρίς άγχος. Τώρα, για να κανονίσεις το ραντεβού χρειάζεται να δώσεις τον κωδικό που αναγράφεται στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση που έχει διάρκεια ζωής ενός μήνα. Παράλληλα, έχει μπει πλαφόν στα εξεταστικά κέντρα.
Έτσι, αν έχει κλείσει το πλαφόν, θα πρέπει να τρέχεις από το ένα κέντρο στο άλλο για να δεις να θα σε πάρουν. Ξεχνάμε επίσης, ότι ένα κέντρο που σε παρακολουθεί έχει όλο το αρχείο σου, σε γνωρίζει και μπορεί πιο αποτελεσματικά να δει τι τρέχει μέσα σου.
Πρόσφατα, επίσης, άλλαξε και πάλι το σύστημα και οι παθολόγοι-ογκολόγοι μπορούν να συνταγογραφούν 12 βιοχημικές εξετάσεις ανά ασθενή και ανά ΑΜΚΑ τον μήνα και έξι εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα στο ίδιο διάστημα. Τι γίνεται αν θα πρέπει να επαναληφθεί μια εξέταση;
Επίσης, για όσες εξετάσεις υπερβαίνουν τον συγκεκριμένο αριθμό που θα ορίζει το σύστημα του ΗΔΙΚΑ, λένε ότι θα γίνονται δωρεάν σε δημόσια νοσοκομεία ή στο ΠΕΔΥ, χωρίς τη συμμετοχή του ασφαλισμένου, αλλά δεν θα αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ, εφόσον θα διενεργηθούν σε ιδιώτες παρόχους υγείας. Άντε βρες διαθεσιμότητα στο δημόσιο σύστημα και γιατί, άλλωστε, να μην καλύπτονται αν είναι αναγκαίες στον ιδιωτικό τομέα!
Αναρωτιέμαι γιατί θα πρέπει στους χρόνια πάσχοντες να προστίθενται συνεχώς και νέα προβλήματα. Δεν νομίζετε ότι η διαχείριση της νόσου είναι αρκετή για να σε απασχολεί και χρειάζεται να προσθέσουμε μερικά άγχη ακόμα, όπως να τρέχεις με το βαλιτσάκι των εξετάσεων για να δεις ποιος στο τέλος θα σε δεχθεί;
Σκεφθείτε ακόμα ότι οι ακτινοθεραπευτές ογκολόγοι δεν μπορούν να συντογραφήσουν ούτε μια γενική εξέταση αίματος, ούτε την ειδική κρέμα που πρέπει να χορηγηθεί για να μην καείς από την ακτινοθεραπεία. Γιατί έχουν αποκλειστεί, ενώ η ακτινοθεραπεία αποτελεί σημαντικό τμήμα της θεραπείας του καρκίνου? Και τι γίνεται με κάποιες εξετάσεις που έχουν εξαιρεθεί, απλά γιατί είναι ακριβές.
Η Χριστίνα Δ. έπαιρνε χημειοθεραπεία που της δημιούργησε πρόβλημα στη γνάθο. Για να θεραπευτεί έπρεπε να χειρουργηθεί, αλλά για να γίνει σωστά η επέμβαση, έπρεπε να κάνει μια ειδική μαγνητική τομογραφία, ώστε η τομή στη γνάθο να είναι μικρή κι έτσι λιγότερο επώδυνη.
Η μαγνητική είχε εξαιρεθεί από τη λίστα των καλυπτόμενων εξετάσεων. Νομίζω, ότι όταν οι επιτροπές βλέπουν ακριβές εξετάσεις απλά τις κόβουν χωρίς να αξιολογείται το όφελος που έχουν στον ασθενή. Τα μόνα κριτήρια που κοιτάμε είναι τα οικονομικά. Αλλά μήπως όταν αντιμετωπίζουμε την υγεία μόνο σαν ένα οικονομικό πρόβλημα, χάνουμε τον ανθρωπισμό μας;
Έχει αυξηθεί η συμμετοχή στα φάρμακα;
Η συμμετοχή στα φάρμακα έχει επίσης αυξηθεί και μπορεί τα ογκολογικά να καλύπτονται 100%, αλλά με τα συμπληρωματικά φάρμακα δεν ισχύει το ίδιο. Ένα 23χρονο παλικάρι με πρόβλημα κατάποσης χρειαζόταν γλουταμίνη.
Στο νοσοκομείο που νοσηλευόταν του χορήγησαν μια μικρή ποσότητα γιατί έπρεπε να φροντίσουν κι άλλους ασθενείς και έστειλαν τον πατέρα του στο Σύλλογο μας για να τον βοηθήσουμε, αλλιώς θα έπρεπε να απευθυνθεί στα φαρμακεία.
Αυτό που διαπιστώνουμε καθημερινά είναι μια μετακύλιση του κόστους της δημόσιας υγείας στον πολίτη. Σε μια εποχή που τα εισοδήματα των περισσοτέρων συρρικνώνονται, μας ζητείται καθημερινά να βάλουμε το χέρι όλο και πιο βαθειά στην τσέπη, γιατί το δημόσιο σύστημα υγείας δεν μας προσφέρει πλέον ούτε τα αναγκαία.
Διάβαζα τις προάλλες ότι η ιδιωτική δαπάνη για φάρμακα αυξήθηκε από 1,337 δις το 2008 στα 1,695 δις το 2013!
Αναρωτιέμαι πόσο ακόμα θα μπορούμε να πληρώνουμε, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι όλοι εμείς που εργαζόμαστε στον ιδιωτικό τομέα, είμαστε εν δυνάμει ανασφάλιστοι. Κι όπως ανέφερα τη λέξη ανασφάλιστος, πιστεύετε ότι έχει βρεθεί ουσιαστική λύση; Γιατί, οι κοινωνικές υπηρεσίες των περισσοτέρων ογκολογικών κλινικών στην Αθήνα, απευθύνονται στο Σύλλογο για φάρμακα που θα χορηγηθούν σε ανασφάλιστους.
Άλλο το χειρουργείο κι άλλο η φαρμακευτική αγωγή. Πριν λίγες ημέρες στείλαμε φάρμακα αξίας 15.000 ευρώ σε γνωστό νοσοκομείο, γιατί δεν ήθελε να επιβαρυνθεί το κόστος της αγωγής ενός ανασφάλιστου. Και λες μήπως βρούνε λύση, όσοι μπορούν στην ιδιωτική ασφάλιση;
Αλλά, αυτή καλύπτει μόνο όσους είναι υγιείς. Έχω φίλη που η ιδιωτική της ασφάλεια δεν της καλύπτει την ακτινοθεραπεία γιατί δεν γίνεται εισαγωγή. Κι ας μην ξεχνάμε ότι οι ασφαλισμένοι της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ ακόμα περιμένουμε τι θα γίνει με τα λεφτά μας, άσε που κανείς δεν μας ασφαλίζει αν δεν είμαστε υγιείς.
Οι περικοπές των δαπανών στην Υγεία έχουν επηρεάσει και την πρόσβαση των πασχόντων από καρκίνο και στη θεραπεία;
Και βέβαια, αξίζει άλλωστε να θυμίσουμε την πρόσφατη έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) που έδειξε ότι οκτώ στους δέκα Έλληνες αναγκάζονται να στερηθούν είδη πρώτης ανάγκης, για να συνεχίσουν να λαμβάνουν τη θεραπευτική τους αγωγή.
Το 40%, μάλιστα, κόβει από το φαγητό της οικογένειας, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στο κόστος των φαρμάκων του. Η πρόσβαση γίνεται όλο και πιο δύσκολη, γιατί μπορεί η χημειοθεραπεία να καλύπτεται, αλλά έχουμε αφήσει απέξω άλλες θεραπείες που σχετίζονται άμεσα με τις παρενέργειες, για παράδειγμα. Ας δούμε την περίπτωση του λεφμοιδήματος π.χ. Λοιπόν, δεν καλύπτεται.
Δεν καλύπτεται η θεραπεία, δεν καλύπτονται τα αναλώσιμα. Το κόστος της θεραπείας που διαρκεί περίπου 3 εβδομάδες, με καθημερινές 3ωρες συνεδρίες, είναι περίπου 1.000 ευρώ, ενώ η κάλτσα στοιχίζει από 500 ευρώ, το γάντι λιγότερο. Από την τσέπη μας. Η αποζημίωση ενός φυσικοθεραπευτή είναι 7 ευρώ τη συνεδρία και μόνο τα αναλώσιμα στο λεμφοίδημα είναι 5 ευρώ. Ποιος σωστός επαγγελματίας θα δεχθεί κάτι τέτοιο, εκτός κι αν κάνει πασάλειμμα!
Το κράτος προτιμά να βλέπει γυναίκες με πρησμένα κι άχρηστα χέρια ή πόδια και να μην κάνει τίποτα. Στη Γερμανία καλύπτονται τα πάντα, έως και τα ειδικά παπούτσια με κόστος 200 ευρώ που χορηγούνται για να μπορείς να κινηθείς ευκολότερα, κι όχι με την παντόφλα του άντρα σου.
Ή ακόμα πάρτε την περίπτωση της ακτινοεπεμβατικής θεραπείας με χρήση του συστήματος cyber knife, που ενώ παλαιότερα δεν υπήρχε ποσοστό συμμετοχής και τώρα το ποσοστό συμμετοχής έχει φθάσει στο 40%, δηλαδή το λιγότερο 5.000 ευρώ.
Δεν κάνει τη θεραπεία αυτή προσιτή μόνο σε λίγους; Αλλά, δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα, σε μια Ευρώπη, όπου οι διαφορές γίνονται όλο και περισσότερες και μου θυμίζουν συχνά τη ρήση του Όργουελ «όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα».
Τι γίνεται με τους ασθενείς που πάσχουν από σπάνιες μορφές καρκίνου;
Η πρόσβαση σε καινοτόμες και συχνά ακριβές θεραπείες γίνεται όλο και πιο δύσκολη για τους Έλληνες καρκινοπαθείς. Για παράδειγμα φάρμακο για καρκίνο του προστάτη που κυκλοφορούσε π.Κ. (προ κρίσης) στην Ελλάδα, έχει σταματήσει να εισάγεται γιατί είναι ακριβό.
Οι γιατροί το συνταγογραφούν, οι ασθενείς δεν το βρίσκουν. Φάρμακα που κυκλοφορούν στην Ευρώπη, δεν κυκλοφορούν στη χώρα μας γιατί είναι ακριβά. Κι όμως συμβάλουν στην αξιοπρεπή επιβίωση, τη θεραπεία, την υγεία. Αισθάνομαι σαν οι Έλληνες να έχουν γίνει παιδιά ενός κατώτερου θεού.
Διάβαζα τις προάλλες για το risk sharing; Σε άλλες χώρες της Ευρώπης εάν ένα φάρμακο λέει ότι κάνει κάτι και φέρνει αποτέλεσμα πληρώνεται, εάν δεν φέρει αυτά που υπόσχεται πληρώνεται λιγότερο κι επιβαρύνεται η εταιρεία. Μήπως είναι μια λύση για να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες; Τώρα, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και το καθημερινό άγχος των επιτροπών.
Παιδάκι 1,5 ετών με μεταμόσχευση, παραλίγο να χάσει τη ζωή του γιατί η επιτροπή αργούσε να εγκρίνει το φάρμακο που χρειαζόταν για να αποφευχθεί η απόρριψη του μοσχεύματος. Οι επιτροπές συνεδριάζουν κάθε 15 μέρες.
Πώς γίνεται να εγκρίνονται θεραπείες απαραίτητες για την επιβίωση ενός ατόμου, όπως στην περίπτωση ενός καρκινοπαθή, με τόσο αυστηρή τήρηση προγραμμάτων. Μήπως ξεχνάμε ότι πάνω από όλα θα πρέπει να είμαστε άνθρωποι, ιδίως όταν εργαζόμαστε ή λέμε ότι εργαζόμαστε στο χώρο της υγείας;
Ποιά είναι τα βασικά αιτήματα του Συλλόγου;
Αυτό που ενδιαφέρει το Σύλλογο Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών ΚΕΦΙ Αθηνών είναι η αντιμετώπιση των ανισοτήτων που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες καρκινοπαθείς. Δεν μπορούμε, δεν επιτρέπεται να κόβουμε από την υγεία, κυρίως στις περιπτώσεις αντιμετώπισης χρόνιων παθήσεων, όπως ο καρκίνος.
Ας αυξηθούν οι έλεγχοι για να μην υπάρχουν παρεκτροπές, αλλά όχι η ίδια η δυνατότητα πρόσβασης στη θεραπεία. Θα πρέπει να παρέχεται, επιτέλους, ένα βέλτιστο επίπεδο ογκολογικής περίθαλψης για όλους μας, ανεξάρτητα από το εισόδημά μας.
Είμαστε Ευρωπαίοι πολίτες και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί θα πρέπει σε μια ενωμένη Ευρώπη, να ζούμε σήμερα, όλο και περισσότερες διαφορές. Επίσης, πιστεύουμε και παλεύουμε ώστε η φωνή των Συλλόγων Ασθενών να ακούγεται περισσότερο. Θα πρέπει, επιτέλους, να σταματήσουμε τη λήψη αποφάσεων ερήμην των ασθενών.
Νομίζω, ότι είμαστε από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που οι ασθενείς δεν συμμετέχουν σε κανένα όργανο, σε καμιά επιτροπή πολιτικών υγείας, ένα χώρο που γνωρίζουμε, από «πρώτο χέρι» καλύτερα, ίσως, από κανένα άλλο κι αν υπήρχε συνεργασία, πολλά επικίνδυνα ευτράπελα θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.
*Η Μυρτώ Σκοτίδα γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1966. Διαγνώσθηκε με καρκίνο του μαστού το 2009, γεγονός που άλλαξε όλη της την αντίληψη για τη ζωή. Από το Μάρτιο του 2013 είναι μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Καρκινοπαθών Εθελοντών Φίλων Ιατρών Κ.Ε.Φ.Ι. Αθηνών κι έχει αναλάβει το σχεδιασμό και υλοποίηση όλων των προγραμμάτων ενημέρωσης. Εργάζεται στο χώρο της επικοινωνίας τα τελευταία 20 χρόνια, έχοντας βραβευτεί για τη δουλειά της αρκετές φορές.